Opracowała mgr Małgorzata Ściubisz, lek. Iwona Rywczak
W brytyjskim populacyjnym badaniu kohortowym oceniono wpływ programu powszechnych szczepień przeciwko ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV) preparatem 2-walentnym (HPV-2) na zapadalność na raka szyjki macicy oraz śródnabłonkową neoplazję szyjki macicy dużego stopnia (CIN3) w kohorcie młodych kobiet objętych programem.
Program powszechnych szczepień HPV-2 rozpoczęto w Wielkiej Brytanii we wrześniu 2008 roku i objęto nim dziewczęta w wieku 12–13 lat. Dodatkowo w latach 2008–2010 prowadzono szczepienia wychwytujące wśród starszych dziewcząt w wieku 14–18 lat. Głównym celem programu było zmniejszenie zapadalności na raka szyjki macicy poprzez redukcję częstości przewlekłego zakażenia wysokoonkogennymi typami HPV, tj. 16 i 18, które odpowiadają za około 80% zachorowań na raka szyjki macicy. W celu oceny efektów programu zapadalność na raka szyjki macicy (rozpoznanie w klasyfikacji ICD-10 zgodne z kodem C53) oraz CIN3 (rozpoznanie w klasyfikacji ICD-10 zgodne z kodem D06) porównano w kohorcie dziewcząt w wieku <30 lat objętych programem powszechnych szczepień HPV-2 w zależności od wieku, w którym oferowano im szczepienie, tj. 12–13 lat, 14–16 lat lub 16–18 lat, oraz najmłodszej kohorcie tych, które nie kwalifikowały się do szczepień w ramach programu (dziewczęta urodzone w okresie od 1 maja 1989 r. do 31 sierpnia 1990 r.). Wyszczepialność 3 dawkami HPV-2 wyniosła 84,9% u dziewcząt w wieku 12–13 lat, 73,2% u dziewcząt w wieku 14–16 lat oraz 44,8% u dziewcząt w wieku 16–18 lat. Dane do badania uzyskano z oficjalnych rejestrów krajowych.
Badaniem objęto łącznie 13,7 mln osobolat obserwacji w populacji kobiet w wieku 20–29 lat kwalifikujących się do szczepień HPV-2 w ramach programu oraz 4,6 mln osobolat obserwacji w najmłodszej populacji kobiet, które nie kwalifikowały się do programu. W analizie skorygowanej o znane czynniki zakłócające wykazano, że zapadalność na raka szyjki macicy zmniejszyła się o 87% (95% CI: 72–94) w populacji młodych kobiet w wieku do 25 lat, którym HPV-2 oferowano w wieku 12–13 lat, o 62% (95% CI: 52–71) u młodych kobiet w wieku do 26 lat, którym HPV-2 oferowano w wieku 14–16 lat, oraz o 34% (95% CI: 25–41) u młodych kobiet w wieku do 30 lat, którym HPV-2 oferowano w wieku 16–18 lat. Podobnie zapadalność na CIN3 zmniejszyła się o 97% (95% CI: 96–98) w populacji młodych kobiet w wieku do 25 lat, którym HPV-2 oferowano w wieku 12–13 lat, o 75% (95% CI: 72–77) u młodych kobiet w wieku do 26 lat, którym HPV-2 oferowano w wieku 14–16 lat, oraz o 39% (95% CI: 36–41) u młodych kobiet w wieku do 30 lat, którym HPV-2 oferowano w wieku 16–18 lat. Podobne wyniki uzyskano w analizie, w której założono zaniżoną zgłaszalność przypadków raka szyjki macicy lub CIN3, lub wpływ kampanii edukacyjnej zachęcającej do udziału w badaniach przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy prowadzonej przez Public Health England. Oszacowano również, że do czerwca 2019 roku w kohorcie młodych kobiet objętych program szczepień przeciwko HPV udało się zapobiec 448 (95% CI: 339–556) przypadkom raka szyjki macicy i 17 235 (95% CI: 15 919–18 552) przypadkom CIN3.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że program powszechnych szczepień przeciwko HPV preparatem 2-walentym wiązał się ze znacznym zmniejszeniem zapadalność na raka szyjki macicy oraz CIN3 w populacji młodych kobiet w wieku do 30 lat, zwłaszcza tych, którym szczepienie oferowano w wieku 12–13 lat.
