Młoda kobieta zgłosiła się do poradni medycyny podróży w związku z planowaną za 2 tygodnie wycieczką rodzinną do Republiki Południowej Afryki, w tym do Parku Narodowego Krugera. Pacjentka obecnie karmi piersią niespełna 3-miesięczne dziecko, które chce zabrać w tę podróż. Jakie szczepienia i profilaktykę należy jej zalecić?
W pierwszej kolejności należy poinformować pacjentkę, że Park Narodowy Krugera jest rejonem o dużym ryzyku zimnicy (malarii). Zgodnie ze stanowiskiem WHO, należy stanowczo odradzać wyjazdy z niemowlętami i małymi dziećmi na tereny występowania Plasmodium falciparum ze względu na duże ryzyko ciężkiego przebiegu zimnicy o tej etiologii.
W Polsce jak dotąd nie zarejestrowano żadnych leków do zapobiegania zachorowaniom na zimnicę u tak małych dzieci. Dzieciom z masą ciała ≥5 kg można podawać w tym celu meflochinę, która nie jest jednak zarejestrowana w naszym kraju. Niezależnie od trudnego dostępu do tego leku, problemem byłoby także podawanie preparatu w tabletkach 3-miesięcznemu niemowlęciu. W Polsce atowakwon z proguanilem nie jest zarejestrowany do profilaktyki zimnicy u dzieci, natomiast warunki rejestracji preparatów zawierających doksycyklinę dopuszczają jej stosowanie w zapobieganiu zimnicy u dzieci >12. roku życia, z masą ciała >50 kg (WHO dopuszcza stosowanie doksycykliny u dzieci >9 lat; p. Czy u dzieci należy stosować profilaktykę farmakologiczną przeciwko zimnicy? Jakie są zalecenia w tym zakresie?). Chlorochina zarejestrowana jest do chemioprofilaktyki przeciwzimniczej u osób >14. roku życia (p. Czy u dzieci należy stosować profilaktykę farmakologiczną przeciwko zimnicy? Jakie są zalecenia w tym zakresie?).
Podobne trudności dotyczą wyboru chemioprofilaktyki dla pacjentki, ponieważ stosowanie doksycykliny oraz atowakwonu z proguanilem nie jest zalecane u matek karmiących piersią.
W takiej sytuacji należy zdecydowanie zalecić zmianę trasy podroży, tak aby uniknąć rejonów zagrożonych zimnicą.
Od osób przybywających do RPA bezpośrednio z Polski nie są wymagane żadne szczepienia. Przed typowo turystyczną podrożą do tego kraju u dorosłych zalecane jest natomiast uodpornienie przeciwko WZW typu A i B, błonicy i tężcowi (dawka przypominająca dla dorosłych co 10 lat) oraz durowi brzusznemu. Karmienie piersią nie stanowi przeciwwskazania do tych szczepień, a ich zakres należy ustalić w zależności od dotychczasowego stanu uodpornienia pacjentki.