Zgodnie z wcześniej obowiązującymi zaleceniami dzieci między 9. miesiącem życia a 12. rokiem życia szczepiono jedną dawką szczepionki, a od ukończenia 12. roku życia szczepienie podstawowe obejmowało dwie dawki. Choć u dzieci do 12. roku życia jedna dawka szczepionki niemal całkowicie zapobiegała najcięższym zachorowaniom i powikłaniom, aktualnie – ze względu na coraz większą liczbę danych wskazujących, że bez względu na wiek skuteczność w zapobieganiu wszystkim zachorowaniom po podaniu jednej dawki jest suboptymalna (70–85%) – zaleca się podawanie wszystkim dzieciom dwóch dawek w ramach szczepienia podstawowego (skuteczność kliniczna w profilaktyce zachorowań – 96–98%, a w profilaktyce ciężkich postaci – 100%). Z tego powodu AAP, a także Polska Grupa Ekspertów wydały zalecenie, aby wszystkim szczepionym przeciwko ospie wietrznej bez względu na wiek podawać dwie dawki szczepionki w odstępie co najmniej 6 tygodni (optymalnie 3 mies.).
Skuteczność szczepienia przeciwko ospie wietrznej jest bardzo duża. W Stanach Zjednoczonych, gdzie to szczepienie jest powszechne, obserwuje się systematyczne zmniejszanie zapadalności (ograniczenie liczby zachorowań w latach 1995–2000 o 76–87%, a w okresie 1995–2009 o prawie 90%) oraz znaczną redukcję liczby hospitalizacji. Podobne trendy zaobserwowano także w Kanadzie, Australii i Niemczech, gdzie krajowe programy szczepień uwzględniają szczepienie przeciwko ospie wietrznej. Choć u niektórych zaszczepionych dzieci obserwuje się łagodne zachorowania wywołane dzikim wirusem, zastosowanie dwóch dawek szczepionki, także u dzieci <12. roku życia, znamiennie zmniejsza takie ryzyko.
Ospa wietrzna u zaszczepionych osób ma zwykle łagodniejszy przebieg, co objawia się znamiennie mniejszą liczbą wykwitów (<50 u 80% uprzednio zaszczepionych w porównaniu z grupą nieszczepionych), znamiennie rzadszym występowaniem gorączki (odpowiednio: 44 vs 89%) oraz krótszym czasem trwania choroby. Szczepienie nawet 7 dni przed wystąpieniem objawów ospy wietrznej łagodzi jej przebieg.
Piśmiennictwo:
1. Kuter B., Matthews H., Shinefield H. i wsp.: Ten year follow-up of healthy children who received one or two injections of varicella vaccine. Pediatr. Infect. Dis. J., 2004; 23: 132–1372. Shapiro E.D., Vazquez M., Esposito D. i wsp.: Effectiveness of 2 doses of varicella vaccine in children. J. Infect. Dis., 2011; 203: 312–315
3. American Academy of Pediatrics Committee on Infectious Diseases: Prevention of varicella: recommendations for use of varicella vaccines in children, including a recommendations for a routine 2-dose varicella immunization schedule. Pediatrics, 2007; 120: 221–231
4. Kreth H.W., Lee B.W., Kosuwon P. i wsp.: Sixteen years of global experience with the first refrigerator-stable varicella vaccine (Varilrix). BioDrugs, 2008; 22: 387–402
5. Rekomendacje zespołu ekspertów dotyczące stosowania dwudawkowego schematu szczepień przeciw ospie wietrznej. Pediatr. Pol., 2010; 85 (3): 243–250 (p. Med. Prakt. Pediatr. 6/2010, s. 55–62 – przyp. red.)
6. Baxter R., Ray P., Tran T.N. i wsp.: Long-term effectiveness of varicella vaccine: A 14-year, prospective cohort study. Pediatrics, 2013; 131: e1389 (DOI : 10.1542/peds.2012-3303)
7. Tan B., Bettinger J., McConnell A. i wsp.: The effect of funded varicella immunization programs on varicella-related hospitalizations in IM PACT centers, Canada, 2000–2008. Pediatr. Infect. Dis. J., 2012; 31: 956–963
8. Marshall H.S., McIntyre P., Richmond P. i wsp.: Changes in patterns of hospitalized children with varicella and of associated varicella genotypes after introduction of varicella vaccine in Australia. Pediatr. Infect. Dis. J., 2013; 32: 530–537
9. Höhle M., Siedler A., Bader H.M. i wsp.: Assessment of varicella vaccine effectiveness in Germany: a time-series approach. Epidemiol. Infect., 2011; 139: 1710-1719
10. Liese J.G., Cohen C., Rack A. i wsp.: The effectiveness of varicella vaccination in children in Germany: A case-control study. Pediatr. Infect. Dis. J., 2013 (doi: 10.1097/INF.0b013e31829ae263)
