Kiedy należy zaproponować ciężarnej szczepienie przeciwko krztuścowi?

26.11.2018
dr n. med. Jacek Mrukowicz
Polski Instytut Evidence Based Medicine w Krakowie, Redaktor naczelny „Medycyny Praktycznej Szczepienia” i „Medycyny Praktycznej Pediatrii”

dr hab. n. med. Leszek Szenborn, prof. nadzw.
Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

Kiedy optymalnie należy zaproponować ciężarnej szczepienie przeciwko krztuścowi i z czego to wynika?

Zaleca się, aby dawkę przypominającą dTpa podawać ciężarnym w III trymestrze ciąży (27.–36. tc.). Optymalny okres to przedział między 28. a 32. tygodniem ciąży – wyniki badań sugerują bowiem, że stężenie swoistych przeciwciał przeciwko głównym antygenom B. pertussis (np. toksynie krztuścowej) we krwi pępowinowej jest wówczas największe, a tym samym dłuższy jest okres ich utrzymywania się we krwi dziecka i przewidywany czas ochrony.

Szczepienie ciężarnej dTpa w III trymestrze ciąży (>27. tc. i co najmniej tydzień przed porodem) jest również najskuteczniejsze w redukcji ryzyka zachorowania, hospitalizacji i zgonu niemowlęcia w pierwszych kilku miesiącach życia z powodu krztuśca (p. Jakie są korzyści ze szczepienia ciężarnych przeciwko krztuścowi?). Ryzyko zachorowania na krztusiec <2. i ≤3. miesiąca życia było kilka razy większe u niemowląt matek zaszczepionych w II niż w III trymestrze ciąży – iloraz szans (OR) wyniósł odpowiednio 8,06 (95% CI: 1,33–48,97) i 4,60 (95% CI: 1,39–15,25).

Zaplanowanie szczepienia na okres 28.–32. tygodnia ciąży może ponadto umożliwić zaszczepienie większej liczby ciężarnych, także tych, które urodzą dziecko przed fizjologicznym terminem porodu. W związku z tym nie zaleca się odraczania szczepienia do ostatniej chwili, choć można i należy je wykonać także po ukończeniu 32. tygodnia ciąży, jeśli z istotnych powodów nie zrobiono tego w optymalnym czasie.

Piśmiennictwo:

1. Abu Raya B., Srugo I., Kessel A. i wsp.: The effect of timing of maternal tetanus, diphtheria, and acellular pertussis (Tdap) immunization during pregnancy on newborn pertussis antibody levels – a prospective study. Vaccine, 2014; 32: 5787–5793
2. Kent A., Ladhani S.N., Andrews N.J. i wsp.: Pertussis antibody concentrations in infants born prematurely to mothers vaccinated in pregnancy. Pediatrics, 2016; 138: e20153854. doi: 10.1542/peds.2015–3854
3. Winter K., Nickell S., Powell M., Harriman K.: Effectiveness of prenatal versus postpartum tetanus, diphtheria, and acellular pertussis vaccination in preventing infant pertussis. Clin. Infect. Dis., 2017; 64: 3–8
4. Abu Raya B., Edwards K.M., Scheifele D.W., Halperin S.A.: Pertussis and influenza immunisation during pregnancy: a landscape review. Lancet Infect. Dis., 2017; 17: e209–e222
Wybrane treści dla pacjenta
  • Szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce
  • Szczepienie przeciwko meningokokom
  • Szczepienie przeciwko gruźlicy
  • Szczepienia przed wyjazdem na Karaiby (Wyspy Karaibskie)
  • Szczepienia obowiązkowe dla podróżnych
  • Szczepienie przeciwko środkowoeuropejskiemu odkleszczowemu zapaleniu mózgu
  • Szczepienie przeciwko pałeczce hemofilnej typu b (Hib)
  • Krztusiec (koklusz) u dziecka
  • Krztusiec
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Północnej

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań