Opracowała: mgr Małgorzata Ściubisz
W izraelskim badaniu kohortowym z retrospektywnym zbieraniem danych oceniono wpływ drugiej dawki przypominającej szczepionki Comirnaty (Pfizer/BioNTech) na wskaźniki zakażeń SARS-CoV-2 lub zachorowań na COVID-19 o ciężkim przebiegu u osób w wieku ≥60 lat.
Analizą objęto okres od 10 stycznia do 2 marca 2022 roku (okres dominacji wariantu Omikron SARS-CoV-2). Wyjściową populację badania stanowiły osoby w wieku ≥60 lat, które ≥4 miesiące przed zakończeniem badania (tj. przed 2 marca 2022 r.) otrzymały 3 dawki szczepionki Comirnaty (2 dawki szczepienia podstawowego i dawkę przypominającą). W badaniu porównano wskaźniki zakażeń SARS-CoV-2 lub zachorowań na COVID-19 wymagającą hospitalizacji potwierdzonych laboratoryjnie (metodą RT-PCR) u osób, które otrzymały drugą dawkę przypominającą (tzn. czwartą), i osób, którym jej nie podano. Uwzględniono zakażenia i zachorowania, które wystąpiły ≥8 dni po podaniu czwartej dawki. Dane uzyskano z oficjalnych krajowych rejestrów.
Ostatecznie do badania włączono 1 252 331 osób (51,8% kobiet) w wieku ≥60 lat (24,9% w wieku ≥80 lat), które nie chorowały wcześniej na COVID-19 potwierdzoną laboratoryjnie. W okresie 2 miesięcy wśród osób, które otrzymały drugą dawką przypominającą (łącznie 4 dawki), odnotowano 177 przypadków zakażenia SARS-CoV-2 na 100 000 osobodni obserwacji oraz 1,5 przypadku COVID-19 wymagającej hospitalizacji na 100 000 osobodni obserwacji, a wśród osób zaszczepionych tylko 1 dawką przypominającą odpowiednio 361/100 000 osobodni oraz 3,9/100 000 osobodni. Na tej podstawie oszacowano, że u osób w wieku ≥60 lat zaszczepionych drugą dawką przypominającą Comirnaty (łącznie 4 dawki), w porównaniu z osobami szczepionymi tylko 1 dawką przypominającą (łącznie 3 dawki), ryzyko zakażenia SARS-CoV-2 było 2-krotnie mniejsze (skorygowane ryzyko względne [aRR]: 2 [95% CI: 1,9–2,1]) do 4 tygodni po podaniu drugiej dawki przypominającej. W kolejnych tygodniach skuteczność drugiej dawki przypominającej się zmniejszała i po 8 tygodniach od szczepienia nie obserwowano już korzystnego efektu w odniesieniu do zakażeń SARS-CoV-2 (aRR: 1,1 [95% CI: 1–1,2]). Z kolei ryzyko hospitalizacji z powodu COVID-19 u osób zaszczepionych drugą dawką przypominającą było >4-krotnie mniejsze (aRR: 4,3 [95% CI: 2,6–7,1]), a korzystny efekt szczepienia utrzymywał się przez cały 8-tygodniowy okres obserwacji.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że u osób w wieku ≥60 lat, które otrzymały drugą dawkę przypominającą (czwartą) szczepionki Comirnaty ≥4 miesiące po pierwszej dawce przypominającej, w porównaniu z osobami, które otrzymały tylko 1 dawkę przypominającą, obserwowano mniejsze wskaźniki zakażeń SARS-CoV-2 i hospitalizacji z powodu COVID-19. Skuteczność drugiej dawki przypominającej w zapobieganiu zakażeniu SARS-CoV-2 zmniejszała się wraz z upływem czasu od jej podania, natomiast zjawiska takiego nie obserwowano w odniesieniu do zapobiegania ciężkim postaciom COVID-19.
