Czy profilaktyczne stosowanie leków przeciwgorączkowych wpływa na immunogenność szczepionek?

21.06.2021
dr n. med. Ilona Małecka
Katedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

Czy profilaktyczne stosowanie paracetamolu lub ibuprofenu może mieć negatywny wpływ na immunogenność przyjętej szczepionki?

Wpływ profilaktycznego podawania leków przeciwgorączkowych na immunogenność różnych szczepionek oceniono w badaniach klinicznych. Prymula i wsp. wykazali, że niemowlęta szczepione szczepionką 6-składnikową (DTPa-IPV-Hib-HBV) jednoczasowo z 10-walentną szczepionką przeciwko pneumokokom (PCV-10) oraz rotawirusom, którym podawano profilaktycznie paracetamol w należnej dawce co 6–8 godzin w ciągu pierwszych 24 godzin po szczepieniu, osiągnęły mniejsze stężenie swoistych przeciwciał wobec wybranych antygenów. Jednak trudno ocenić, czy może to mieć niekorzystny wpływ na ostateczną skuteczność kliniczną szczepionek. W innym badaniu obejmującym 908 dzieci do 24. miesiąca życia oceniono wpływ paracetamolu (15 mg/kg mc./dawkę) lub ibuprofenu (10 mg/kg mc./dawkę) w zależności od czasu podania (równocześnie ze szczepieniem lub dopiero 6–8 h po szczepieniu, a następnie druga dawka po kolejnych 6–8 h) na odpowiedź immunologiczną na wysoce skojarzoną szczepionkę DTPa-IPV-Hib-HBV i 13-walentną szczepionkę przeciwko pneumokokom (PCV-13), w porównaniu z grupą kontrolną, w której nie stosowano leków przeciwgorączkowych. W porównaniu z grupą kontrolną (bez leków przeciwgorączkowych), u dzieci otrzymujących leki przeciwgorączkowe wykazano mniejsze stężenia przeciwciał dla antygenów krztuścowych i tężca miesiąc po podaniu 3 dawek szczepienia pierwotnego, czego nie obserwowano już po dawce uzupełniającej podanej w wieku 12 miesięcy. W tym przypadku także trudno wykazać, że opisane osłabienie odpowiedzi immunologicznej ma jakiekolwiek znaczenie kliniczne.

Jeszcze w innym badaniu z randomizacją oceniono wpływ profilaktycznego stosowania paracetamolu lub ibuprofenu w pierwszych 24 godzinach po podaniu 3-walentnej inaktywowanej szczepionki przeciwko grypie u dzieci. Nie wykazano niekorzystnego wpływu na immunogenność wobec antygenów zawartych w szczepionce.

Podsumowując, w badaniach klinicznych z randomizacją wykazano, że profilaktyczne stosowanie paracetamolu lub ibuprofenu może nieco zmniejszać immunogenność niektórych antygenów wchodzących w skład szczepionek, choć nie wiadomo, czy ma to znaczenie kliniczne i zmniejsza ochronę przed zachorowaniem.

Piśmiennictwo:

1. Prymula R., Siegrist C.A., Chlibek R. i wsp.: Effect of prophylactic paracetamol administration at time of vaccination on febrile reactions and antibody responses in children: two open-label, randomised controlled trials. Lancet, 2009; 374: 1339–1350
2. Wysocki J., Center K.J., Brzostek J. i wsp.: A randomized study of fever prophylaxis and the immunogenicity of routine pediatric vaccinations. Vaccine, 2017; 35: 1926–1935
3. Walter E.B., Hornok C.P., Grohskopf L. i wsp.: The effect of antipyretics on immune response and fever following receipt of inactivated influenza vaccine in young children. Vaccine, 2017; 35: 6664–6671
Wybrane treści dla pacjenta
  • Szczepienia obowiązkowe dla podróżnych
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Północnej
  • Szczepienie przeciwko meningokokom
  • Szczepienie przeciwko środkowoeuropejskiemu odkleszczowemu zapaleniu mózgu
  • Szczepienie przeciwko pałeczce hemofilnej typu b (Hib)
  • Szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce
  • Szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi
  • Szczepienia przed wyjazdem na Karaiby (Wyspy Karaibskie)
  • Szczepienie przeciwko gruźlicy
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Południowej

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań