Czy uzasadnione jest zalecenie unikania przez dzieci wysiłku fizycznego po szczepieniu przeciwko COVID-19?

28.03.2022
dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Czy zalecenie unikania przez dzieci wysiłku fizycznego po szczepieniu przeciwko COVID-19 przez 2–3 tygodni jest uzasadnione w świetle danych naukowych? Czy zmniejsza ryzyko zapalenia mięśnia sercowego lub osierdzia związane ze szczepieniem przeciwko COVID-19 szczepionkami mRNA?

Zalecenie unikania wysiłku fizycznego ma podstawowe znaczenie w postępowaniu z chorym na zapalenie mięśnia sercowego, ponieważ zmniejsza obciążenie zmienionego zapalnie narządu. Natomiast nie ma danych naukowych wskazujących, że profilaktyczne unikanie wysiłku fizycznego zapobiega rozwojowi zapalenia mięśnia sercowego. W żadnych z dostępnych wytycznych kardiologicznych nie znalazłem zalecenia dotyczącego unikania wysiłku fizycznego jako profilaktyki ostrego zapalenia mięśnia sercowego. Można rzecz jasna argumentować, że zalecenie unikania wysiłku fizycznego nikomu nie zaszkodzi, a teoretycznie może pomóc, jednak wydając niesprawdzone zalecenia profilaktyczne, należy wziąć pod uwagę także ryzyko zdarzenia niepożądanego, czyli zapadalność na zapalenie mięśnia sercowego. Zapalenie mięśnia sercowego związane ze szczepieniem przeciwko COVID-19 preparatami mRNA jest bardzo rzadkim NOP, które w grupie największego ryzyka (mężczyźni 16–24 lat po drugiej dawce szczepionki) występuje z częstością 1/kilkanaście do kilkudziesięciu tysięcy zaszczepionych. Oznacza to, że taka grupa zdrowych ludzi zostałaby wyłączona z aktywności fizycznej przez 2–3 tygodni tylko po to, aby uchronić zawczasu 1 chorego z zapaleniem mięśnia sercowego przed potencjalnym wysiłkiem fizycznym. Pytanie, czy warto? Moim zdaniem zdecydowanie nie. Przypomnę, że społeczeństwa krajów rozwiniętych cierpią na przewlekły niedobór ruchu. Ponadto, wiodącymi objawami zapalenia mięśnia sercowego są: duszność, ból w klatce piersiowej, zaburzenia rytmu i kołatanie serca, osłabienie i instynktowna niechęć do wysiłku fizycznego. Zatem chory z dużym prawdopodobieństwem jeszcze przed ustaleniem rozpoznania sam będzie unikał wysiłku fizycznego. Możliwy jest przebieg bezobjawowy zapalenia mięśnia sercowego, ale wówczas pacjent prawdopodobnie pozostanie niezdiagnozowany i wróci do aktywności fizycznej po „zalecanych profilaktycznie” 2–3 tygodniach przerwy. Dodam, że zapalenie mięśnia sercowego znacznie częściej występuje po naturalnym zakażeniu SARS-CoV-2, będąc zatem konsekwentnym, należałoby zalecać unikanie wysiłku fizycznego przez 2–3 tygodni wszystkim zakażonym SARS-CoV-2, co przecież nie jest obowiązującym standardem.

Podsumowując, profilaktyczne, powszechne zalecenie unikania wysiłku fizycznego przez 2–3 tygodni po szczepieniu przeciwko COVID-19 jest nieuzasadnione, a może być nawet szkodliwe, wbrew dobrym intencjom jego pomysłodawców, promuje bowiem niezdrowy tryb życia, nie przynosząc wymiernej korzyści zainteresowanym.

Piśmiennictwo:

1. CDC myocarditis and pericarditis after mRNA COVID-19 vaccination. www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/safety/myocarditis.html
2. EMA: COVID-19 mRNA vaccines Comirnaty and Spikevax: risk of myocarditis and pericarditis. www.ema.europa.eu/en/medicines/dhpc/covid-19-mrna-vaccines-comirnatyspikevax-risk-myocarditis-pericarditis
3. Public Health Ontario FOCUS ON myocarditis and pericarditis after COVID-19 mRNA vaccines. www.publichealthontario.ca/-/media/documents/ncov/vaccines/2021/11/myocarditis-pericarditis-mrna-vaccines.pdf?sc_lang=en
4. Patone M., Mei X.W., Handunnetthi L. i wsp.: Risks of myocarditis, pericarditis, and cardiac arrhythmias associated with COVID-19 vaccination or SARS-CoV-2 infection. Nat. Med., 2021. https://doi.org/10.1038/s41591-021-01630-0
5. Kornowski R., Witberg G.: Acute myocarditis caused by COVID-19 disease and following COVID-19 vaccination. Open Heart, 2022; 9: e001957. doi:10.1136/openhrt-2021-001957
Zobacz także
Wybrane treści dla pacjenta
  • Atopowe zapalenie skóry (AZS) u dzieci
  • Zaburzenia depresyjne u dzieci i młodzieży
  • Zakwasy – jak się pozbyć zakwasów?
  • Badanie ostrości wzroku u dzieci
  • Zapalenie płuc u dzieci
  • Gruźlica dziecięca
  • Choroba afektywna dwubiegunowa u dzieci i młodzieży
  • Cytomegalia u dzieci
  • Podgłośniowe zapalenie krtani (krup wirusowy)
  • Mózgowe porażenie dziecięce

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań