Jakie leczenie przeciwwirusowe i immunomodulujące zaleca się obecnie u chorych na COVID-19? - strona 2

14.10.2020
dr n. med. Weronika Rymer1, dr n. med. Agnieszka Wroczyńska2
1Polski Instytut Evidence Based Medicine, Kraków
2 Klinika Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych, Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni, Gdański Uniwersytet Medyczny

Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMIT) opublikowała ponadto we wrześniu br. opracowania analityczne dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa tocilizumabu (TCZ; lek zawierający rekombinowane, humanizowane przeciwciała monoklonalne IgG1 przeciwko receptorowi interleukiny 6) oraz fawipirawiru w leczeniu COVID-19. Według AOTMiT terapia TCZ może odegrać pewną rolę w zwalczaniu pandemii COVID-19, jednak wyniki badań włączonych do przeprowadzonego przeglądu są niejednoznaczne. AOTMiT zwraca uwagę na wyniki wieloośrodkowego badania klinicznego z randomizacją COVACTA, w którym TCZ nie wpłynął istotnie na stan kliniczny chorych na COVID-19 ani nie zmniejszył śmiertelności. Istotne korzyści z zastosowania TCZ zaobserwowano natomiast w zakresie skrócenia okresu hospitalizacji (20 vs 28 dni), czasu pobytu na oddziale intensywnej terapii oraz konieczności przeniesienia pacjentów na taki oddział. Wyniki dotychczasowych badań obserwacyjnych dotyczących skuteczności TCZ u chorych z COVID-19 oceniono jako niespójne. W przypadku fawipirawiru (lek przeciwwirusowy stosowany dotychczas w Japonii w leczeniu grypy) analiza nie pozwoliła na określenie wpływu na ryzyko zgonu – wyniki badań były nieistotne statystycznie lub w populacji badanej nie odnotowano zgonów w okresie obserwacji. Badania włączone do przeglądu charakteryzowały się licznymi ograniczeniami metodycznymi i niewielką liczebnością badanych grup, dlatego – przez wzgląd na niską jakość dostępnych danych naukowych – AOTMiT uznało jednoznaczne wnioskowanie o istotnych korzyściach ze stosowania fawipirawiru za utrudnione.

Początkowo duże oczekiwania w zakresie farmakoterapii COVID-19 wiązano z chlorochiną, jednak w badaniach klinicznych nie wykazano skuteczności chlorochiny ani hydroksychlorochiny u chorych leczonych w szpitalu z powodu COVID-19 (leki te mogą natomiast osłabiać działanie remdesiwiru). Niektóre doniesienia wskazują na zwiększone ryzyko skutków niepożądanych, m.in. ciężkich komorowych zaburzeń rytmu serca związanych z wydłużeniem odstępu QT (szczególnie podczas stosowania tych leków w połączeniu z azytromycyną). Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) wydała w czerwcu br. komunikat o wycofaniu warunkowego zezwolenia na stosowanie w sytuacji wyjątkowej hydroksychlorochiny lub chlorochiny u chorych na COVID-19 leczonych w szpitalu, poza badaniami klinicznymi. Dotychczas zgromadzone dane wskazują ponadto, że hydroksychlorochina nie zmniejsza ryzyka wystąpienia COVID-19 u dorosłych po ekspozycji dużego i średniego ryzyka. Jak dotąd, zgodnie z wytycznymi NIH, nie ma także wystarczających danych, aby zalecić stosowanie lub niestosowanie osocza ozdrowieńców bądź swoistych immunoglobulin przeciwko SARS-CoV-2 u chorych na COVID-19; te sposoby leczenia są przedmiotem dalszych badań klinicznych. Podobny wniosek sformułowano w opublikowanej w październiku br. analizie AOTMiT dotyczącej skuteczności i bezpieczeństwa stosowania osocza ozdrowieńców u chorych z COVID-19.

Piśmiennictwo:

1. National Health Institutes: COVID-19 treatment guidelines. https://covid19treatmentguidelines. nih.gov/ (dostęp: 6.10.2020)
2. Beigel J.H., Tomashek K.M., Dodd L.E. i wsp.: Remdesivir for the treatment of Covid-19 – preliminary report. N. Engl. J. Med., 2020; doi: 10.1056/NEJMoa2 007 764
3. European Medicines Agency: Treatments and vaccines for COVID-19. www.ema.europa. eu/en/human-regulatory/overview/public-health-threats/coronavirus-disease-covid-19/ treatments-vaccines-covid-19#remdesivir-section (dostęp: 6.10.2020)
4. Veklury – charakterystyka produktu leczniczego. www.ema.europa.eu/en/documents/ product-information/veklury-epar-product-information_pl.pdf (dostęp: 6.10.2020)
5. The RECOVERY Collaborative Group: Dexamethasone in hospitalized patients with Covid-19 – preliminary report. N. Engl. J. Med., 2020; doi: 10.1056/NEJMoa2 021 436
6. World Health Organization: Corticosteroids for COVID-19: living guidance. 2.09.2020. www. who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Corticosteroids-2020.1 (dostęp: 6.10.2020)
7. Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT): Przegląd doniesień naukowych dla fawipirawiru stosowanego w leczeniu COVID-19. Opracowanie analityczne AOTMiT. 22.09.2020. www.aotm.gov.pl/media/2020/09/AOTMiT_COVID_19_Przeglad_ Fawipirawir_v-1.0_2020.09.22.pdf (dostęp: 6.10.2020)
8. AOTMiT: Przegląd doniesień naukowych dla tocilizumabu stosowanego w leczeniu COVID-19. Opracowanie analityczne AOTMiT. 16.09.2020. www.aotm.gov.pl/media/ 2020/09/AOTMiT_COVID_19_Przeglad_Toclilizumab_v-1.0_2020.09.16.pdf (dostęp: 6.10.2020)
9. AOTMiT: Przegląd doniesień naukowych dla osocza ozdrowieńców stosowanego w leczeniu COVID-19. Opracowanie analityczne AOTMiT. 22.09.2020. www.aotm.gov.pl/ media/2020/09/AOTMiT_COVID_19_Przeglad_Osocze_v-1.0_2020.09.22.pdf (dostęp: 6.10.2020)

strona 2 z 2
Zobacz także
Wybrane treści dla pacjenta
  • Koronawirus (COVID-19) a grypa sezonowa - różnice i podobieństwa
  • Przeziębienie, grypa czy COVID-19?
  • Test combo – grypa, COVID-19, RSV
Aktualna sytuacja epidemiologiczna w Polsce Covid - aktualne dane

COVID-19 - zapytaj eksperta

Masz pytanie dotyczące zakażenia SARS-CoV-2 (COVID-19)?
Zadaj pytanie ekspertowi!