W ciągu niewiele ponad miesiąca od rozpoczęcia w marcu br. pierwszego badania klinicznego nad potencjalną szczepionką przeciwko SARS-CoV-2 (badanie prowadzone w Stanach Zjednoczonych przez zespół badawczy Moderna/National Institute of Allergy and Infectious Diseases), ruszyły próby kliniczne kolejnych 5 eksperymentalnych szczepionek. Badania prowadzone są w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii (p. Szczepionka przeciwko COVID-19 już we wrześniu 2020?) i w Chinach.
Głównie są to na razie badania prowadzone w celu ustalenia optymalnej dawki szczepionki (bez randomizacji, metoda próby otwartej) lub badania z randomizacją, których celem jest wstępna ocena bezpieczeństwa i immunogenności szczepionki. Tylko w 1 z nich zaplanowano ocenę skuteczności szczepionki w zapobieganiu COVID-19 (p. tab.). Pozwolenie na rozpoczęcie badań klinicznych otrzymał także zespół badawczy BioNTech/Pfizer (p. BioNTech i Pfizer rozpoczną badania kliniczne szczepionki przeciwko COVID-19).
| Tabela. Aktualnie prowadzone badania kliniczne I lub II fazy nad szczepionką przeciwko SARS-CoV-2a |
|---|
| Stany Zjednoczone |
1) zespół badawczy: Moderna/ National Institute of Allergy and Infectious Diseases
- technologia: szczepionka zawierająca RNA kodujące białka wirusa SARS-CoV-2
- faza I: badanie bez randomizacji, ustalenie optymalnej dawki szczepionki, wstępna ocena bezpieczeństwa i immunogenności
- populacja: 45 zdrowych ochotników w wieku 18–55 lat
- interwencja: eksperymentalna szczepionka przeciwko SARS-CoV-2 (2 dawki w odstępie 1 miesiąca
- główne punkty końcowe, m. in.: miejscowe i uogólnione zdarzenia niepożądane, jakiekolwiek zdarzenia niepożądane wymagające porady lekarskiej, ciężkie zdarzenia niepożądane.
- dodatkowe punkty końcowe, m.in.: immunogenność (serokonwersja, średnie stężenie swoistych przeciwciał przed i po szczepieniu)
2) zespół badawczy: Inovio Pharmaceuticals
- technologia: szczepionka zawierająca plazmidowy DNA
- faza I: badanie bez randomizacji, ustalenie optymalnej dawki szczepionki, wstępna ocena bezpieczeństwa i immunogenności
- populacja: 45 zdrowych ochotników w wieku 18–55 lat
- interwencja: eksperymentalna szczepionka przeciwko SARS-CoV-2 (2 dawki w odstępie 1 miesiąca)
- kontrola: brak
- główne punkty końcowe, m.in.: miejscowe i ogólnoustrojowe zdarzenia niepożądane, immunogenność (stężenie swoistych przeciwciał, IFN-γ)
|
| Wielka Brytania |
3) zespół badawczy: University of Oxford
- technologia: szczepionka oparta na wektorze wirusowym niezdolnym do replikacji
- faza I/II: badanie z randomizacją, pojedynczo ślepa próba, wstępna ocena bezpieczeństwa, immunogenności i skuteczności klinicznej
- populacja: 1112 zdrowych ochotników w wieku 18–55 lat
- interwencja: eksperymentalna szczepionka przeciwko SARS-CoV-2 (1 lub 2 dawki w odstępie miesiąca)
- kontrola: szczepionka przeciwko meningokokom A, C, W, Y (1 dawka)
- główne punkty końcowe, m.in.: COVID-19 potwierdzony wynikiem PCR, ciężkie zdarzenia niepożądane
- dodatkowe punkty końcowe, m.in.: miejscowe i ogólnoustrojowe zdarzenia niepożądane, hospitalizacja z powodu COVID-19, hospitalizacja na oddziale intensywnej terapii (OIT) z powodu COVID-19, zgon z powodu COVID-19, serokonwersja, ocena swoistej odpowiedzi immunologicznej (produkcja IFN-γ; test EliSpot)
|
| Chiny |
4) zespół badawczy: Beijing Institute of Biological Products/Wuhan Institute of Biological Products
- technologia: szczepionka inaktywowana
- faza I/II: badanie z randomizacją, podwójnie ślepa próba, wstępna ocena bezpieczeństwa i immunogenności
- populacja: zdrowi ochotnicy w wieku >6 lat (w rejestrze nie podano informacji o liczbie uczestników)
- interwencja: eksperymentalna szczepionka przeciwko SARS-CoV-2 (w rejestrze nie podano informacji o dawkowaniu)
- kontrola: w rejestrze nie podano informacji
- główne punkty końcowe, m.in.: zdarzenia niepożądane, ciężkie zdarzenia niepożądane, serokonwersja.
