Jakie będą decyzje kardiologów interwencyjnych czy naczyniowców kwalifikujących do zabiegów ze wskazań nagłych u osób na kwarantannie, po kontakcie z zakażonymi lub z objawami infekcji? Czy będą oni odwlekać decyzje o ich wykonaniu do czasu uzyskania wyniku testu na obecność koronawirusa? Czy bez wahania będą wykonywać zabiegi u chorych zakażonych? Zdecydowana większość chorych przeżywa COVID-19, podczas gdy zawał serca może być dla nich śmiertelny. Jak będą realizowane dializy u chorych zakażonych, jak będziemy chronić osoby niezakażone w stacjach dializ, czy będziemy je wykonywać w przypadkach ostrego uszkodzenia nerek u chorych o nieznanym statusie zakażenia? Podobne pytania dotyczą porodów. Na ile kobiety kaszlące z powodu astmy będą tak samo traktowane jak pozostałe? Jak będzie wyglądać kwalifikacja do cięcia cesarskiego kobiet z kontaktu z zakażonym, czy ciężarnej z kaszlem i gorączką? Czy bez wahania będziemy wykonywać u nich tomografie komputerowe płuc? Na ile będziemy czekać z porodem w przypadkach niezdefiniowanych pod kątem COVID-19? Czy takie problemy były przedmiotem debat etycznych przed rozwojem epidemii i czy mamy opracowane wytyczne, jak postępować w tych trudnych sytuacjach, jakie z pewnością mogą wystąpić? Czy błyskawicznie się do tego przygotowujemy, czy wolimy czekać na rozwój wypadków i na żywiołowo podejmowane decyzje, które post factum będzie można ex cathedra skrytykować? Czy lekarze otrzymali jasne wskazówki, jak należy postąpić w takich sytuacjach?
W bogatych Włoszech koronawirus spowodował, że niedostateczna okazała się liczba respiratorów i aparatów do utlenowania pozaustrojowego w stosunku do potrzebujących ich osób z niewydolnością oddechową i z zespołem ARDS w przebiegu COVID-19. Lekarze włoscy muszą dokonywać dramatycznych wyborów kogo podłączyć do aparatu, komu dać szansę, a kogo odłączyć i uznać, że nie przeżyje. Ta wiedza zawsze bardziej przypisywana była bogom niż lekarzom. Bycie panem życia i śmierci może napawać dumą, ale może też być ciężarem, nie zawsze łatwym do udźwignięcia. Z tym dylematem mogą zmierzyć się polscy lekarze, czy są do tego merytorycznie i etycznie przygotowani? Czy obowiązywać będzie zasada, kto pierwszy ten lepszy, kto młodszy, to mu się należy, a może ten dostanie, kto więcej zapłaci lub ma silniejsze poparcie? Gdy staniemy przed wyborami, komu dać, a komu zabrać, nie będzie czasu na dyskusje, nie będzie czasu na refleksje. Wówczas jest czas wyłącznie na szybko podejmowane decyzje. Czy będą one mądre i etyczne? W Hiszpanii opracowano takie zalecenia i przydatność społeczna pacjenta została umieszczona jako czynnik brany także pod uwagę przy kwalifikacji do podłączenia do respiratora. Czy codziennie spiętrzające się obowiązki umożliwiały polskim lekarzom spokojne przygotowanie profesjonalnych procedur na czas pandemii? Kodeks Etyki Lekarskiej daje pewne ogólne wskazówki w tym względzie W artykule 22. stwierdzono, że: „W przypadkach wymagających szczególnych form diagnostyki, terapii lub działań zapobiegawczych, które nie mogą być zastosowane równocześnie u wszystkich potrzebujących, lekarz ustalający kolejność pacjentów powinien opierać się na kryteriach medycznych”. Czy jednak łatwo można to określić? Czy istnieją algorytmy lub wzory matematyczne pozwalające wyliczyć, który chory ma o 10% większe szanse od drugiego? Gdy z jednej strony respiratora będzie wymagać schorowany człowiek w podeszłym wieku, z niewydolnością wielu ważnych dla życia narządów, a alternatywą będzie młody, uprzednio zdrowy pacjent, decyzja wydaje się prosta. Gdy jednak będziemy mieli wiele osób w podobnym wieku i z różnymi chorobami, a tylko 1–2 aparaty, to komu je przeznaczyć? Czy unikniemy patologii w tym zakresie, za którą będą kryć się pieniądze lub osobiste koneksje? Łatwo można sobie wyobrazić naciski rządzących lub próby przekupstwa, gdy stawką będzie życie ludzkie. Czy jesteśmy pewni, że lekarze podejmujący te trudne decyzje są do tego dobrze merytorycznie i etycznie przygotowani. Czy decyzje te będą przemyślane i nieprzypadkowe?
