medycyna praktyczna dla lekarzy
medycyna praktyczna dla lekarzy
Pomiar aktywności amylazy i lipazy w surowicy pozostaje najczęściej stosowanym badaniem potwierdzającym rozpoznanie ostrego zapalenia trzustki (OZT), niemniej jednak coraz częściej w diagnostyce i prognozowaniu przebiegu tej choroby wykorzystuje się inne biomarkery i mediatory zapalenia.
W ostatnich latach podnosi się znaczenie zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (human papillomavirus 16 – HPV16) w karcynogenezie nowotworów przewodu pokarmowego.
Przeglądając piśmiennictwo z roku 2007 dotyczące chirurgii laparoskopowej, wybraliśmy publikacje poświęcone leczeniu chorób: przełyku i połączenia przełykowo-żołądkowego, żołądka, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, śledziony, przepuklin, niedrożności.
W tym roku przyjęliśmy zasadę omówienia tylko tych publikacji, które przynoszą nową wiedzę w dziedzinie chirurgii dróg żółciowych oraz tych, które odnoszą się do tematu jatrogennych urazów dróg żółciowych, czyli przedmiotu naszego szczególnego zainteresowania.
Główne tematy, którym poświęciliśmy uwagę, to: częste choroby proktologiczne (takie jak choroba guzków krwawniczych czy szczelina odbytu); zagadnienia związane z nowoczesną chirurgią jelita grubego (a szczególnie z zabiegami minimalnie inwazyjnymi); problemy rehabilitacji pooperacyjnej chorych oraz zagadnienia z zakresu genomiki i proteomiki. Na zakończenie przedstawimy doniesienia z niezwykle ciekawej dziedziny, jaką jest zastosowanie komórek macierzystych w leczeniu choroby Crohna.
Za jedno z najważniejszych wydarzeń w roku 2007 należałoby uznać opublikowanie dawno oczekiwanych wytycznych dotyczących postępowania w przypadku choroby tętnic obwodowych, tak zwanego TASC II (Transatlantic Inter-Society Consensus). Dokument ten, oparty na uaktualnionych badaniach klinicznych, ukazał się jednocześnie w styczniowych suplementach "Journal of Vascular Surgery" w USA i w "European Journal of Vascular and Endovascular Surgery" w Europie.
Zrosty wewnątrzotrzewnowe i konsekwencje ich wytworzenia się stanowią codzienny i nadal nierozwiązany problem praktyki chirurgicznej. Zrosty są następstwem przebytych operacji lub stanów zapalnych narządów jamy brzusznej. Obecnie wobec znacznej liczby osób, które przebyły operacje brzuszne, w państwach o dobrze rozwiniętej opiece zdrowotnej dominuje ta właśnie przyczyna zrostów.
Przegląd piśmiennictwa z 2007 roku odzwierciedla dwa kierunki zainteresowania autorów przewlekłą chorobą żylną: naukowy i praktyczny. Pierwszy stawia sobie za cel wyjaśnienie patogenezy chorób żył na poziomie komórkowym i poszukiwanie leczenia przyczynowego odpowiadającego najnowszym odkryciom, oddziałującego na poziomie molekularnym; drugi zajmuje się analizą skutków sprawdzonych, choć ciągle modyfikowanych metod postępowania, opartych na powszechnie przyjętym kanonie wiedzy flebologicznej.
Krwawienie podpajęczynówkowe – ze względu na swoje rozpowszechnienie oraz zagrożenie, jakie ze sobą niesie – stanowi istotny problem zdrowia publicznego. Nieustannym wyzwaniem dla neurochirurgów jest leczenie i zapobieganie powikłaniom krwotoków podpajęczynówkowych z pękniętych tętniaków wewnątrzczaszkowych.
Operacje pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych oraz zabiegi endoskopowe na drogach żółciowych to najczęściej wykonywane procedury chirurgiczne w większości rejonów świata.
Uchyłki jelita grubego, głównie zlokalizowane po lewej stronie okrężnicy (zwłaszcza w esicy), są w krajach Europy i Ameryki Północnej problemem zdrowotnym o istotnym znaczeniu, wynikającym zarówno z częstości choroby, jak i możliwości poważnych, nawet śmiertelnych powikłań. Choroba uchyłkowa okrężnicy występuje bowiem u ponad połowy osób po 60. roku życia.
Według najnowszych brytyjskich wytycznych, dotyczących leczenia OZT oznaczanie aktywności lipazy w surowicy jest zalecane jako badanie podstawowe w diagnostyce tej choroby. Podobnie jak amylaza, lipaza nie jest enzymem, którego aktywność zmienia się w surowicy tylko i wyłącznie w chorobach trzustki. Może się ona zwiększać w stanach zapalnych innych narządów jamy brzusznej oraz w przebiegu niewydolności nerek. Jednakże dokładność diagnostyczna oznaczeń aktywności lipazy w rozpoznawaniu OZT wydaje się większa niż oznaczeń amylazy.
Rok 2006 obfitował w liczne, bardzo ciekawe doniesienia z zakresu chirurgii tętnic. Jest rzeczą zrozumiałą, że w tego typu opracowaniu możemy czytelnikom przedstawić zaledwie mały wycinek wszystkich opublikowanych prac. Staraliśmy się wybrać najciekawsze doniesienia z zakresu chromania przestankowego, zwężenia tętnic szyjnych i postępowania w przypadku tętniaków aorty brzusznej.
Można wysunąć hipotezę, że zakrzepica żylna u części chorych może dawać początek samonapędzającej się spirali procesów patologicznych, przez zatorowość płucną, nadciśnienie płucne, narastającą przewlekłą niewydolność żył kończyn, zwiększenie ryzyka i nawrót zakrzepicy - koło się zamyka.
Przedstawione doniesienia wyraźnie wskazują, że błędy w profilaktyce antybiotykowej i antybiotykoterapii to problem ogólnoświatowy; wydaje się często, że antybiotyk to lek na wszystkie problemy okołooperacyjne. Pamiętajmy jednak, że odstępstwa od obowiązujących zasad nie przynoszą większych korzyści, natomiast coraz lepiej poznajemy następstwa i konsekwencje błędów.
Dość powszechne jest przekonanie, że ludzie starsi nie tylko częściej ulegają urazom, ale że też ich skutki są u nich cięższe (dotyczy to przede wszystkim obrażeń głowy, klatki piersiowej i układu kostnego). Problem ten staje się coraz poważniejszy na całym świecie, ponieważ ludzie żyją dłużej i dłużej pozostają aktywni.
