Czy profilaktyczne stosowanie paracetamolu lub ibuprofenu może mieć negatywny wpływ na immunogenność przyjętej szczepionki?
Wpływ profilaktycznego podawania leków przeciwgorączkowych na immunogenność różnych szczepionek oceniono w badaniach klinicznych. Prymula i wsp. wykazali, że niemowlęta szczepione szczepionką 6-składnikową (DTPa-IPV-Hib-HBV) jednoczasowo z 10-walentną szczepionką przeciwko pneumokokom (PCV-10) oraz rotawirusom, którym podawano profilaktycznie paracetamol w należnej dawce co 6–8 godzin w ciągu pierwszych 24 godzin po szczepieniu, osiągnęły mniejsze stężenie swoistych przeciwciał wobec wybranych antygenów. Jednak trudno ocenić, czy może to mieć niekorzystny wpływ na ostateczną skuteczność kliniczną szczepionek. W innym badaniu obejmującym 908 dzieci do 24. miesiąca życia oceniono wpływ paracetamolu (15 mg/kg mc./dawkę) lub ibuprofenu (10 mg/kg mc./dawkę) w zależności od czasu podania (równocześnie ze szczepieniem lub dopiero 6–8 h po szczepieniu, a następnie druga dawka po kolejnych 6–8 h) na odpowiedź immunologiczną na wysoce skojarzoną szczepionkę DTPa-IPV-Hib-HBV i 13-walentną szczepionkę przeciwko pneumokokom (PCV-13), w porównaniu z grupą kontrolną, w której nie stosowano leków przeciwgorączkowych. W porównaniu z grupą kontrolną (bez leków przeciwgorączkowych), u dzieci otrzymujących leki przeciwgorączkowe wykazano mniejsze stężenia przeciwciał dla antygenów krztuścowych i tężca miesiąc po podaniu 3 dawek szczepienia pierwotnego, czego nie obserwowano już po dawce uzupełniającej podanej w wieku 12 miesięcy. W tym przypadku także trudno wykazać, że opisane osłabienie odpowiedzi immunologicznej ma jakiekolwiek znaczenie kliniczne.
Jeszcze w innym badaniu z randomizacją oceniono wpływ profilaktycznego stosowania paracetamolu lub ibuprofenu w pierwszych 24 godzinach po podaniu 3-walentnej inaktywowanej szczepionki przeciwko grypie u dzieci. Nie wykazano niekorzystnego wpływu na immunogenność wobec antygenów zawartych w szczepionce.
Podsumowując, w badaniach klinicznych z randomizacją wykazano, że profilaktyczne stosowanie paracetamolu lub ibuprofenu może nieco zmniejszać immunogenność niektórych antygenów wchodzących w skład szczepionek, choć nie wiadomo, czy ma to znaczenie kliniczne i zmniejsza ochronę przed zachorowaniem.
Piśmiennictwo:
1. Prymula R., Siegrist C.A., Chlibek R. i wsp.: Effect of prophylactic paracetamol administration at time of vaccination on febrile reactions and antibody responses in children: two open-label, randomised controlled trials. Lancet, 2009; 374: 1339–13502. Wysocki J., Center K.J., Brzostek J. i wsp.: A randomized study of fever prophylaxis and the immunogenicity of routine pediatric vaccinations. Vaccine, 2017; 35: 1926–1935
3. Walter E.B., Hornok C.P., Grohskopf L. i wsp.: The effect of antipyretics on immune response and fever following receipt of inactivated influenza vaccine in young children. Vaccine, 2017; 35: 6664–6671