Etyka lekarska w czasach zarazy. Cz. 7. Etycznoprawne aspekty telekonsultacji - felieton dr. hab. n. med. Tadeusza M. Zielonki - strona 2

04.05.2020
dr hab. n. med. Tadeusz M. Zielonka
Katedra Medycyny Rodzinnej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Telekonsultacje wiążą się z koniecznością rozwiązania wielu spraw formalnych. Nie określono szczegółowych zasad ich udzielania, choć rozporządzenie Ministra Zdrowia wydane w czasie epidemii rozszerza ich stosowanie. Czy rozmowy te należy nagrywać i przechowywać? Jeśli tak, to konieczne jest uzyskanie zgody chorego. Nagranie przed konsultacją informacji, że jeśli się na nagrywanie nie zgadza, to powinien odłożyć słuchawkę, w sytuacji, gdy tylko przez telefon można się porozumieć z lekarzem będzie wątpliwym zagwarantowaniem choremu jego praw dostępu do świadczeń medycznych. Z kolei przechowywanie tych nagrań musi określać zasady, m.in. jak długo i jakie zabezpieczenia muszą spełniać, by nie dostały się w ręce niepożądane. Niemniej ważnym zagadnieniem jest potwierdzenie tożsamości chorego. W ostatnich czasach podstawą udzielania świadczeń medycznych było potwierdzenie tożsamości odpowiednim dokumentem. Czy wystarczające będzie w tym przypadku podanie przez chorego numeru PESEL, jakże łatwo wyciekającej dziś informacji? Czy nie należy zdefiniować jak potwierdzić w telekonsultacji tożsamość chorego, któremu wypiszemy leki ze zniżką? Można sobie łatwo wyobrazić wyłudzenie kosztownych leków, bezpłatnych dla seniorów, na podstawie takich konsultacji u różnych lekarzy. Kolejna sprawa to dokumentacja medyczna tworzona podczas konsultacji telefonicznej. Wydaje się logiczne, że powinna być przeprowadzona jedynie w miejscu z dostępem do dokumentacji medycznej chorego, w której lekarz może przypomnieć sobie informacje o nim i równocześnie trwale zapisać wszystkie dane z wywiadu i podejmowane decyzje. Praca taka może być zdalnie wykonana, ale konieczne jest zorganizowanie lekarzowi dostępu do bazy danych. Trzeba również określić sposób i formę dokumentacji wydawanej chorym po takiej konsultacji. O ile e-recepta umożliwia uniknięcie zgłoszenia się do przychodni, to w jaki sposób przekazywane będą choremu zlecenia na badania, które wymagają podpisu oraz pieczęci lekarza (np. badanie radiologiczne)? Ważne są także pisemne zalecenia dla pacjenta, gdyż telefoniczna informacja może być niewystarczająca. Chory może nie zapamiętać co mówił lekarz i dlatego powinien otrzymać na piśmie informacje jak postępować. Można oczywiście stwierdzić, że należy to wysłać e-mailem, ale czy nie będzie się to wiązać z wykluczeniem niektórych pacjentów?

Problem będą stanowić roszczenia wynikające z działań opartych na telefonicznych poradach W przypadkach niepomyślnego przebiegu choroby i zarzutów stawianych lekarzom, w jaki sposób będzie on zabezpieczony, że wykonał wszystko co było niezbędne i że przekazał choremu w odpowiedni sposób informacje? Żywiołowemu wprowadzeniu teleporady czy wideokonsultacji nie towarzyszy określenie ram, w jakich ma się to odbywać. Z pewnością pojawią się trudności w rozstrzyganiu skarg zgłaszanych przez pacjentów, gdyż nie określono formalnie zasad na jakich powinno się to odbywać.

Problemem stanie się też niemożność uzyskania połączenia telefonicznego, zwłaszcza w pilnych sprawach, co już dziś sprawia chorym wiele problemów. Co będzie, gdy łącza telefoniczne lub internetowe staną się podstawowym narzędziem komunikacji z lekarzem? Kolejny problem to cena takiej porady. Czy rzeczywiście należy za nią mniej płacić? Wkład intelektualny jest taki sam, a z powodu liczby zadawanych pytań przez pacjentów wystraszonych epidemią koronawirusem nie trwają ona krócej. Czas pokaże na ile telekonsultacje sprawdzą się w czasie zarazy i czy łatwo będzie powrócić do normalnej rzeczywistości w tym względzie.

strona 2 z 2
Zobacz także
Wybrane treści dla pacjenta
  • Koronawirus (COVID-19) a grypa sezonowa - różnice i podobieństwa
  • Test combo – grypa, COVID-19, RSV
  • Przeziębienie, grypa czy COVID-19?
Aktualna sytuacja epidemiologiczna w Polsce Covid - aktualne dane

COVID-19 - zapytaj eksperta

Masz pytanie dotyczące zakażenia SARS-CoV-2 (COVID-19)?
Zadaj pytanie ekspertowi!