Jaki schemat szczepienia przeciwko HPV wybrać: 2- czy 3-dawkowy?

Skróty: ACIP – Advisory Committee on Immunization Practices, HPV (human papillomavirus) – ludzki wirus brodawczaka

Jaki schemat szczepienia przeciwko HPV wybrać: 2- czy 3-dawkowy? Czym należy się kierować? Czy niedobory odporności, w tym asplenia, są wskazaniem do 3-dawkowego schematu szczepienia przeciwko HPV?

Przy wyborze schematu szczepienia przeciwko HPV należy się kierować przede wszystkim wiekiem pacjenta. Różne schematy szczepienia uzależnione od wieku podyktowane są wynikami badań dotyczących odpowiedzi immunologicznej na szczepionkę. Z tego powodu obaj producenci szczepionek przeciwko HPV zarejestrowali schemat 2-dawkowy dla osób w wieku do 15 lat oraz 3-dawkowy dla osób, które ukończyły 15 lat.

Schemat 2-dawkowy dotyczy także osób, które pierwszą dawkę otrzymały przed ukończeniem 15 lat, a podanie kolejnej przypada już po 15. urodzinach, czyli o schemacie decyduje wiek w momencie rozpoczęcia szczepienia.

Zgodnie z zaleceniami amerykańskiego ACIP drugą dawkę w schemacie 2-dawkowym należy podać 6–12 miesięcy po pierwszej, ale minimalny wymagany odstęp wynosi 5 miesięcy. Jeśli drugą dawkę podano wcześniej niż po 5 miesiącach, niezależnie od wieku łącznie należy podać 3 dawki szczepionki.

Inaczej wyglądają zalecenia dotyczące szczepienia przeciwko HPV pacjentów z niedoborami odporności, które mogą upośledzać odporność komórkową lub humoralną. Tej grupie zaleca się schemat 3-dawkowy bez względu na wiek i dotyczy to przede wszystkim osób z ciężkim lub umiarkowanym pierwotnym niedoborem odporności, w trakcie terapii z powodu nowotworów litych lub nowotworów układu krwiotwórczego, po przeszczepieniu narządów miąższowych lub komórek hematopoetycznych szpiku, zakażonych HIV lub przyjmujących leki immunosupresyjne. Natomiast osoby z anatomicznym lub czynnościowym brakiem śledziony ze względu na jej funkcje w organizmie są obciążone większym ryzykiem inwazyjnych zakażeń bakteryjnych, często o piorunującym przebiegu, dlatego szczególnie zaleca im się szczepienie przeciwko bakteriom otoczkowym (pneumokoki, meningokoki, Haemophilus influenzae typu b). Zatem, jeżeli asplenii nie towarzyszą inne stany kliniczne upośledzające odporność (p. wyżej), szczepienie przeciwko HPV można wykonać w schemacie 2-dawkowym. Schemat 3-dawkowy nie jest także zalecany osobom z chorobami przewlekłymi, którym wprawdzie często zaleca się dodatkowe szczepienia, jednak choroba podstawowa nie powoduje u nich niedoboru odporności i nie ma negatywnego wpływu na odpowiedź immunologiczną na szczepionkę (np. astma oskrzelowa lub cukrzyca).

Podsumowując, schemat 2-dawkowy szczepienia przeciwko HPV można zastosować u osób, u których nie stwierdza się niedoboru odporności (immunokompetentnych) oraz które otrzymały pierwszą dawkę szczepionki w wieku <15 lat (przed 15. urodzinami), z zachowaniem ≥5-miesięcznego odstępu między dawkami. Natomiast schemat 3-dawkowy należy zastosować u osób, które przyjęły pierwszą dawkę w wieku ≥15 lat lub są w stanie immunosupresji w czasie szczepienia, lub otrzymały drugą dawkę w odstępie <5 miesięcy od pierwszej dawki (wówczas trzecią dawkę należy podać po upływie ≥6 mies.).