Jak przeprowadzić szczepienie przeciwko grypie u pacjentki po obustronnej mastektomii, z obrzękami chłonnymi kończyn górnych?

Miejsce podania każdej szczepionki jest zawsze ściśle określone przez jej producenta. Wybór ten jest podyktowany wynikami badań klinicznych przeprowadzonych w odniesieniu do konkretnej okolicy ciała. Istnieją jednak pewne sytuacje, w których szczepionki nie można podać w okolicę zalecaną przez producenta. Dotyczy to na przykład poważnej choroby skóry obejmującej miejsce podania. Opisane w pytaniu obustronne obrzęki kończyn górnych zwiększają ryzyko nieprawidłowej dystrybucji substancji wstrzykiwanej w mięsień naramienny, który u dorosłych jest zalecaną okolicą podania większości szczepionek. W tej konkretnej sytuacji zaleciłabym więc wybór preparatu przeznaczonego do podawania podskórnego lub domięśniowego w przednio-boczną okolicę uda (tak jak w przypadku szczepień u małych dzieci). W ChPL tych preparatów nie napisano jednoznacznie, że szczepienie należy wykonać w mięsień naramienny – opisano jedynie drogę podania szczepionki jako „głęboko podskórnie lub domięśniowo”, co w tej wyjątkowej sytuacji daje podstawę do wykonania szczepienia w udo. Ponieważ w ChPL szczepionki IDFlu przeznaczonej do wstrzyknięć śródskórnych jednoznacznie podkreślono, że zaleca się jej podanie w mięsień naramienny w opisanej sytuacji nie zastosowałabym tej szczepionki. Należy pamiętać, że podanie szczepionki w miejsce inne niż zaleca producent jest postępowaniem off-label, o czym należy poinformować pacjenta.

Dodatkowe informacje dotyczące tego zagadnienia Czytelnik znajdzie również w odpowiedzi na pytanie „Czy wybór miejsca wkłucia szczepionki jest dowolny, czy powinien być zgodny z zaleceniami producenta?” (p. Czy wybór miejsca wkłucia szczepionki jest dowolny, czy powinien być zgodny z zaleceniami producenta).