medycyna praktyczna dla lekarzy
medycyna praktyczna dla lekarzy
Przystępując do przeglądu postępów w endokrynologii, tym razem w 2009 roku, mam pełną świadomość subiektywnego charakteru tego rodzaju opracowań, choć dzieje się tak zawsze, że kilka do kilkunastu najważniejszych osiągnięć naukowych czy klinicznych jest zgodnie zauważana przez większość specjalistów.
W 2009 roku wdrożono kolejne nowe rozwiązania technologiczne. Niektóre z nich są coraz częściej stosowane i akceptowane w codziennej opiece diabetologicznej nad dziećmi i młodzieżą. Pojawia się również coraz więcej optymistycznych doniesień dotyczących poprawy opieki diabetologicznej nad dziećmi, choć do osiągnięcia wyznaczonych celów nadal jest daleko.
Wobec stale zwiększającej się liczby otyłych dzieci i młodzieży szczególnego znaczenia nabierają działania profilaktyczne oraz programy terapeutyczne. Konieczność promowania stylu życia opartego na aktywności fizycznej i stosowaniu odpowiedniej diety staje się wymogiem prozdrowotnym.
W roku ubiegłym opublikowano kilkaset doniesień, w większości poświęconych postępom w technice operacyjnej, poprawie diagnostyki przedoperacyjnej i doskonaleniu technik minimalnie inwazyjnych operacji gruczołów endokrynnych.
Poniższy przegląd piśmiennictwa zawiera, oprócz prac oryginalnych, odniesienia do wielu publikowanych rekomendacji, wytycznych, wskazówek klinicznych oraz stanowisk i uzgodnień towarzystw naukowych i różnych innych organizacji medycznych.
Miniony rok przyniósł wiele nowych doniesień dotyczących chirurgii gruczołów dokrewnych. Spośród nich wybraliśmy najważniejsze i najciekawsze naszym zdaniem publikacje, pochodzące z najważniejszych ośrodków.
Należy rozważyć wprowadzenie badania przesiewowego w kierunku dyslipidemii u wszystkich dzieci w wieku >=10 lat.
U części dzieci z idiopatycznym niskim wzrostem leczenie rGH może wpłynąć korzystnie na ich wzrost ostateczny.
Leczenie rekombinowanym ludzkim IGF1 jest wskazane u dzieci niskorosłych z ciężkim, pierwotnym niedoborem IGF1 oraz u dzieci z niedoborem hormonu wzrostu, u których pojawiły się przeciwciała przeciwko podawanemu hormonowi.
"Fałszywie dodatnie" wyniki testu przesiewowego w kierunku hipotyreozy należy uznać za marker dużego ryzyka subklinicznej niedoczynności tarczycy w późniejszym życiu.
Największy wpływ na wzrost ostateczny u dziewcząt z centralnym przedwczesnym dojrzewaniem leczonych analogiem GnRH ma wczesne rozpoczęcie leczenia.
W ciągu ostatnich 20 lat stwierdza się stały wzrost liczby zachorowań na ostre zapalenie trzustki (OZT). Przykładowo w latach 1994–2001 w stanie Kalifornia, w USA, liczba nowych zachorowań na OZT zwiększyła się z 33 do 44 przypadków na 100 tysięcy mieszkańców. Szacuje się, że aktualnie w USA w ciągu roku leczonych jest z powodu tego schorzenia ponad 200 tysięcy osób.
W ubiegłorocznym piśmiennictwie poświęconym problemom zakażeń chirurgicznych zwraca uwagę duża liczba doniesień analizujących za pomocą metod statystycznych rolę różnych czynników ryzyka.
Jednym z najważniejszych ubiegłorocznych wydarzeń dla endokrynologów dziecięcych był zjazd Europejskiego Towarzystwa Endokrynologii Dziecięcej (ESPE) w Helsinkach. Dużym zainteresowaniem cieszyły się sesje Clinical Controversies.
Autor przedstawia wybrane doniesienia z 2007 roku dotyczące przede wszystkim chorób tarczycy, a także niedoczynności somatotropinowej przysadki, stosowania androgenów u zdrowych osób dorosłych w starszym wieku, jadłowstrętu psychicznego i innych zagadnień.
Z przeprowadzonej przez autorów analizy wynika, że niedożywienie jest niezależnym czynnikiem ryzyka powikłań, zwiększonej śmiertelności, dłuższego pobytu w szpitalu i znamiennie wyższych kosztów leczenia. Pozostaje mi tylko mieć nadzieję, że również w Polsce, może na początek w szpitalach uniwersyteckich, powstaną aktywnie działające zespoły leczenia żywieniowego, a opieka żywieniowa nad chorym będzie zwykłym elementem postępowania terapeutycznego.
Po analizie kilkuset pozycji piśmiennictwa z zakresu chirurgii endokrynologicznej zdecydowaliśmy się przedstawić Czytelnikom wyniki tych badań obejmujących duże grupy chorych, które w istotny sposób przyczyniły się do postępu w tej dziedzinie chirurgii.
W 2006 roku opublikowano europejski konsensus postępowania u chorych na zróżnicowanego raka tarczycy, jak również rekomendacje Polskiej Grupy ds. Nowotworów Endokrynnych dotyczące raka tarczycy. Profil ekspresji genów w niskozróżnicowanym PTC jest odmienny niż w klasycznym typie tego nowotworu. Raki brodawkowate tarczycy ewoluujące w raki niskozróżnicowane o agresywnym przebiegu wykazują zwiększoną ekspresję grupy genów związanych z proliferacją komórkową. Ukazały się wytyczne endokrynologów amerykańskich dotyczące rozpoznawania i leczenia nadciśnienia tętniczego, głównie endokrynnego. Metformina okazała się skutecznym lekiem zmniejszającym częstość wczesnych poronień u kobiet z zespołem policystycznych jajników (PCOS) oraz zachorowań na cukrzycę w ciąży.
Przedoperacyjne rozpoznanie łagodnych i złośliwych guzów tarczycy nadal jest tematem szerokiego zainteresowania. Wynika to z trudności w różnicowaniu guzów pęcherzykowych i ich szczególnych rodzajów, jak np. guzy Hürtla.
Wybrane główne punkty
