U pacjenta zaszczepionego kilka lat wcześniej 3 dawkami szczepionki przeciwko WZW typu B oznaczono przed zabiegiem chirurgicznym stężenie anty-HBs, które wyniosło 15 mIU/ml. Na wydruku wyniku z laboratorium podano następującą interpretację wyników: <10 mIU/ml – niezabezpieczający poziom przeciwciał, 10–100 mIU/ml – niski poziom przeciwciał, >100 mIU/ml – wysoki poziom przeciwciał. Czy pacjentowi należy podać dawkę przypominającą?
Obecnie za pacjenta uodpornionego przeciwko WZW typu B uważa się osobę, która została prawidłowo, kompletnie zaszczepiona oraz u której stwierdzono przeciwciała anty-HBs, bez względu na ich stężenie. Dzięki pamięci komórkowej, nawet u pacjentów z małym stężeniem przeciwciał anty-HBs, dochodzi do szybkiej reakcji układu immunologicznego i wytwarzania przeciwciał po ponownym kontakcie z antygenem HBs. Wyjątek stanowią pacjenci przewlekle chorzy, zwłaszcza z zaburzeniami odporności - w tym przypadku powinniśmy utrzymywać stężenie anty-HBs ≥10 mIU/ml. Zgodnie z PSO 2014, utrzymanie stężenia przeciwciał ≥100 mIU/ml. zaleca się wyłącznie u chorych na nowotwory w trakcie leczenia immunosupresyjnego oraz pacjentów po przeszczepieniu narządów.
Jeżeli stężenie przeciwciał oznacza się bezpośrednio po zakończeniu cyklu szczepień (tj. minimum 4 tygodnie po podaniu ostatniej dawki), wtedy wykładnikiem prawidłowej odpowiedzi na szczepienia jest również stężenie anty-HBs ≥10 mIU/ml.
Podana przez laboratorium interpretacja wyników nie ma żadnego uzasadnienia i wynika prawdopodobnie ze starych zasad obowiązujących kiedyś w Polsce.
W związku z powyższym, pacjent, który zakończył kilka lat temu 3-dawkowy schemat szczepienia przeciwko WZW typu B i obecnie oznaczone stężenie przeciwciał wynosi 15 mIU/ml, nie wymaga podawania dawek przypominających szczepionki.
Zobacz także: Kiedy doszczepiać przeciwko WZW typu B?
Piśmiennictwo:
1. A comprehensive immunization strategy to eliminate transmission of hepatitis B virus infection in the United States. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) Part II: Immunization of adults. MMWR, 2006; 55 (RR-16): 1–25.
2. Polska Grupa Ekspertów HBV: Szczepienia przeciwko Wirusowemu Zapaleniu Wątroby typu A i B. Zakażenia, 2011: 6.
3. McMahon B.J., Dentinger C.M., Bruden D. i wsp.: Antibody levels and protection after hepatitis B vaccine: results of a 22-year follow-up study and response to a booster dose. J. Infect. Dis., 2009; 200: 1390–1396.
4. Leuridan E., Van Damme P.: Hepatitis B and the need for a booster dose. Clin. Infect. Dis., 2011; 53 (1): 68–75.
5. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31.10.2013 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2014. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia z 31.10.2013 r., poz. 43. http://dziennikmz.mz.gov.pl/DUM_MZ/2013/43/akt.pdf (p. Med. Prakt. Szczepienia 1/2014, s. 51–54 lub Program Szczepień Ochronnych na 2014 rok – najważniejsze zmiany – przyp. red.)