5) zespół badawczy: Insitute of Biotechnology, Academy of Military Medical Sciences
- technologia: szczepionka oparta na wektorze wirusowym niezdolnym do replikacji
- faza I: badanie bez randomizacji, ustalenie optymalnej dawki szczepionki, wstępna ocena tolerancji i bezpieczeństwa
– populacja: 108 zdrowych ochotników w wieku 18–60 lat
– interwencja: eksperymentalna szczepionka przeciwko SARS-CoV-2 (dawki o różnej wielkości)
– główne punkty końcowe, m.in.: zdarzenia niepożądane, stężenie swoistych przeciwciał neutralizujących oceniane po 14, 28 dniach i 3 miesiącach po szczepieniu
- faza II: badanie z randomizacją, podwójnie ślepa próba, kontrola placebo, ocena bezpieczeństwa i immunogenności
– populacja: 500 zdrowych ochotników w wieku >18 lat
– interwencja: eksperymentalna szczepionka przeciwko SARS-CoV-2 (dawki o różnej wielkości)
– kontrola: placebo
– główne punkty końcowe, m.in.: zdarzenia niepożądane, ciężkie zdarzenia niepożądane, stężenie swoistych przeciwciał w klasie IgG i stężenie swoistych przeciwciał neutralizujących oceniane po 14, 28 dniach i 6 miesiącach po szczepieniu.
6) zespół badawczy: Sinovac Biotech
- technologia: szczepionka inaktywowana
- faza I/II: badanie z randomizacją, podwójnie ślepa próba, kontrola placebo, ocena bezpieczeństwa i immunogenności
- populacja: 744 zdrowych ochotników w wieku 18–59 lat
- interwencja: eksperymentalna szczepionka przeciwko SARS-CoV-2 (2 dawki podane co 14 lub 28 dni zależnie od wielkości dawki)
- kontrola: placebo
- główne punkty końcowe: zdarzenia niepożądane, serokonwersja
- dodatkowe punkty końcowe, m.in.: ciężkie zdarzenia niepożądane i immunogenność (serokonwersja w zakresie przeciwciał neutralizujących, swoiste przeciwciała IgG, IgM, średnie stężenie przeciwciał neutralizujących).
|
| a Opracowano na podstawie 1.–9. pozycji piśmiennictwa. Stan na 27 kwietnia 2020 r. |
Piśmiennictwo:
1. Phase I, Open-Label, Dose-Ranging Study of the Safety and Immunogenicity of 2019-nCoV Vaccine (mRNA-1273) in Healthy Adults. NCT0428346.
www.clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04283461
2. NIH clinical trial of investigational vaccine for COVID-19 begins.
www.nih.gov/news-events/news-releases/nih-clinical-trial-investigational-vaccine-covid-19-begins
3. A phase I clinical trial for recombinant novel coronavirus (2019-COV) vaccine (adenoviral vector). ChiCTR2000030906.
www.chictr.org.cn/showprojen.aspx?proj=51154
4. A randomized, double-blinded, placebo-controlled phase II clinical trial for Recombinant Novel Coronavirus (2019-nCOV) Vaccine (Adenovirus Vector) in healthy adults aged above 18 years. ChiCTR2000031781.
www.chictr.org.cn/showprojen.aspx?proj=52006
5. A Phase I/II Study to Determine Efficacy, Safety and Immunogenicity of the Candidate Coronavirus Disease (COVID-19) Vaccine ChAdOx1 nCoV-19 in UK Healthy Adult Volunteers. NCT04324606
6. Phase 1 Open-label Study to Evaluate the Safety, Tolerability and Immunogenicity of INO-4800, a Prophylactic Vaccine Against SARS-CoV-2, Administered Intradermally Followed by Electroporation in Healthy Volunteers. NCT04336410.
www.clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04336410
7. A randomized, double-blind, placebo parallel-controlled phase I/II clinical trial for inactivated Novel Coronavirus Pneumonia vaccine (Vero cells). ChiCTR2000031809.
www.chictr.org.cn/showprojen.aspx?proj=52227
8. A Randomized, Double-Blinded, Placebo-Controlled, Phase I/II Clinical Trial, to Evaluate the Safety and Immunogenicity of the SARS-CoV-2 Inactivated Vaccine in Healthy Adults Aged 18~59 Years. NCT04352608.
www.clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04352608
9. DRAFT landscape of COVID-19 candidate vaccines – 20 April 2020
www.who.int/blueprint
