Nie, gdyż wysoce skojarzone szczepionki 5-składnikowe są zarejestrowane do stosowania tylko do ukończenia 24. miesiąca życia (Pentaxim) lub 36. miesiąca życia (Infanrix-IPV+Hib). Przeciwko poliomyelitis można uodparniać w dopuszczalnym przez rejestrację przedziale wieku, stosując wysoce skojarzone szczepionki 5- lub 6-składnikowe albo nieskojarzoną IPV.
IPV podaje się od dawna dzieciom z grup ryzyka (np. z hipogammaglobulinemią, zakażonym wirusem HIV), jednocześnie pamiętając, że odporność wobec wirusów poliomyelitis całkowicie zależy od syntezy swoistych przeciwciał, co odróżnia je od innych wirusów, w przypadku których pewną rolę odgrywa także pobudzanie odporności komórkowej. Tak więc szczepienie IPV jest wprawdzie bezpieczne, ale nieskuteczne u dzieci z głębokim niedoborem odporności humoralnej (np. z agammaglobulinemią). Podanie tym dzieciom „żywej” doustnej szczepionki przeciwko poliomyelitis (OPV) jest natomiast błędem z uwagi na ryzyko odczynów niepożądanych. Należy także uważać na kontakt tych pacjentów z dziećmi (w praktyce – 6-latkami) wkrótce po szczepieniu OPV ze względu na ryzyko przeniesienia zakażenia szczepem szczepionkowym. W wielu krajach w ramach Programu Eradykacji Poliomyelitis (koordynowanego przez World Health Organization [WHO]) całkowicie zaniechano stosowania szczepionki OPV, zastępując ją IPV. W Polsce planuje się całkowite zastąpienie OPV przez IPV do końca marca 2016 roku.
W Polsce dostępna jest skojarzona szczepionka dTpa-IPV zawierająca zmniejszoną dawkę toksoidu błoniczego i antygenów pałeczki krztuśca (Boostrix Polio), przeznaczona do realizacji szczepień przypominających przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi i polio u młodzieży i dorosłych przed wyjazdem w rejony endemicznego występowania tych chorób. Grupa polskich ekspertów na razie nie zaleca jednak rutynowego stosowania szczepionek zawierających zmniejszoną dawkę toksoidu błoniczego i bezkomórkowych komponentów krztuśca (dTpa [Adacel, Boostrix, Tdap Szczepionka SSI]) w 6. roku życia zamiast DTPa i szczepionki przeciwko polio, zachęcając do proponowania preparatów dTpa jako dawki przypominającej dopiero w okresie młodzieńczym lub dorosłym (jednorazowo zamiast przewidywanej w programie szczepień obowiązkowych dawki przypominającej Td w 14. lub 19. rż.; podobne zalecenie zawarto w PSO 2015, a w PSO na 2016 rok dTpa w 14. rż. będzie obowiązkowa) albo dzieciom >7. roku życia, które nie otrzymały dawki przypominającej szczepienia przeciwko krztuścowi w wieku 5–7 lat. Wówczas są bowiem najbardziej potrzebne i nie mają alternatywy. Zalecenia mogą się jednak zmienić wraz z pojawieniem się nowych danych, a także w sytuacji przejściowej lub trwałej niedostępności odpowiednich preparatów w sprzedaży (p. także „Trudności z dostępem do szczepionek DTPa – zalecenia PZEPSO” – przyp. red.).
Piśmiennictwo:
1. Sutter R.W., Caceres V.M., Mas Lago P.: The role of routine polio immunization in the post-certification era. Bull. WHO, 2004; 82: 31–392. Charakterystyka produktów leczniczych: Infanrix-IPV+Hib, Pentaxim, Boostrix, Boostrix Polio, Adacel, Tdap Szczepionka SSI
3. Ślusarczyk J., Dudziak M., Flisiak R. i wsp.: Zalecenia Polskiej Grupy Ekspertów ds. szczepień przeciwko krztuścowi dotyczące wskazań do stosowania skojarzonych szczepionek przeciwko krztuścowi (dTpa) u starszych dzieci, młodzieży i dorosłych. Med. Prakt. Pediatr. WS 1/2010: 43–44
4. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 30.10.2014 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2015. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia z 31.10.2014 r., poz. 72 (p. www.mp.pl/szczepienia – przyp. red.)
5. Załącznik do komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 16 października 2015 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2016. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, poz. 63 (19 października 2015 r.)
