Kto może kwalifikować dzieci w wieku 12–18 lat do szczepienia przeciwko COVID-19? Pojawiły się informacje, że może to być tylko pediatra lub lekarz rodzinny. Czy to prawda i jaka jest podstawa prawna takich zaleceń?
Wymagane prawem kwalifikacje zawodowe do szczepienia przeciwko COVID-19 zostały zróżnicowane w zależności od tego, czy mamy do czynienia z badaniem kwalifikacyjnym przed szczepieniem, czy przeprowadzeniem szczepienia (wykonaniem iniekcji). W praktyce kwalifikacja i szczepienie mogą być wykonywane przez tę samą osobę, jeśli posiada ona wymagane prawem kwalifikacje zawodowe.1 Wymagania te zostały istotnie złagodzone w okresie ogłoszenia wystąpienia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19.
Badanie kwalifikacyjne przed szczepieniem ochronnym przeciwko COVID-19 mogą przeprowadzać, oprócz lekarzy, także osoby posiadające kwalifikacje określone w przepisach art. 21c ust. 1 ustawy z dnia oraz rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 9 kwietnia 2021 r. w sprawie kwalifikacji osób przeprowadzających badania kwalifikacyjne i szczepienia ochronne przeciwko COVID-19 (Dz. U. z 2021 r., poz. 668), tj.:
- lekarze dentyści, pielęgniarki, położne, felczerzy, ratownicy medyczni i higienistki szkolne;
- fizjoterapeuci, farmaceuci i diagności laboratoryjni, którzy uzyskali dokument potwierdzający ukończenie szkolenia teoretycznego, dostępnego na platformie e-learningowej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego;
- studenci piątego albo szóstego roku studiów na kierunku lekarskim i studenci trzeciego roku studiów I stopnia na kierunku pielęgniarstwo, którzy uzyskali dokument potwierdzający posiadanie umiejętności kwalifikowania do szczepień, wydany przez uczelnię prowadzącą to kształcenie, oraz przeprowadzają badanie kwalifikacyjne pod nadzorem lekarza albo lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej, felczera, ratownika medycznego lub higienistki szkolnej.
- uzyskali dokument potwierdzający ukończenie szkolenia teoretycznego i praktycznego albo
- są uprawnieni do przeprowadzenia szczepień obowiązkowych2, tj.
- odbyli w ramach doskonalenia zawodowego kurs lub szkolenie w zakresie szczepień ochronnych i uzyskały dokument potwierdzający ukończenie tego kursu lub szkolenia, lub uzyskały specjalizację w dziedzinie, w przypadku której ramowy program kształcenia podyplomowego obejmował problematykę szczepień ochronnych na podstawie przepisów o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz przepisów o zawodach pielęgniarki i położnej, lub
- posiadają co najmniej 6-miesięczną praktykę w zakresie przeprowadzania szczepień ochronnych.
Podczas epidemii COVID-19, szczepienia ochronne przeciwko tej chorobie przeprowadzają lekarze, lekarze dentyści, pielęgniarki, położne, felczerzy i ratownicy medyczni – bez konieczności odbycia dodatkowego szkolenia. Fizjoterapeuci, farmaceuci, higienistki szkolne i diagności laboratoryjni są uprawnieni do przeprowadzania szczepień ochronnych przeciwko COVID-19, jeżeli:
Wyżej opisane przepisami prawa kwalifikacje wymagane od personelu szczepiącego obowiązujące w okresie ogłoszenia wystąpienia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie zostały uzależnione od wieku pacjenta poddawanego szczepieniu i nie uległy modyfikacji w związku z włączeniem od 7 czerwca 2021r. do Narodowego Programu Szczepień nastolatków, którzy ukończyli 12. rok życia (urodzonych w latach 2005–2008 oraz urodzonych w 2009 r.). Jednakże na opracowanym przez Ministerstwo Zdrowia i Kancelarię Prezesa Rady Ministrów odrębnym formularzu wywiadu przesiewowego przed szczepieniem pacjentów niepełnoletnich (wersja z 7 czerwca 2021 r.) znalazła się adnotacja3: „Kwalifikację do szczepienia osób w wieku do 15 lat prowadzi lekarz”. Kwestionariusz ten nie jest jednak urzędowym wzorem obowiązującej dokumentacji medycznej, jego treść nie zmienia więc powszechnie obowiązujących przepisów prawa o randze rozporządzenia Ministerstwo Zdrowia w sprawie kwalifikacji osób przeprowadzających badania kwalifikacyjne i szczepienia ochronne przeciwko COVID-19 (aktualnie nie toczą się żadne prace nowelizacyjne nad tym aktem prawnym).4
Przypisy:
1. Zob. także: https://www.gov.pl/web/zdrowie/wytyczne-dotyczace-organizacji-punktow-realizujacych-szczepienia-przeciwko-covid-19 oraz https://www.gov.pl/web/zdrowie/wytyczne-dotyczace-organizacji-punktow-szczepien-powszechnych2. Na podstawie § 6 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r., poz. 753 z późn. zm.).
3. https://pacjent.gov.pl/sites/default/files/2021-06/Kwestionariusz_wst%C4%99pnego_wywiadu_przesiewowego_przed_szczepieniem_osoby_niepe%C5%82noletniej_przeciw_COVID-19_%28wersja_PDF%29.pdf
4. https://legislacja.gov.pl/lista?typeId=10
