Czy dziecku z ciężką złożoną wadą serca można bezpłatnie podać szczepionkę DTaP?

Bardzo praktyczne pytanie. Program Szczepień Ochronnych (PSO) nie precyzuje, które choroby są wskazaniem do zmiany szczepionki z całokomórkową komponentą krztuścową (DTwP) na DTaP w ramach bezpłatnych szczepień, podaje jednak, że w przypadku dzieci z trwałymi przeciwwskazaniami do szczepienia przeciwko krztuścowi szczepionką całokomórkową należy zastosować szczepionkę z bezkomórkowym komponentem krztuśca. Myślę zatem, że można, pod warunkiem że u dziecka występują przeciwwskazania do podania DTwP, takie jak:

• postępująca choroba ośrodkowego układu nerwowego (szczepienie przeciwko krztuścowi preparatem bezkomórkowym należy odłożyć do czasu ustalenia rozpoznania lub ustabilizowania się stanu klinicznego chorego [p. także Wątpliwości związane z podaniem czwartej dawki szczepionki przeciwko KZM – przyp. red.]),
• ciężkie NOP w ciągu 72 h po poprzedniej dawce szczepionki:
  – drgawki przebiegające z gorączką lub bez gorączki,
  – nieukojony płacz trwający ≥3 h,
  – utrata świadomości lub epizod hipotoniczno-hiporeaktywny,
  – gorączka ≥40,5^oC (w ciągu 48 h po poprzedniej dawce),
• nadwrażliwość na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą zawartą w szczepionce (tiomersal, chlorek sodu, woda do wstrzykiwań),
• encefalopatia o nieznanej etiologii, która wystąpiła w ciągu 7 dni po podaniu szczepionki zawierającej antygeny krztuśca (przeciwwskazanie dotyczy ogólnie szczepienia przeciwko krztuścowi, choć należy podkreślić, że ma charakter profilaktyczny, gdyż w badaniach nie potwierdzono, aby szczepionki przeciwko krztuścowi wywoływały encefalopatię [p. także Gorączka i osutka pęcherzykowa w 2. dobie po podaniu MMR 6-latkowi z MIZS – przyp. red.]).

Przeciwwskazaniem do podania DTwP są także choroby przewlekłe w okresie zaostrzenia (szczepienie można wykonać po osiągnięciu kontroli objawów i ustąpieniu zaostrzenia). W przypadku ciężkiej złożonej wady serca dekompensacja może mieć charakter przewlekły. Trudno zatem w nieskończoność odraczać szczepienie przeciwko krztuścowi i pozostawiać dziecko nieuodpornione, a w takim przypadku wybór DTaP, z uwagi na jej mniejszą reaktogenność, będzie korzystniejszy. Podsumowując, wada serca sama w sobie nie stanowi przeciwwskazania do podania DTwP, o ile nie jest akurat w stanie zaostrzenia. Uważam, że gdyby była to zdekompensowana wada serca, to spełniałaby wymienione kryterium trwałego przeciwwskazania i wówczas szczepienie można zrealizować bezpłatną DTaP.