Etyka lekarska w czasach zarazy. Cz. 2. Zaraza w Kodeksie Etyki Lekarskiej - felieton dr. hab. n. med. Tadeusza M. Zielonki - strona 2

10.04.2020
dr hab. n. med. Tadeusz M. Zielonka
Katedra Medycyny Rodzinnej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Kodeks Etyki Lekarskiej mówi o udziale lekarzy w klonowaniu, inżynierii genetycznej, prokreacji, transplantacji, eksperymentach badawczych, które mogą dotyczyć tylko nielicznych z nich. Nie reguluje natomiast postaw w czasach szerzenia się groźnych chorób zakaźnych, które, jeśli wystąpią, dotyczyć będą wszystkich lekarzy niezależnie od specjalności. Kodeks podający tak wiele wskazówek dotyczących rzadko spotykanych sytuacji ani razu nie wspomina o etycznych aspektach chorób zakaźnych. Być może traktuje je na równi z innymi chorobami, ale patrząc na postawy personelu wobec chorych zakaźnych z pewnością tak nie jest. Są one zróżnicowane, ale czasami wrogie, pełne ostracyzmu, negatywnej energii, lęku, chęci ucieczki i nawet odmowy udzielenia pomocy. Kodeks nie reguluje tych spraw, a powinien. Jeśli rozwinie się groźna epidemia z tysiącami zgonów, wówczas braki tych regulacji będą dotkliwie odczuwalne. Argument, że nigdzie nie napisano, jak należy się zachować w obliczu zagrożenia zakaźnego, jaka postawa jest niewłaściwa będzie podnoszony w obronie małości i niegodziwości ludzkiej, która zawsze pojawia się w takich sytuacjach. Szkoda, że w Kodeksie nie znalazł się zapis, że jak nie wiesz jak się zachować, to zachowaj się przyzwoicie. Kiedyś bez słów było wiadomo, co się kryje pod tym słowem. Dziś potrzebne są wielostronicowe procedury objaśniające.

Artykuł 30. KEL stwierdza, że Lekarz powinien dołożyć wszelkich starań, aby zapewnić choremu humanitarną opiekę terminalną i godne warunki umierania. W przypadku epidemii, podobnie jak w czasie wojny, niezwykle trudno przychodzi wypełnić to zobowiązanie, a przykłady płynące z Włoch i Hiszpanii świetnie tego dowodzą. Kodeks Etyki Lekarskiej zawiera także pięknie brzmiące nakazy, że lekarz musi: służyć życiu i zdrowiu ludzkiemu; postępując bezstronnie i mając na względzie dobro chorych; strzec godności stanu lekarskiego i niczym jej nie splamić. Nie daje jednak wskazówek jak to uczynić w obliczu osobistego i społecznego zagrożenia epidemią. Brak refleksji etycznej i filozoficznej środowisk medycznych w tym względzie, które od 60. lat nie były poddane próbie, może skutkować bardzo różnymi postawami. Frustracja, powszechne niezadowolenie i wypalenie zawodowe coraz częściej dotykające przedstawicieli środowisk medycznych może stwarzać poważne problemy w czasie epidemii. Mogą one rodzić nieetyczne postawy, potęgowane brakiem odpowiednich regulacji w Kodeksie Etyki Lekarskiej. Niestety nie spełnia on roli, jaką powinien odgrywać w środowisku lekarskim. Teraz nie ma już czasu na korektę jego zapisów i można to będzie uczynić dopiero po ustąpieniu epidemii, gdy liczyć będziemy poniesione straty, nie tylko te ludzkie czy finansowe, ale też moralne.

strona 2 z 2
Zobacz także
Wybrane treści dla pacjenta
  • Koronawirus (COVID-19) a grypa sezonowa - różnice i podobieństwa
  • Test combo – grypa, COVID-19, RSV
  • Przeziębienie, grypa czy COVID-19?
Aktualna sytuacja epidemiologiczna w Polsce Covid - aktualne dane

COVID-19 - zapytaj eksperta

Masz pytanie dotyczące zakażenia SARS-CoV-2 (COVID-19)?
Zadaj pytanie ekspertowi!