Opracowała Małgorzata Ściubisz
W czasopiśmie „JAMA” opublikowano wyniki populacyjnego badania kohortowego z retrospektywnym zbieraniem danych, przeprowadzonego w Kanadzie, w którym oceniono, czy szczepienie przeciwko COVID-19 w okresie ciąży wiąże się z ryzykiem różnych powikłań okołoporodowych u matki i noworodka. Dane do badania uzyskano z oficjalnych krajowych rejestrów danych medycznych.
Analizą objęto okres od 14 grudnia 2020 roku do 30 września 2021 roku i populację 97 590 kobiet, które w tym okresie urodziły dziecko po upływie ≥20 tygodni ciąży. Ryzyko wybranych powikłań okołoporodowych porównano u 22 660 kobiet, które w okresie ciąży otrzymały ≥1 dawkę szczepionki przeciwko COVID-19 (niemal wyłącznie preparat mRNA Comirnaty lub Spikevax) oraz kobiet nieszczepionych w okresie ciąży: 44 815 kobiet, które rozpoczęły szczepienie przeciwko COVID-19 po porodzie oraz 30 315 kobiet w ogóle nieszczepionych. Połowa kobiet otrzymała w okresie ciąży 1 dawkę szczepionki (51,7%), pozostałe otrzymały 2 dawki (48,3%). Ponad połowa ciężarnych otrzymała pierwszą dawkę szczepionki III trymestrze (63,6%), najczęściej w 30 tygodniu ciąży.
Wykazano, że kobiety szczepione przeciwko COVID-19 w okresie ciąży, w porównaniu z kobietami, które rozpoczęły szczepienie po porodzie, nie były narażone na większe ryzyko krwotoku poporodowego (skorygowane ryzyko względne [aRR]: 0,91 (95% CI: 0,82–1,02); skorygowana różnica ryzyka [aRD]: -0,28/100 [95% CI; od -0,59 do 0,03]), zapalenia błon płodowych (aRR: 0,92 [95% CI: 0,7–1,21]; aRD: -0,04/100 [95% CI: od -0,17 do 0,09]), konieczności rozwiązania ciąży cięciem cesarskim (aRR: 0,89 [95%CI: 0,84–0,94]; aRD: -1,81/100 [95% CI: od -2,54 do 1,08]). Nie zaobserwowano również, aby szczepienie przeciwko COVID-19 matki w okresie ciąży wiązało się z niekorzystnymi następstwami dla noworodka, wręcz przeciwnie, stwierdzono trend w kierunku mniejszego ryzyka hospitalizacji na oddziale intensywnej terapii noworodka (aRR: 0,85 [95% CI: 0,80–0,90]); aRD: -1,89/100 [95% CI: od -2,49 do -1,30]) oraz małej (<7) liczby punktów w skali Apgar w 5. minucie życia (aRR: 0,84 [95% CI: 0,73–0,97]; aRD: -0,31/100 [95% CI: od -0,56 do -0,06]). Podobne wyniki utrzymano w analizie, w której ryzyko powikłań okołoporodowych u matki i noworodka porównano wśród kobiet szczepionych przeciwko COVID-19 w okresie ciąży i kobiet w ogóle nieszczepionych (dodatkowo stwierdzono trend w kierunku mniejszego ryzyka konieczności rozwiązania ciąży cięciem cesarskim u kobiet szczepionych przeciwko COVID-19) oraz uwzględniającej liczbę dawek szczepionki przyjętych w okresie ciąży, rodzaj preparatu mRNA i trymestr ciąży, w którym rozpoczęto schemat szczepienia.
W podsumowaniu autorzy badania zwrócili uwagę na szereg korzyści ze szczepienia przeciwko COVID-19 u ciężarnych. Kobiety w ciąży należą do grypy ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19, a skuteczność rzeczywista szczepienia w tej grupie jest podobna do obserwowanej w populacji ogólnej. Szczepienie przeciwko COVID-19 w okresie ciąży, dzięki przezłożyskowemu transportowi przeciwciał od matki do dziecka, może również chronić niemowlę w pierwszych miesiącach życia (p. Czy szczepienie przeciwko COVID-19 w okresie ciąży rzeczywiście zmniejsza ryzyko choroby u niemowlęcia?), podobnie jak w przypadku szczepienia przeciwko krztuścowi lub grypie. W wielu innych badaniach obserwacyjnych z grupą kontrolną nie stwierdzono, aby szczepienie przeciwko COVID-19 w okresie ciąży wiązało się z większym ryzykiem samoistnego poronienia, porodu przedwczesnego lub urodzenia dziecka z masą ciała zbyt małą w stosunku do wieku płodowego (p. Czy szczepienie przeciwko COVID-19 kobiet w ciąży było bezpieczne?, Szczepienie przeciwko COVID-19 w czasie ciąży nie wypłynęło na ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego). Przedstawione wyżej badanie jest kolejnym, które potwierdza bezpieczeństwo szczepienia przeciwko COVID-19 w okresie ciąży. Przy interpretacji jego wyników należy jednak wziąć pod uwagę, że niemal wszystkie kobiety otrzymały preparat mRNA, a szczepienie rozpoczynano głównie w III lub II trymestrze.
