Czy całkowity blok serca u noworodka jest przeciwwskazaniem do szczepienia BCG (u matki obecne przeciwciała anty-Ro i anty-La)? Stan dziecka jest stabilny. Czy dziecko powinno dostać bezpłatną szczepionkę 5-składnikową z bezkomórkowym komponentem krztuścowym?
Wrodzony blok przedsionkowo-komorowy nie stanowi przeciwwskazania do szczepienia przeciwko gruźlicy. Przyczyną zaburzeń rytmu prawdopodobnie jest toczeń noworodkowy. W przypadku opisanym w pytaniu (przeciwciała matczyne działały uszkadzająco na układ bodźcoprzewodzący serca już w życiu płodowym) u noworodka nie stosuje się rutynowo leczenia immunosupresyjnego, które stanowi przeciwwskazanie do podania szczepionek „żywych”, w tym BCG. Choć immunosupresja jest bardzo mało prawdopodobna w takich sytuacjach, należy zebrać wywiad w tym kierunku.
Całkowity blok serca nie jest także przeciwwskazaniem do podania pełnokomórkowej szczepionki przeciwko krztuścowi. Szczepionka acelularna mogłaby być zalecana z wyboru i refundowana u wcześniaków, dzieci z małą urodzeniową masą ciała oraz z wybranymi zaburzeniami neurologicznymi.
Planując szczepienia ochronne u dziecka z całkowitym blokiem przedsionkowo-komorowym, należy pamiętać o konieczności docelowego leczenia interwencyjnego (wszczepienie stymulatora serca) oraz ryzyku rozwoju dysfunkcji mięśnia sercowego i w związku z tym zaszczepić je przeciwko pneumokokom w schemacie 3+1. Warto też zastosować strategię kokonu w zakresie profilaktyki krztuśca, grypy i SARS-CoV-2.
Piśmiennictwo:
1. General Best Practice Guidelines for Immunization: Best Practices Guidance of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). www.cdc.gov/vaccines/hcp/acip-recs/general-recs/contraindications.html2. www.mp.pl/szczepienia/artykuly/przegladowe/147821,profilaktyka-immunologiczna-chorob-zakaznych-udzieci-zchorobami-serca
3. Sauer W.H., Walsh E.P.: Congenital third degree (complete) atrioventricular block. UpToDate www.uptodate.com/contents/congenital-third-degree-complete-atrioventricular-block
4. Friedman D., Duncanson Lj., Glickstein J. i wsp.: A review of congenital heart block. Images Paediatr. Cardiol., 2003; 5: 36–48
5. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 22 grudnia 2020 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2021. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, poz. 117 (22 grudnia 2020 r.)