Opracowała mgr Małgorzata Ściubisz
W hiszpańskim badaniu kohortowym z retrospektywnym zbieraniem danych oceniono, czy istnieje związek między szczepieniem przeciwko ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV) a zwiększonym ryzykiem zapalenia tarczycy u dziewcząt i młodych kobiet.
Program szczepień przeciwko HPV rozpoczęto w styczniu 2007 roku i objęto nim dziewczęta w wieku 11–14 lat z niektórych wspólnot autonomicznych Hiszpanii, a w 2014 roku program rozszerzono na cały kraj i objęto nim dziewczęta w wieku 9–14 lat. Szczepienia realizowano w schemacie 3- lub 2-dawkowym preparatem 2-walentnym (HPV-2) i 4-walentnym (HPV-4). Do 2016 roku wyszczepialność w ramach programu wynosiła 64,3–79% rocznie. Wyjściową populację badania stanowiły dziewczęta w wieku 9–18 lat nieszczepione przeciwko HPV i bez rozpoznanego zapalenia tarczycy, ale które kwalifikowały się do szczepienia w ramach programu powszechnego. Dziewczęta obserwowano od momentu, w którym kwalifikowały się do szczepienia w ramach powszechnego programu, do wystąpienia zapalenia tarczycy (rozpoznanie w klasyfikacji ICPC-2/ICD-9 zgodne z kodami dla autoimmunizacyjnego lub nieokreślonego zapalenia tarczycy), ukończenia 19. roku życia lub zakończenia badania. Związek między szczepieniem przeciwko HPV a zwiększonym ryzykiem zapalenia tarczycy oceniono, porównując zapadalność w okresie narażenia (do 2 lat po szczepieniu) i po narażeniu (>2 lata po szczepieniu) z zapadalnością przed ekspozycją, czyli w okresie kontrolnym (do czasu podania pierwszej dawki w przypadku dziewcząt szczepionych i przez cały okres badania w przypadku dziewcząt nieszczepionych). Dane do badania uzyskano z bazy gromadzącej dane medyczne od lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i pediatrów udzielających świadczeń zdrowotnych w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej i obejmującej 66% populacji dziewcząt w wieku 10–19 lat.
W okresie od stycznia 2007 roku do grudnia 2016 roku w badaniu uwzględniono populację 388 411 dziewcząt w wieku 9–18 lat, spośród których 153 924 zaszczepiono przeciwko HPV. W tym samym czasie w całej badanej populacji rozpoznano 480 przypadków zapalenia tarczycy (52% o podłożu autoimmunizacyjnym), w tym 334 w okresie przed ekspozycją, 103 w okresie narażenia (ekspozycji) i 43 po ekspozycji. Nie zaobserwowano, aby szczepienie przeciwko HPV wiązało się ze zwiększonym ryzykiem zapalenia tarczycy w badanej populacji. W analizie skorygowanej o znane czynniki zakłócające wykazano, że ryzyko zapalenia tarczycy w okresie narażenia (39,7/100 000 osobolat) i po ekspozycji (35,6/100 000 osobolat) było podobne do ryzyka w okresie przed ekspozycją (32,49/100 000 osobolat) – aHR wyniosło odpowiednio: 1,18 (95% CI: 0,79–1,76) i 1,26 (95% CI: 0,74–2,14). Podobne wyniki otrzymano w analizie uwzględniającej rodzaj szczepionki. Dla HPV-2 ryzyko zapalenia tarczycy w okresie narażenia (40,12/100 000 osobolat) i po ekspozycji (31,09/100 000 osobolat) było podobne do ryzyka w okresie przed ekspozycją (32,49/100 000 osobolat) – aHR wyniosło odpowiednio: 1,25 (95% CI: 0,77–2,04) i 1,17 (95% CI: 0,53–2,55). Podobnie dla HPV-4 ryzyko zapalenia tarczycy w okresie narażenia (39,45/100 000 osobolat) i po ekspozycji (37,23/100 000 osobolat) było podobne do ryzyka w okresie przed ekspozycją (32,49/100 000 osobolat) – aHR wyniosło odpowiednio: 1,15 (95% CI: 0,76–1,76) i 1,29 (95% CI: 0,74–2,25). Ryzyko to było również podobne niezależnie od dawki szczepionki (1., 2. lub 3.), w przypadku zapaleń tarczycy o podłożu autoimmunizacyjnym oraz po wyłączeniu z analizy dziewcząt z rozpoznaną nadczynnością lub niedoczynnością tarczycy.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że nie wykazano związku między szczepieniem przeciwko HPV a zwiększonym ryzykiem zapalenia tarczycy u dziewcząt w wieku 9–18 lat.
