1. Jakie dodatkowe szczepienia powinien otrzymać 23-latek po splenektomii przeprowadzonej w wyniku urazu? Czy podlegają one refundacji? Do tej pory pacjent był szczepiony zgodnie z kalendarzem szczepień.
2. Czy należy podać dawkę przypominającą szczepionki przeciwko WZW typu B?
3. Czy pacjenta należy skierować do hematologa?
1. Pacjentowi po usunięciu śledziony należy zalecić dodatkowe szczepienia ochronne, w tym przeciwko pneumokokom, meningokokom, Haemophilus influenzae typu b oraz coroczne szczepienia przeciwko grypie szczepionką inaktywowaną (obecnie wszystkie zarejestrowane w Polsce szczepionki są preparatami inaktywowanymi). Niestety żadna z wymienionych szczepionek nie jest refundowana w przypadku szczepienia dorosłych.
U wszystkich pacjentów z tej grupy wiekowej należy przeprowadzić wywiad dotyczący przechorowania lub wcześniejszego szczepienia przeciwko ospie wietrznej i odrze. Jeżeli wywiad wskazuje na brak odporności na wymienione choroby, należy zaproponować również te szczepienia.
Pacjentowi należy także przypomnieć o zalecanym co 10 lat szczepieniu przeciwko błonicy i tężcowi oraz poinformować o możliwości podania szczepionki dTpa (przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi, ze zmniejszoną dawką bezkomórkowych komponentów pałeczki krztuśca).
W celu uodpornienie przeciwko pneumokokom 23-letniemu pacjentowi należy podać 23-walentną szczepionkę polisacharydową (szczepionki skoniugowane nie są zarejestrowane dla tej grupy pacjentów). W ramach szczepienia podstawowego podaje się 1 dawkę szczepionki, a po 5 latach 1 dawkę przypominającą. Nie zaleca się dalszego podawania dawek przypominających preparatów polisacharydowych.
Szczepienie przeciwko meningokokom należy wykonać preparatem skoniugowanym. W Polsce zarejestrowane są szczepionki przeciwko N. meningitidis grupy C (NeisVac-C, Meningitec) oraz preparaty zwierające antygeny grup serologicznych: A, C, W-135 i Y (Menveo, Nimenrix). Zgodnie z aktualnymi zaleceniami, jest to szczepienie jednorazowe, ale na przykład w Stanach Zjednoczonych obecnie zaleca się 2-dawkowy schemat z zastosowaniem 4-walentnego preparatu (2 dawki w odstępie 2 miesięcy). W związku z tym należy uprzedzić pacjenta, że zalecenia te mogą być modyfikowane wraz z opublikowaniem nowych wyników badań i wytycznych.
W Polsce szczepionki przeciwko Hib są zarejestrowane (w zależności od preparatu) do ukończenia 5. roku życia lub 71. miesiąca życia, dlatego u opisanego pacjenta szczepionkę zastosowano by poza zarejestrowanymi wskazaniami (off-label).
2. Jeżeli pacjent otrzymał pełny (3-dawkowy) schemat szczepienia przeciwko WZW typu B, nie ma potrzeby podawania dawek przypominających szczepionki. Należy jednak oznaczyć stężenie przeciwciał anty-HBs, aby sprawdzić, czy pacjent prawidłowo odpowiedział na szczepienie. U pacjentów przewlekle chorych (do których należą osoby po usunięciu śledziony) stężenie przeciwciał anty-HBs powinno wynosić co najmniej 10 IU/l. Badanie stężenia przeciwciał należy powtarzać okresowo. Osobom ze stężeniem <10 IU/l należy podać dawkę przypominającą szczepionki.
Zobacz także: Kiedy doszczepiać przeciwko WZW typu B?3. Pacjenta po splenektomii należy skierować na konsultację hematologiczną ze względu na ryzyko wystąpienia problemów hematologicznych (np. nadpłytkowość, zwłaszcza w krótkim okresie po zabiegu). O tym, czy będzie to stała opieka, czy jednorazowa konsultacja, decyduje specjalista.
Piśmiennictwo
1. Recommended adult immunization Sshedule - United States 2012. MMWR, 2012; 61 (04): 1–7.
2. General recommendations on immunization. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR, 2011; 60 (RR-02): 1–60.
