Jak często w okresie rozpowszechnienia wariantu Delta (B.1.617.2) SARS-CoV-2 zdarzają się przełamujące zachorowania na COVID-19 u osób w pełni zaszczepionych podstawowo?

11.10.2021
mgr Małgorzata Ściubisz
redaktor „Medycyny Praktycznej – Szczepienia”
dr n. med. Jacek Mrukowicz
Redaktor Naczelny „Medycyny Praktycznej – Pediatrii” i „Medycyny Praktycznej – Szczepienia”
Polski Instytut Evidence-Based Medicine w Krakowie

Od momentu wykrycia wariantu Delta (B.1.617.2) na początku 2021 roku szybko stał się on główną przyczyną zachorowań na COVID-19 zarówno w Europie, jak i Stanach Zjednoczonych. Jedną z metod oceny wpływu tego wysoce zakaźnego wariantu SARS-CoV-2 na skuteczność szczepionek jest nadzór nad zakażeniami przełamującymi, który pomaga monitorować trendy zapadalności na COVID-19 (w tym przypadki o ciężkim przebiegu) wśród osób w pełni zaszczepionych. Wyniki takich analiz kliniczno-kontrolnych, przeprowadzonych w okresie rozpowszechnienia wariantu Delta w populacji, opublikowały niedawno amerykańskie CDC.

Pierwszym badaniem objęto populację 43 127 osób w wieku ≥16 lat mieszkających w Hrabstwie Los Angeles w Stanach Zjednoczonych, u których w okresie od 1 maja do 25 lipca 2021 roku potwierdzono zakażenie SARS-CoV-2 (metodą RT-PCR lub testem antygenowym). Większość zakażeń dotyczyła osób nieszczepionych (30 801 przypadków; 71,4%), a pozostałe – osób w pełni zaszczepionych (tj. u których upłynęło ≥14 dni od podania ostatniej dawki zalecanego pełnego schematu podstawowego szczepienia) – 10 895 przypadków (25,3%) lub częściowo zaszczepionych (tj. u których upłynęło ≥14 dni od podania pierwszej dawki szczepienia lub <14 dni o podaniu drugiej dawki szczepienia) – 1431 przypadków (3,3%). Większość osób w pełni zaszczepionych otrzymała preparaty mRNA – Comirnaty (55,2%) lub Spikevax (28%), a mniejszość szczepionkę wektorową Ad26.CoV-2.S (Janssen/Johnson&Johnson [16,8%]), a zakażenia dotyczyły głównie osób w młodszych grupach wiekowych (18–29 lat i 30–49 lat). W badaniu wykazano, że osoby w pełni zaszczepione rzadziej wymagały hospitalizacji, w tym na oddziale intensywnej terapii, oraz mechanicznego wspomagania oddychania (odpowiednio: 3,2, 0,5 i 0,2%) niż osoby częściowo zaszczepione (odpowiednio: 6,2, 1 i 0,3%) i nieszczepione (odpowiednio: 7,6, 1,5 i 0,5%). Oszacowano, że wśród osób nieszczepionych, w porównaniu z osobami w pełni zaszczepionymi, zapadalność na COVID-19 była 5-krotnie większa (odpowiednio: 315,1 vs 63,8/100 000), a wskaźnik hospitalizacji z powodu COVID-19 był 29-krotnie większy (odpowiednio: 29,4 vs 1/100 000 osób [ryc. 1.]).


Ryc. 1. Ryzyko zachorowania na COVID-19 u osób nieszczepionych, w porównaniu z osobami zaszczepionymi, w okresie rozpowszechnienia wariantu Delta SARS-CoV-2.

Pobierz PDF

W drugim badaniu populację stanowili dorośli w wieku ≥18 lat mieszkający w jednym z 13 regionów Stanów Zjednoczonych, którzy w okresie od 4 kwietnia do 17 lipca 2021 roku zachorowali na COVID-19 (dodatni wynik badania RT-PCR lub testu antygenowego). Wśród osób częściowo zaszczepionych (tj. u których upłynęło <14 dni od ukończenia pełnego schematu podstawowego lub którzy otrzymali szczepienie w niepełnym schemacie) i w pełni zaszczepionych (tj. u których upłynęło ≥14 dni od ukończenia pełnego schematu podstawowego) ogółem zarejestrowano 615 454 zachorowania na COVID-19, w tym 37 948 wymagających hospitalizacji oraz 6748 zgonów z powodu COVID-19. Większość osób w pełni zaszczepionych (92%) otrzymała preparat mRNA (Comirnaty lub Spikevax), amniejszość preparat wektorowy Ad26. CoV-2.S (8%). Zachorowania na COVID-19, w tym wymagającą hospitalizacji lub zakończoną zgonem, głównie dotyczyły osób częściowo zaszczepionych, a rzadziej w pełni zaszczepionych (odpowiednio: 92 vs 8%, 92 vs 8% oraz 91 vs 9%). Porównując zapadalność na COVID-19 wśród osób częściowo zaszczepionych i w pełni zaszczepionych, oszacowano, że osoby częściowo zaszczepione obciążone były niemal 5-krotnie większym ryzykiem zachorowania na COVID-19 (odpowiednio: 89,1 vs 19,4/100 000 osobolat), >10-krotnie większym ryzykiem hospitalizacji z powodu COVID-19 (odpowiednio: 1,1 vs 0,1/100 000 osobolat) oraz >10-krotnie większym ryzykiem zgonu z powodu COVID-19 (odpowiednio: 7 vs 0,7/100 000 osobolat [ryc. 2.]).


