9-letnia dziewczynka w pierwszych 2 latach życia otrzymała 4 dawki bezkomórkowej szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTPa) i pozostałe obowiązkowe szczepienia. W 3. roku życia dodatkowo była szczepiona przeciwko pneumokokom, meningokokom i ospie wietrznej. Po szczepieniu przeciwko ospie wystąpiła ostra małopłytkowość (z liczbą płytek 6000/µl), którą leczono immunoglobulinami. Dziewczynka nie otrzymała dawki przypominającej DTPa, natomiast w 8. roku życia podano jej szczepionkę przeciwko polio (IPV). Jaka szczepionka, ze względu na skład, jest w tej sytuacji najbardziej wskazana do szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi dla uzyskania optymalnej odporności na te choroby przy jednoczesnym zmniejszeniu ryzyka ponownego wystąpienia małopłytkowości lub powikłań z autoagresji?
Małopłytkowość może być odczynem poszczepiennym, który sporadycznie obserwuje się po szczepieniu przeciwko ospie wietrznej, a także rzadko po szczepieniu przeciwko odrze, śwince i różyczce. W większości przypadków małopłytkowość po szczepieniu ustępuje samoistnie i nie wymaga leczenia, natomiast u osób z istniejącą wcześniej małopłytkowością szczepienie może ją pogłębić. Na podstawie informacji podanych w pytaniu nie można jednoznacznie ocenić, czy małopłytkowość faktycznie wywołało szczepienie przeciwko ospie wietrznej (w jakim czasie od szczepienia wystąpiła?) oraz czy była to małopłytkowość wynikająca z autoimmunizacji.
Choroby autoimmunizacyjne nie stanowią przeciwwskazania do szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi. Dziewczynkę należy zaszczepić brakującą dawką za pomocą szczepionki zarejestrowanej dla jej wieku, czyli optymalnie Tetraxim (dodatkowa dawka IPV nie będzie miała znaczenia) lub szczepionką typu dTpa, ze zmniejszoną dawką antygenów krztuścowych i błoniczych. Jak dotąd nie wykazano, aby którakolwiek ze szczepionek przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi zwiększała istotnie ryzyko chorób autoimmunizacyjnych. Szczepionki „nieżywe”, w tym przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi oraz przeciwko polio, nie zwiększają także ryzyka małopłytkowości. Zatem, o ile nie ma innych faktycznych przeciwwskazań, szczepienie to należy uzupełnić w możliwie najszybszym terminie.
Piśmiennictwo:
1. O’Leary S.T., Glanz J.M., McClure D.L. i wsp.: The risk of immune thrombocytopenic purpura after vaccination in children and adolescents. Pediatrics, 2012; 129: 248–2552. Grimaldi-Bensoulda L., Michel M., Aubrun E. i wsp.: A case-control study to assess the risk of immune thrombocytopenia associated with vaccines. Blood, 2012; 120: 4938–4944
3. Charakterystyki produktów leczniczych: Tetraxim, Varilrix, Priorix, Boostrix, Adacel
