Kiedy należy zaproponować ciężarnej szczepienie przeciwko krztuścowi?

26.11.2018
dr n. med. Jacek Mrukowicz
Polski Instytut Evidence Based Medicine w Krakowie, Redaktor naczelny „Medycyny Praktycznej Szczepienia” i „Medycyny Praktycznej Pediatrii”

dr hab. n. med. Leszek Szenborn, prof. nadzw.
Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

Kiedy optymalnie należy zaproponować ciężarnej szczepienie przeciwko krztuścowi i z czego to wynika?

Zaleca się, aby dawkę przypominającą dTpa podawać ciężarnym w III trymestrze ciąży (27.–36. tc.). Optymalny okres to przedział między 28. a 32. tygodniem ciąży – wyniki badań sugerują bowiem, że stężenie swoistych przeciwciał przeciwko głównym antygenom B. pertussis (np. toksynie krztuścowej) we krwi pępowinowej jest wówczas największe, a tym samym dłuższy jest okres ich utrzymywania się we krwi dziecka i przewidywany czas ochrony.

Szczepienie ciężarnej dTpa w III trymestrze ciąży (>27. tc. i co najmniej tydzień przed porodem) jest również najskuteczniejsze w redukcji ryzyka zachorowania, hospitalizacji i zgonu niemowlęcia w pierwszych kilku miesiącach życia z powodu krztuśca (p. Jakie są korzyści ze szczepienia ciężarnych przeciwko krztuścowi?). Ryzyko zachorowania na krztusiec <2. i ≤3. miesiąca życia było kilka razy większe u niemowląt matek zaszczepionych w II niż w III trymestrze ciąży – iloraz szans (OR) wyniósł odpowiednio 8,06 (95% CI: 1,33–48,97) i 4,60 (95% CI: 1,39–15,25).

Zaplanowanie szczepienia na okres 28.–32. tygodnia ciąży może ponadto umożliwić zaszczepienie większej liczby ciężarnych, także tych, które urodzą dziecko przed fizjologicznym terminem porodu. W związku z tym nie zaleca się odraczania szczepienia do ostatniej chwili, choć można i należy je wykonać także po ukończeniu 32. tygodnia ciąży, jeśli z istotnych powodów nie zrobiono tego w optymalnym czasie.

Piśmiennictwo:

1. Abu Raya B., Srugo I., Kessel A. i wsp.: The effect of timing of maternal tetanus, diphtheria, and acellular pertussis (Tdap) immunization during pregnancy on newborn pertussis antibody levels – a prospective study. Vaccine, 2014; 32: 5787–5793
2. Kent A., Ladhani S.N., Andrews N.J. i wsp.: Pertussis antibody concentrations in infants born prematurely to mothers vaccinated in pregnancy. Pediatrics, 2016; 138: e20153854. doi: 10.1542/peds.2015–3854
3. Winter K., Nickell S., Powell M., Harriman K.: Effectiveness of prenatal versus postpartum tetanus, diphtheria, and acellular pertussis vaccination in preventing infant pertussis. Clin. Infect. Dis., 2017; 64: 3–8
4. Abu Raya B., Edwards K.M., Scheifele D.W., Halperin S.A.: Pertussis and influenza immunisation during pregnancy: a landscape review. Lancet Infect. Dis., 2017; 17: e209–e222
Wybrane treści dla pacjenta
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Północnej
  • Szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi
  • Szczepienie przeciwko pałeczce hemofilnej typu b (Hib)
  • Szczepienia obowiązkowe dla podróżnych
  • Szczepienie przeciwko środkowoeuropejskiemu odkleszczowemu zapaleniu mózgu
  • Szczepienie przeciwko gruźlicy
  • Szczepienia przed wyjazdem na Karaiby (Wyspy Karaibskie)
  • Krztusiec
  • Szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce
  • Krztusiec (koklusz) u dziecka

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań