Pacjentka otrzymała 3 dawki szczepionki przeciwko WZW typu B ponad 5 lat temu. Obecnie stężenie przeciwciał anty-HBs wynosi 4,1 mIU/ml. Pacjentka przed podróżą chce się uodpornić na WZW typu A. Czy wykonać ponownie cykl szczepienia szczepionką skojarzoną przeciwko WZW typu A i B, czy szczepionką monowalentną przeciwko WZW typu A?
Za pacjentów uodpornionych przeciwko WZW typu B uważa się osoby, które otrzymały kompletny schemat szczepienia oraz u których stwierdzono przeciwciała anty-HBs, bez względu na ich stężenie. Dzięki pamięci komórkowej, nawet u pacjentów z małym stężeniem przeciwciał anty-HBs, po ponownym kontakcie z antygenem HBs dochodzi do szybkiej reakcji układu immunologicznego i wytwarzania przeciwciał.
Wyjątek stanowią pacjenci przewlekle chorzy, zwłaszcza z zaburzeniami odporności i dializowani, u których stężenie anty-HBs powinno wynosić ≥10 mIU/ml. Zgodnie z programem szczepień ochronnych (PSO), „…przewiduje się dawki przypominające szczepionki dla osób chorych przewlekle, zwłaszcza dializowanych oraz z niedoborami odporności. U tych osób należy stosować dawki przypominające w celu utrzymania stężenia przeciwciał anty-HBs powyżej poziomu ochronnego (10 IU/l).”
Jeżeli stężenie przeciwciał oznacza się bezpośrednio po zakończeniu cyklu szczepień (tj. min. 4 tygodnie po podaniu ostatniej dawki), to wykładnikiem prawidłowej odpowiedzi na szczepienia jest również stężenie anty-HBs ≥10 mIU/ml.
W opisanym przypadku stężenie przeciwciał oznaczono 5 lat po szczepieniu, osiągając wartość 4,1 mIU/ml. Należy więc uznać, iż pacjentka odpowiedziała na szczepienie i nie wymaga podawania dawek przypominających.
W celu dodatkowego uodpornienia pacjentki przeciwko WZW typu A właściwe będzie podanie jej szczepionki monowalentnej. Jeśli natomiast pacjentka choruje przewlekle, najwłaściwsze wydaje się podanie jej monowalentnej szczepionki przeciwko WZW typu A oraz podanie jednej dawki szczepionki monowalentnej przeciwko WZW typu B. Dzięki temu zaoszczędzimy na podaniu 3 dawek preparatu Twinrix oraz prawdopodobnie niepotrzebnych dawek antygenu HBs. W opisanym przypadku nie należy również stosować schematu mieszanego z wykorzystaniem szczepionki Twinrix (WZW typu A+B) i monowalentnej szczepionki przeciwko WZW typu A. Zawartość antygenów WZW typu A w szczepionce skojarzonej i preparatach monowalentnych jest różna, a co się z tym łączy różny jest także schemat szczepienia.
Zobacz także: Kiedy doszczepiać przeciwko WZW typu B? oraz Jak interpretować wynik oznaczenia stężenia anty-HBs u osoby szczepionej przeciwko WZW typu B?
Piśmiennictwo:
1. A comprehensive immunization strategy to eliminate transmission of hepatitis B virus infection in the United States. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). Part II: Immunization of adults. MMWR, 2006; 55 (RR16): 1–25
2. Polska Grupa Ekspertów HBV: Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B. Zakażenia, 2011: 6
3. McMahon B.J., Dentinger C.M., Bruden D. i wsp.: Antibody levels and protection after hepatitis B vaccine: results of a 22-year follow-up study and response to a booster dose. J. Infect. Dis., 2009; 200: 1390–1396
4. Leuridan E., Van Damme P.: Hepatitis B and the need for a booster dose. Clin. Infect. Dis., 2011; 53: 68–75
5. Charakterystyka produktu leczniczego: Twinrix Adult. GSK
6. Program Szczepień Ochronnych na rok 2012