Ryc. 2. Korzyści ze szczepienia przeciwko COVID-19 w pełnym schemacie w okresie rozpowszechnienia wariantu Delta SARS-CoV-2.

Pobierz PDF

W kontekście pojawiających się wątpliwości dotyczących zasadności szczepienia przeciwko COVID-19 nastolatków, na uwagę zasługuje jeszcze jedna analiza przeprowadzona w ramach projektu COVID-NET monitorującego zachorowania na COVID-19 wśród dzieci w wieku do 17 lat w 14 stanach Stanów Zjednoczonych. Jej autorzy zwracają uwagę, że w okresie rozpowszechnienia wariantu Delta SARS-CoV-2 wskaźniki hospitalizacji z powodu COVID-19 u dzieci i nastolatków znacznie się zwiększyły, najbardziej wśród dzieci w wieku do 4 lat, bo 10-krotnie (odpowiednio: 0,2 vs 1,9/100 000). W okresie od 20 czerwca do 31 lipca 2021 roku wśród nastolatków w wieku 12–17 lat kwalifikujących się do szczepienia przeciwko COVID-19 zarejestrowano 68 hospitalizacji z powodu COVID-19. Większość (87%) dotyczyła nieszczepionych nastolatków, a pozostałe zaszczepionych częściowo (7%) lub w pełni (6%). Porównując wskaźniki hospitalizacji oszacowano, że ryzyko hospitalizacji z powodu COVID-19 u nieszczepionych nastolatków w wieku 12–17 lat było 10-krotnie większe niż u nastolatków w pełni zaszczepionych (odpowiednio: 0,8 vs 0,1/100 000 [ryc. 3.]).


Ryc. 3. Obciążenie ciężkim przebiegiem COVID-19 u dzieci w wieku do 4 lat oraz ryzyko zachorowania na COVID-19 wymagającą hospitalizacji u nieszczepionych nastolatków w wieku 12–17 lat, w porównaniu z zaszczepionymi rówieśnikami, w okresie rozpowszechnienia wariantu Delta SARS-CoV-2.

Pobierz PDF

Piśmiennictwo:

1. Centers for Disease Control and Prevention. COVID Data Tracker. Variant proportions. https://covid.cdc.gov/covid-data-tracker/#variant-proportions (dostęp: 4.10.2021)
2. European Centre for Disease Prevention and Control. Assessing SARS-CoV-2 circulation, variants of concern, non-pharmaceutical interventions and vaccine rollout in the EU/EEA, 16th update – 30 September 2021. ECDC, Stockholm, 2021
3. Griffin J.B., Haddix M., Danza P. i wsp.: SARS-CoV-2 infections and hospitalizations among persons aged ≥16 years, by vaccination status – Los Angeles County, California, May 1 -July 25, 2021. MMWR, 2021; 70 (34): 1170–1176
4. Scobie H.M., Johnson A.G., Suthar A.B. i wsp.: Monitoring incidence of COVID-19 cases, hospitalizations, and deaths, by vaccination status – 13 U. S. Jurisdictions, April 4-July 17, 2021. MMWRm 2021; 70 (37): 1284–1290
5. Delahoy M.J., Ujamaa D., Whitaker M. i wsp.: Hospitalizations associated with COVID-19 among children and adolescents – COVID-NET, 14 States, March 1, 2020–August 14, 2021. MMWR, 2021; 70 (36): 1255–1260
Wybrane treści dla pacjenta
  • Szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi
  • Test combo – grypa, COVID-19, RSV
  • Szczepienie przeciwko środkowoeuropejskiemu odkleszczowemu zapaleniu mózgu
  • Koronawirus (COVID-19) a grypa sezonowa - różnice i podobieństwa
  • Szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce
  • Szczepienie przeciwko gruźlicy
  • Szczepienie przeciwko pałeczce hemofilnej typu b (Hib)
  • Przeziębienie, grypa czy COVID-19?
  • Szczepienie przeciwko meningokokom

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań