Na skórze dziecka zaszczepionego w 1. dobie życia przeciwko WZW typu B wystąpił bordowy rumień z krostami, początkowo na pośladkach, a potem na całym ciele. Po kilku dniach zmiany ustąpiły. Pediatra początkowo powiedziała, że to uczulenie na pieluszkę, a następnie zmieniła zdanie i określiła te zmiany jako rumień noworodkowy. Natomiast położna z 30-letnim stażem powiedziała, że takiej wysypki nigdy nie widziała. Czy to mógł być NOP? Czy dziecku można podać kolejne dawki szczepionki?
Szczepienia przeciwko WZW typu B są generalnie dobrze tolerowane. Nie mniej jednak, podobnie jak po każdym leku, u niektórych osób mogą wystąpić działania niepożądane. Zwykle są one łagodne i nie powodują żadnych poważnych następstw klinicznych, a najczęstszym NOP jest ból w miejscu wstrzyknięcia.
Uniwersalnym przeciwwskazaniem do dalszych szczepień jest wystąpienie ciężkiej, ogólnoustrojowej reakcji alergicznej po podaniu poprzedniej dawki danej szczepionki lub któregokolwiek z jej składników. Odczyny alergiczne umiejscowione w skórze dziecka (np. rumień) są zdecydowanie bezpieczniejsze dla pacjenta niż odczyny zajmujące inne narządy i reakcje uogólnione, zatem nie stanowią przeciwwskazań do dalszych szczepień.
To, że wykwity wystąpiły kilka dni po szczepieniu wystarczy do spełnienia definicji NOP (p. Kto powinien zgłosić NOP?), natomiast nie wiemy, czy był to jedynie związek czasowy, czy rzeczywisty związek przyczynowy ze szczepieniem.
Uodpornienie dziecka na WZW typu B jest jednak bardzo ważne, bo choroba nadal stanowi istotny problem epidemiologiczny w Polsce (p. Wciąż musimy walczyć z wirusowym zapaleniem wątroby typu B – przyp. red.).
Co w takim razie zrobić w tej sytuacji? Moim zdaniem należy:
- zgłosić podejrzenie NOP
- rozważyć zastosowanie innej szczepionki przeciwko WZW typu B, ewentualnie zasięgnąć porady lekarza zajmującego się szczepieniami (np. dawne poradnie konsultacyjne ds. szczepień, obecnie zwykle poradnie chorób zakaźnych dla dzieci).
Piśmiennictwo:
1. Surveillance for adverse events following immunization using the Vaccine Adverse Event Reporting System (VAERS) http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/surv-manual/chpt21-surv-adverse-events.html (cyt. 19.10.2013)2. Charakterystyka Produktu Leczniczego Euvax B
3. Hepatitis B vaccine side effects. http://www.drugs.com/sfx/hepatitis-b-vaccine-side-effects.html (cyt. 19.10.2013)
4. Kroger A.T., Sumaya C.V., Pickering L.K., Atkinson W.L., Centers for Disease Control and Prevention: General recommendations on immunization. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR, 2011; 60: 1–60