Opracowała: Małgorzata Ściubisz
W czasopiśmie „The Lancet” opublikowano wyniki badania kohortowego z retrospektywnym zbieraniem danych przeprowadzonego w Szwecji, w którym oceniono czas utrzymywania się ochrony przed COVID-19 po zakażeniu (odporność „naturalna”) oraz czy szczepienie przeciwko COVID-19 ozdrowieńców wzmacnia tę ochronę w wyniku nabycia tzw. odporności hybrydowej.
Badaniem objęto okres od marca 2020 roku do października 2021 roku. Korzystając z danych medycznych i demograficznych gromadzonych w oficjalnych krajowych rejestrach utworzono 3 kohorty, w których porównano ryzyko zakażenia SARS-CoV-2 i hospitalizacji z powodu COVID-19:
- odporność „naturalna” vs brak odporności – 1 019 553 osoby nieszczepione, które przeszły zakażenie SARS-CoV-2 (odporność „naturalna”) i 1 019 553 osoby nieszczepione, bez zakażenia SARS-CoV-2 w przeszłości (brak odporności, tj. brak odporności „naturalnej” i poszczepiennej),
- odporność „hybrydowa” po 1 dawce szczepionki vs odporność „naturalna” 481 159 osób zaszczepionych 1 dawką szczepionki przeciwko COVID-19, które przed szczepieniem przeszły zakażenie SARS-CoV-2 (odporność hybrydowa po 1 dawce szczepionki) i 481 159 osób nieszczepionych, które przeszły zakażenie SARS-CoV-2 (odporność „naturalna”),
- odporność „hybrydowa” po 2 dawkach szczepionki vs odporność „naturalna” 283 905 osób zaszczepionych 2 dawkami szczepionki przeciwko COVID-19, które przed szczepieniem przeszły zakażenie SARS-CoV-2 (odporność hybrydowa po 2 dawkach szczepionki) i 283 905 osób nieszczepionych, które przeszły zakażenie SARS-CoV-2 (odporność „naturalna”).
W kohorcie 1. (mediana wieku: 39,2 lat, 50,9% kobiet) w okresie średnio 164 dni (ok. 5,5 mies.) obserwacji, reinfekcję SARS-CoV-2 potwierdzono u 34 090 osób nieszczepionych z odpornością „naturalną” oraz u 99 168 osób nieuodpornionych oraz odpowiednio 3195 oraz 1976 hospitalizacji z powodu COVID-19. Wykazano, że odporność „naturalna” zapewniała ochronę przed reinfekcją i hospitalizacją z powodu COVID-19. Ryzyko reinfekcji SARS-CoV-2 u osób z odpornością „naturalną”, w porównaniu z osobami nieuodpornionymi, było mniejsze o 95% (skorygowany hazard względny [aHR]: 0,05 [95% CI: 0,05–0,05]), a odporność utrzymywała się nawet przez 20 miesięcy. Ryzyko hospitalizacji z powodu COVID-19 było mniejsze o 87% (aHR: 0,13 [95% CI: 0,11–0,16]), a ochrona utrzymywała się nawet do 19 miesięcy.
W kohorcie 2. (mediana wieku: 39,9 lat, 51,8% kobiet), w okresie średnio 52 dni (ok. 2 mies.) obserwacji, reinfekcję SARS-CoV-2 potwierdzono u 2639 ozdrowieńców zaszczepionych 1 dawką szczepionki przeciwko COVID-19 oraz u 1662 osób z odpornością „naturalną” oraz odpowiednio 8 i 113 hospitalizacji z powodu COVID-19. Wykazano, że odporność „hybrydowa” po 1 dawce szczepionki zapewniała większą ochronę przed reinfekcją i hospitalizacją z powodu COVID-19 niż odporność „naturalna”. Ryzyko reinfekcji SARS-CoV-2 u ozdrowieńców zaszczepionych 1 dawką, w porównaniu z osobami z odpornością „naturalną”, było mniejsze o 58% (aHR: 0,42 [95% CI: 0,38–0,47]) w okresie 2 miesięcy. Po upływie >2 miesięcy ochrona przed zakażeniem nieco się zmniejszyła, do 45% (a HR: 0,55 [95% CI: 0,39–0,76]). Ryzyko hospitalizacji było mniejsze aż o 94% (aHR: 0,06 [95% CI: 0,03–0,12]).
W kohorcie 3. (mediana wieku: 37,6 lat, 54,8% kobiet), w okresie średnio 66 dni (ok. 2 mies.) obserwacji, reinfekcję potwierdzono u 438 ozdrowieńców zaszczepionych 2 dawkami oraz 808 osób z odpornością „naturalną” oraz odpowiednio 6 i 40 hospitalizacji z powodu COVID-19. Wykazano, że odporność „hybrydowa” po 2 dawkach szczepionki zapewniała większą ochronę przed reinfekcją i hospitalizacją z powodu COVID-19 niż odporność „naturalna”. Ryzyko reinfekcji SARS-CoV-2 u ozdrowieńców zaszczepionych 2 dawkami, w porównaniu z osobami z odpornością „naturalną”, było mniejsze o 69% (aHR: 0,31 [95% CI: 0,26–0,36]) w okresie 2 miesięcy. Po upływie >2 miesięcy ochrona przed zakażeniem zmniejszyła się do 56% (aHR: 0,44 [95% CI: 0,35–0,56]) i na takim poziomie utrzymywała się przez ≥9 miesięcy. Ryzyko hospitalizacji było mniejsze o 90% (aHR: 0,10 [95% CI: 0,04–0,22]).
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że ogółem ryzyko reinfekcji SARS-CoV-2 i hospitalizacji z powodu COVID-19 u ozdrowieńców jest małe w okresie pierwszych kilkunastu miesięcy. Szczepienie przeciwko COVID-19 ozdrowieńców, dzięki tzw. odporności hybrydowej, dodatkowo znacznie zmniejsza to ryzyko. W dyskusji zwrócili również uwagę, że odporność „naturalna” zapewniała mniejszą ochronę osobom starszym oraz wymagającym pomocy w zakresie podstawowych domowych obowiązków (robienia zakupów, sprzątania, przygotowywania posiłków), dlatego ozdrowieńców z tych grup szczególnie należy zachęcać do szczepienia przeciwko COVID-19.
