Czy można podać szczepionkę przeciwko żółtej gorączce 50-letniemu pacjentowi choremu na wrzodziejące zapalenie jelita grubego? Obecnie choroba jest w remisji, pacjent przyjmuje sulfasalazynę w dawce 1,5 g/24 h. Plan podróży obejmuje wyjazd do Tanzanii z międzylądowaniem w Etiopii.
Zgodnie z wytycznymi Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) oraz Charakterystyką Produktu Leczniczego (ChPL) dostępnej w Polsce „żywej” szczepionki przeciwko żółtej gorączce, wiek pacjenta, rozpoznanie wrzodziejącego zapalenia jelit w okresie remisji oraz stosowanie sulfasalazyny nie stanowią przeciwwskazań do szczepienia tą szczepionką.
W trakcie kwalifikacji do szczepienia przeciwko żółtej gorączce przed wyjazdem za granicę należy starannie ocenić wskazania do uodpornienia. Zgodnie ze stanowiskiem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz PSO 2015, szczepienie to należy proponować podróżnym: (1) wyjeżdżającym do regionów zagrożonych transmisją wirusa żółtej gorączki w Afryce i Ameryce Południowej – ze względu na indywidualne ryzyko zachorowania – i/lub (2) w przypadku obowiązku szczepienia w państwie (lub państwach) docelowym, zgodnie z Międzynarodowymi Przepisami Zdrowotnymi WHO z roku 2005 oraz wymogami lokalnymi.
Według informacji podawanych przez WHO, w regionie, w którym leży Tanzania, obecnie nie występują zachorowania na żółtą gorączkę, a w przeszłości obserwowano tam jedynie niewielkie nasilenie transmisji wirusa wywołującego tę chorobę. Szczepienie przed wyjazdem do Tanzanii nie jest zwykle zalecane. Można je rozważyć u niektórych podróżnych, szczególnie narażonych na zakażenie w związku z długotrwałą podróżą w tym regionie, bardzo dużą ekspozycją na ukłucia komarów lub brak możliwości ochrony przed nimi.
Natomiast ze względu na wymogi prawne w Tanzanii, szczepienie przeciwko żółtej gorączce jest wymagane od osób przybywających do tego kraju bezpośrednio z państw zagrożonych tą chorobą, także w przypadku pobytu tranzytowego na lotnisku trwającego ponad 12 godzin. Według WHO, Etiopia jest krajem zagrożonym żółtą gorączką, dlatego podejmując decyzję o szczepieniu u opisanego pacjenta, należy dokładnie przeanalizować dane dotyczące planowanego przelotu (Czy międzylądowanie jest dłuższe niż 12 h? Czy podróżny planuje opuścić lotnisko?).
Warto przy tym zwrócić uwagę na to, że w niedawno opublikowanej analizie przypadków choroby trzewnej związanej ze szczepieniem przeciwko żółtej gorączce (yellow fever vaccine-associated viscerotropic disease) osoby z chorobami autoimmunizacyjnymi zaliczono do grupy potencjalnie zwiększonego ryzyka wystąpienia tego ciężkiego niepożądanego odczynu poszczepiennego (NOP).
Piśmiennictwo:
1. Staples J.E., Gershman M., Fischer M. i wsp.: Yellow fever vaccine: recommendations of the Advisory Commitee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm. Rep., 2010; 59 (RR-7): 1–272. Charakterystyka Produktu Leczniczego Stamaril
3. World Health Organization: International Health Regulations (2005). Second Ed., WHO Press, Geneva 2009
4. World Health Organization: International Travel and Health 2012. WHO Press, Geneva 2012: 2014 updates. www.who.int/ith
5. Seligman S.J.: Risk groups for yellow fever vaccine-associated viscerotropic disease (YEL-AVD). Vaccine, 2014; 32: 5769–5775
