Pytanie 3. Czy wykazano, że swoiste przeciwciała przeciwko glikoproteinie S SARS-CoV-2 po naturalnym zakażeniu u ludzi reagują krzyżowo z syncytyną w łożysku lub innych narządach?
Nie wykazano takiej zależności. Fragment, jaki glikoproteina S dzieli z syncytynami, jest zbyt mały, aby wywołać immunologiczną reakcję krzyżową. Nikt nie zaobserwował podobnej reakcji w czasie badań klinicznych chorych na COVID-19 lub u ozdrowieńców.
Pytanie 4. Czy hipoteza o ryzyku negatywnego wpływu szczepień przeciwko SARS-CoV-2 na zdrowie reprodukcyjne kobiet, w kontekście potencjalnej reakcji krzyżowej z syncytyną jest wystarczająco prawdopodobna?
Hipoteza ta jest oparta na teoretycznych rozważaniach, a nie na wiarygodnych danych naukowych. Aktualnie nie mamy dowodów naukowych, że zakażenie SARS-CoV-2 lub szczepienie przeciwko COVID-19 wpływa niekorzystnie na zdrowie reprodukcyjne kobiet, a swoiste przeciwciała po przechorowaniu COVID-19 reagują krzyżowo z syncytynami człowieka. Od początku pandemii zaobserwowano wiele przypadków zakażenia SARS-CoV-2 u ciężarnych kobiet. Takie pacjentki mogą przechodzić COVID-19 ciężej (z koniecznością mechanicznej wentylacji włącznie), dlatego eksperci uznali ciążę za czynnik ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19. Do tej pory nie stwierdzono jednak, aby zakażenie SARS-CoV-2 pogorszyło rozwój wewnątrzmaciczny dziecka lub wpływało na płodność kobiet. Zresztą gdyby takie efekty miała dawać szczepionka, to – biorąc pod uwagę jej skład, mechanizm działania i małą dawkę – na znacznie większą skalę i silniej ujawniłyby się one po naturalnym zakażeniu lub przechorowaniu COVID-19 (cała populacja ludzi jest podatna na to zakażenie).
Szczepionka mRNA produkowana przez firmę Moderna przeszła pierwsze fazy testów na szczurach, które nie wykazały niepokojących sygnałów w zakresie wpływu na płodność, przebieg ciąży lub rozwój potomstwa. Wyniki te analizował już amerykański Urząd ds. Żywności i Leków (FDA) na etapie wydawania zezwolenia na użycie w praktyce. Dane te sugerują, że jest ona potencjalnie bezpieczna dla kobiet ciężarnych. Z nieoficjalnych informacji wynika, że także w przypadku szczepionki mRNA Pfizera/BioNTech w przeprowadzonych do połowy grudnia podobnych doświadczeniach na zwierzętach nie zaobserwowano niepokojących sygnałów. Jak dotąd w badaniach klinicznych żadnej z tych szczepionek nie uczestniczyły kobiety ciężarne.
Piśmiennictwo:
- Aswad A., Katzourakis A.: Paleovirology and virally derived immunity. Trends Ecol. Evol., 2012; 27: 627–636
- Lavialle C., Cornelis G., Dupressoir A. i wsp.: Paleovirology of ‘syncytins’, retroviral env genes exapted for a role in placentation. Philos. Trans. R. Soc. Lond. B Biol. Sci., 2013; 368(1626): 20120 507
- Patel M.R., Emerman M., Malik H.S.: Paleovirology – ghosts and gifts of viruses past. Current opinion in virology, 2011; 1 (4): 304–309
- Mi S., Lee X., Li X. iwsp.: Syncytin is a captive retroviral envelope protein involved in human placental morphogenesis. Nature, 2000; 403: 785–789; doi: 10.1038/35001608
- Oostvogels L., Kremsner P., Kreidenweiss A. i wsp.: Phase 1 assessment of the safety and immunogenicity of an mRNA-lipid nanoparticle vaccine candidate against SARS-CoV-2 in human volunteers. medRxiv, https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.11.09.20228551v1
- Polack F.P., Thomas S.J., Kitchin N. iwsp.: Safety and efficacy ofthe BNT 162b2 mRNA Covid-19 vaccine. N. Engl. J. Med., 2020; doi: 10.1056/NEJMoa2034577
- Corbett K.S., Flynn B., Foulds K.E. i wsp.: Evaluation of the mRNA-1273 vaccine against SARS-CoV-2 in nonhuman primates. N. Engl. J. Med., 2020; 383: 1544–1555; doi: 10.1056/NEJMoa2024671
- Corbett K.S., Edwards D.K., LeistS.R. i wsp.: SARS-CoV-2 mRNA vaccine design enabled by prototype pathogen preparedness. Nature, 2020; 586: 567–571; doi: 10.1038/s41586-020-2622-0
- FDA: Fact sheet for healthcare providers administering vaccine (vaccination providers). https://www.fda.gov/media/144637/download
- Protocol: A study to evaluate efficacy, safety, and immunogenicity of mRNA-1273 vaccine in adults aged 18 years and older to prevent COVID-19. https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04470427
- Mohammed H., Roberts C.T., Grzeskowiak L.E. i wsp.: Safety and protective effects of maternal influenza vaccination on pregnancy and birth outcomes: a prospective cohort study. EClinicalMedicine, 2020; doi: 10.1016/j.eclinm.2020.100522 (p. także: https://www.mp.pl/szczepienia/przeglad/grypa/252570)
- American College of Obstetricians and Gynecologists: Vaccinating pregnant and lactating patients against COVID-19. Practice advisory. https://www.acog.org/clinical/clinical-guidance/practice-advisory/articles/2020/12/vaccinating-pregnant-and-lactating-patients-against-covid-19 (dostęp: 22.12.2020)
