Czy profilaktyczne podawanie leków przeciwgorączkowych łagodzi objawy związane ze szczepieniem?

Czy profilaktyczne podawanie leków przeciwgorączkowych łagodzi objawy związane ze szczepieniem u dzieci? W przypadku podania których szczepionek warto rozważyć takie postępowanie? Który lek skuteczniej łagodzi objawy związane ze szczepieniem – paracetamol czy ibuprofen?

Obecnie nie zaleca się rutynowego podawania leków przeciwgorączkowych po szczepieniu. W praktyce klinicznej takie zalecenia dotyczą wybranych sytuacji, na przykład jednoczasowego podania szczepionki przeciwko meningokokom grupy B z innymi szczepionkami stosowanymi rutynowo u niemowląt, a zwłaszcza z preparatami wysoce skojarzonymi (DTPa-IPV-Hib lub DTPa-IPV-Hib-HBV). W badaniach klinicznych ryzyko wysokiej gorączki przy takiej koadministracji szczepionek było większe niż w przypadku ich podania na oddzielnych wizytach. W Charakterystyce Produktu Leczniczego szczepionki przeciwko meningokokom grupy B znajdziemy wręcz zapis sugerujący takie postępowanie w celu zmniejszenia ryzyka gorączki. Co ważne, w tym przypadku nie wykazano niekorzystnego wpływu paracetamolu na odpowiedź immunologiczną na szczepienie. Potwierdzono natomiast jego skuteczność w obniżaniu gorączki i łagodzeniu innych odczynów poszczepiennych, takich jak ból w miejscu wstrzyknięcia szczepionki.

W przeglądzie systematycznym 13 badań z randomizacją (łącznie 5077 dzieci w wieku ≤6 lat poddanych rutynowym dla wieku szczepieniom) wykazano, że paracetamol zmniejszył o 40% ryzyko gorączki (definiowanej jako temperatura ≥38°C) w ciągu pierwszych 48 godzin po podaniu dawki uzupełniającej (iloraz szans [OR]: 0,60 [95% CI: 0,39–0,93]) i o 65% po podaniu dawek szczepienia pierwotnego (OR: 0,35 [95% CI: 0,26–0,48]), a także ryzyko bólu w obrębie kończyny o 36% (OR: 0,64 [95% CI: 0,48–0,84]) po szczepieniu uzupełniającym i o 43% po podaniu dawek szczepienia pierwotnego (OR: 0,57 [95% CI: 0,47–0,7]). Z kolei profilaktyczne podanie ibuprofenu wiązało się jedynie ze zmniejszeniem bólu o 34% (OR: 0,66 [95% CI: 0,49–0,88]), ale tylko po podaniu dawek szczepienia pierwotnego, nie wpływał on natomiast na gorączkę i ból po szczepieniu uzupełniającym. Biorąc pod uwagę powyższe wyniki i przekładając je na praktyczne zalecenia, w wybranych sytuacjach paracetamol może zapobiegać wystąpieniu gorączki i bólu po szczepieniu. Natomiast ibuprofen może redukować ból, ale nie wpływa na gorączkę, dlatego nie należy go stosować w profilaktyce gorączki związanej ze szczepieniem.