Skróty: DTPa – bezkomórkowa szczepionka przeciwko krztuścowi, tężcowi i błonicy, Hib – Haemophilus influenzae typu b, IPV – inaktywowana szczepionka przeciwko poliomyelitis, IChP – inwazyjna choroba pneumokokowa, NOP – niepożądany odczyn poszczepienny, PCV – skoniugowana szczepionka przeciwko pneumokokom, PCV-7 – 7-walentna skoniugowana szczepionka przeciwko pneumokokom, PCV-10 – 10-walentna skoniugowana szczepionka przeciwko pneumokokom, PCV-13 – 13-walentna skoniugowana szczepionka przeciwko pneumokokom
Szczepienia przeciwko pneumokokom są szczególnie zalecane dla wcześniaków, ponieważ ryzyko IChP w tej grupy dzieci jest niemal 3-krotnie większe niż ryzyko zachorowania u dzieci urodzonych w fizjologicznym terminie, z prawidłową masą ciała. W badaniach klinicznych dotyczących oceny odpowiedzi immunologicznej wcześniaków na szczepionki PCV-7, PCV-10 i PCV-13 określono także ich profil bezpieczeństwa.
NOP, takie jak zwiększenie temperatury ciała oraz odczyn w miejscu wstrzyknięcia, obserwowano rzadko. Szczepienie w tej grupie ryzyka należy przeprowadzić w wieku chronologicznym.
W celu oceny bezpieczeństwa PCV-13 porównano 99 wcześniaków zaszczepionych w schemacie 3+1 w wieku 2, 3, 4 i 12 miesięcy (wiek ciążowy: śr. 31,8 tyg. ±2,6 tyg.; zakres 26–36 tyg.) oraz 97 zaszczepionych dzieci urodzonych w fizjologicznym terminie. NOP (w tym ciężkie) stwierdzono u <5% badanych dzieci z obu grup, a statystycznie istotną różnicę odnotowano tylko w zakresie objawów ze strony układu pokarmowego, które częściej obserwowano u wcześniaków.
Bezpieczeństwo PVC-10 oceniono w grupie 137 wcześniaków objętych szczepieniem pierwotnym (wiek ciążowy najmłodszej grupy: śr. 28,6 tyg. ±1,1 tyg.; zakres 26–36 tyg.), 116 wcześniaków zaszczepionych dawką uzupełniającą oraz 149 niemowląt urodzonych w fizjologicznym terminie. Najczęstszym NOP był ból w miejscu wstrzyknięcia i rozdrażnienie, a większość z nich oceniono jako łagodne lub umiarkowane.
Przedstawione dane wskazują, że niedojrzałość dziecka oraz jego mała masa urodzeniowa nie powinny być przyczyną opóźnień w realizacji szczepień obowiązkowych przeciwko S. pneumoniae. Natomiast dzieci ze skrajnie małą urodzeniową masą ciała, urodzone po krótkim okresie trwania ciąży, przebywają w szpitalu ponad 42 dni i w związku z tym powinny być szczepione podczas hospitalizacji, z monitorowanieniem czynności serca oraz oddechu przez 72 godziny po szczepieniu. Dzieci z tej grupy, u których przed szczepieniem obserwowano bradykardię, bezdech i zmniejszenie wartości wysycenia hemoglobiny tlenem, w 13–30% demonstrowały te same objawy także po szczepieniu – obserwacje te dotyczą szczepionek wysoce skojarzonych (DTPa-IPV-Hib, DTPa-IPV-Hib-HBV) podanych pojedynczo lub równocześnie z PCV-7 i/lub szczepionką przeciwko rotawirusom. W takich sytuacjach wskazana jest także obserwacja dziecka po podaniu drugiej dawki szczepionki PCV.
Piśmiennictwo:
1. Martinón Torres F., Czajka H., Center K.J. i wsp.: 13 valent pneumococcal conjugate vaccine (PCV-13) in preterm versus term infants. Pediatrics, 2015; 135: e876–862. Esposito S.: Immunogenecity safety and tolerability of heptavalent pneumococcal conjugate vaccine administred 3.5 and 11 months post natally to pre and full term infants. Vaccine, 2007; 25: 264–271
3. Saari T.N.: Immunization of preterm and low brith wieght infants – clinical reports. Pediatrics, 2005; 112: 193–198
4. Charakterystyki produktów leczniczych: Synflorix, Prevenar 13
5. Omenaca F., Vázquez L., Garcia-Corbeira P. i wsp.: Immunization of preterm infants with GSK’s hexavalent combine diphtheria-tetanus-acellular pertussis-hepatitis B-inactivated poliovirus-Haemophilus influenzae type b conjugate vaccine: A review of safety and immunogenicity. Vaccine, 2018; 36: 986–996
