Czy i kiedy szczepić przeciwko COVID-19 ozdrowieńców?
Tak, szczepienie zaleca się także osobom po zakażeniu bezobjawowym lub przechorowaniu COVID-19. Jest u nich bezpieczne i skuteczne, zmniejsza ryzyko ponownego zachorowania, które – choć znacznie rzadziej niż pierwsze zakażenie – zdarza się u ozdrowieńców, zwłaszcza po 3–6 miesiącach od zachorowania na COVID-19.1,2,3 Stężenie swoistych przeciwciał neutralizujących SARS-CoV-2 u ozdrowieńców waha się w dużym zakresie, a u niektórych osób (zwłaszcza po łagodniejszym przebiegu choroby i w niektórych grupach ryzyka [np. seniorzy, chorzy przewlekle]) może być małe.4 Nie zaleca się jednak wykonywania badania serologicznego przed szczepieniem, gdyż wynik nie ma praktycznego znaczenia w kwalifikacji (p. także Jak ocenić odpowiedź immunologiczną po szczepieniu przeciwko COVID-19?), a utrudnia realizację programu szczepień i zwiększa jego koszty. Szczepienie zaleca się nie wcześniej niż 4 tygodnie od zachorowania, gdy minie okres zwiększonego ryzyka powikłań COVID-19 (m.in. wieloukładowego zespołu zapalnego związanego z COVID-19 u dorosłych [MIS-C]), optymalnie przed upływem 3–6 miesięcy od zachorowania.1,2 Aktualnie w Polsce, ze względu na ograniczoną liczbę szczepionek i dążenie do szczepienia w pierwszej kolejności osób najbardziej podatnych na zakażenie SARS-CoV-2, obowiązuje rozporządzenie Rady Ministrów o szczepieniu ozdrowieńców po upływie 3 miesięcy od zachorowania.5 Takie same zasady postępowania dotyczą pacjentów, którzy po pierwszej dawce zachorowali na COVID-19 (co może się zdarzyć zwłaszcza w pierwszych 2 tyg. po pierwszym szczepieniu).6 Po upływie zalecanego powyżej okresu należy im podać drugą dawkę (bez powtarzania całego schematu szczepienia [p. także Jak kontynuować szczepienie przeciwko COVID-19, jeśli opóźnia się podanie drugiej dawki? – przyp. red.]).1,2
W badaniu klinicznym III fazy szczepionki Comirnaty brało udział >3600 osób, które przeszły wcześniej zakażenie lub skąpoobjawowy COVID-19.6 W ciągu średnio 2 miesięcy obserwacji w grupie zaszczepionej Comirnaty na objawową COVID-19 zachorowała 1 osoba, a w grupie kontrolnej 7 osób.
Piśmiennictwo:
1. Centers for Disease Control and Prevention: Interim clinical considerations for use of COVID-19 vaccines currently authorized in the United States. https://www.cdc.gov/vaccines/covid-19/info-by-product/clinical-considerations.html (dostęp: 28.04.2021)2. COVID-19: The Green Book, chapter 14a. https://www.gov.uk/government/publications/covid-19-the-green-book-chapter-14a (dostęp: 20.04.2021)
3. Hall V.J., Foulkes S., Charlett A. i wsp.: SARS-CoV-2 infection rates of antibody-positive compared with antibody-negative health-care workers in England: a large, multicentre, prospective cohort study (SIREN). Lancet, 2021 (09.04.2021): https://doi.org/10.1016/S0140-6736(21)00675–9
4. Dan J., Mehta S.: SARS-CoV-2 immunity and reinfection. Clin. Inf. Dis., 2021; https://academic.oup.com/cid/advance-article/doi/10.1093/cid/ciaa1936/6058751
5. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 marca 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Dz. U. 2021, poz. 512; http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210000512 (dostęp: 28.04.2021)
6. Polack F.P., Thomas S.J., Kitchin N, i wsp.: Safety and efficacy of the BNT162b2 mRNA Covid-19 vaccine. N. Engl. J. Med., 2020; 383: 2603–2615