Jak podawać szczepionki przeciwko rotawirusom z innymi szczepieniami uwzględnionymi w PSO?

Jak i kiedy podawać szczepionki przeciwko rotawirusom z innymi szczepieniami obowiązkowymi i zalecanymi w PSO: jednocześnie czy osobno (jaki odstęp zachować)?

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi^1-7 oraz Charakterystyką Produktu Leczniczego (ChPL)⁸ obu preparatów szczepienie przeciwko rotawirusom (RV) można wykonywać podczas jednej wizyty razem z podaniem „nieżywych” szczepionek iniekcyjnych stosowanych w tym wieku u niemowląt w ramach Programu Szczepień Ochronnych (PSO), a postępowanie takie nie zmniejsza skuteczności szczepienia i nie zwiększa ryzyka niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP). Można także zaplanować osobną wizytę na szczepienie przeciwko RV.

Ze względu na brak bezpośrednich badań nie wszystkie szczepionki „nieżywe” wymieniono w ChPL szczepionek przeciwko RV w punkcie dotyczącym koadministracji, jednak teoretyczne ryzyko klinicznie istotnej niekorzystnej interakcji wydaje się w takich przypadkach znikome, dlatego autorzy wytycznych są zgodni, że nie jest to przeszkodą w koadministracji.

Nie dysponujemy wynikami osobnej analizy skutków podania podczas jednej wizyty szczepionki Rotateq z całokomórkową szczepionką przeciwko krztuścowi (DTPw), a opublikowane wyniki oceny koadministracji 13-walentnej szczepionki przeciwko pneumokokom (PCV-13) z preparatem Rotarix dotyczyły tylko bezpieczeństwa (bez oceny immunogenności).⁸ Nie przeprowadzono także badań bezpośrednio oceniających immunogenność i bezpieczeństwo stosowania podczas jednej wizyty szczepionki przeciwko meningokokom grupy B (Bexsero) oraz szczepionek przeciwko RV u niemowląt.^8,9 Analiza dotycząca koadministracji każdej z nich z innymi rutynowo stosowanymi u małych dzieci szczepionkami, którą dopuszcza ChPL obu preparatów, wskazuje pośrednio, że ich podanie podczas jednej wizyty nie niesie ze sobą istotnego ryzyka, gdyż:

1. po podaniu szczepionek przeciwko RV łącznie z kilkoma innymi stosowanymi rutynowo u niemowląt szczepionkami „nieżywymi” (m.in. wysoce skojarzonymi zawierającymi bezkomórkowe antygeny krztuśca [DTPa-IPV-Hib-HBV], skoniugowanej przeciwko pneumokokom [PCV], skoniugowanej przeciwko meningokokom grupy C [MenC]) nie dochodzi do niekorzystnych interakcji w zakresie immunogenności i bezpieczeństwa
2. immunogenność szczepionki Bexsero oraz „żywej” szczepionki przeciwko odrze, śwince, różyczce i ospie wietrznej (MMRV) aplikowanych podczas tej samej wizyty nie jest istotnie zmieniona. MMRV, podobnie jak szczepionki przeciwko RV, oprócz atenuowanych wirusów nie zawierają adiuwantów i innych dodatkowych składników immunologicznie czynnych, więc można z dużym prawdopodobieństwem założyć, że podobnie będzie w przypadku koadministracji Bexsero i doustnych szczepionek RV.^10,11

Szczepionka Bexsero u niemowląt względnie często wywołuje odczyn w postaci wysokiej gorączki (>38°C), zwłaszcza jeśli podaje się ją na tej samej wizycie z innymi szczepionkami „nieżywymi” (m.in. DTPa-IPV-Hib-HBV, PCV) lub MMRV, które same powodują odczyn gorączkowy (efekt addytywny).^9-11 Dotychczasowe badania wykazały natomiast, że gorączka nie jest typową reakcją po szczepieniu przeciwko RV (p. Jakie są odczyny niepożądane po szczepieniu przeciwko rotawirusom? – przyp. red.), dlatego podanie tych preparatów nie powinno wpływać na ryzyko gorączki po Bexsero.^1-3 Koadministrację obu szczepionek stosuje się rutynowo na przykład w Wielkiej Brytanii w ramach programu szczepień ochronnych dla dzieci.^6,12

Nie opublikowano badań dotyczących skuteczności szczepionek przeciwko RV podawanych podczas jednej wizyty ze szczepionką przeciwko gruźlicy (BCG), jednak teoretyczne ryzyko niekorzystnej interakcji „żywej” szczepionki przeciwko RV podawanej doustnie w 2 lub 3 dawkach i jednorazowego wstrzyknięcia BCG wydaje się znikome (w tym wypadku chodzi głównie o immunogenność i skuteczność kliniczną szczepionek przeciwko RV, a nie o ryzyko NOP). Z tego powodu w aktualnych wytycznych dopuszcza się możliwość koadministracji tych preparatów.^4-7 W praktyce z takim przypadkiem można się spotkać, gdy z różnych powodów noworodek w pierwszych dniach po urodzeniu nie otrzymał szczepionki BCG (np. wcześniak z urodzeniową masą ciała <2000 g, z podejrzeniem ciężkiego niedoboru odporności komórkowej lub zakażenia HIV, z powodu braku preparatu albo braku zgody rodziców na szczepienie w pierwszych dniach po urodzeniu).