Pacjenta zawsze należy uspokoić i pouczyć, wyjaśniając mu ewolucję choroby oraz hierarchię i wartość zaleceń. Oczywiście u małych dzieci takie postępowanie może być nieskuteczne.
Lekarze, którzy zdecydują się na zastosowanie pudrów płynnych zawierających cynk lub garbniki, powinni pouczyć opiekunów o konieczności zachowania higieny i przestrzec ich przed stosowaniem tych preparatów na owłosioną skórę głowy.
W niektórych przypadkach, aby ulżyć choremu, można rozważyć zastosowanie leczenia przyczynowego doustnym preparatem acyklowiru.
Leczenie przyczynowe ospy wietrznej. Większość zachorowań na ospę wietrzną nie wymaga leczenia przeciwwirusowego. W badaniu przeprowadzonym metodą podwójnie ślepej próby dotyczącym oceny skuteczności acyklowiru podawanego przez 5 dni w dawce 80 mg/kg mc./24 h, począwszy od pierwszej doby po pojawieniu się wykwitów ospy wietrznej, u 815 dzieci w wieku 2.–12. roku życia z prawidłową odpornością wykazano znaczące zmniejszenie liczby wykwitów (o ok. 25%) oraz skrócenie czasu utrzymywania się gorączki o jeden dzień. Leczenie nie miało wpływu na zmniejszenie liczby powikłań.
Leczenie acyklowirem – z uwagi na większe ryzyko cięższego przebiegu choroby i powikłań – jest uzasadnione u:
- pacjentów >12. roku życia,
- pacjentów z upośledzoną odpornością komórkową,
- noworodków, u których osutka wystąpiła między 5. a 12. dniem życia,
- przedwcześnie urodzonych niemowląt do 6. miesiąca życia,
- pacjentów, którzy zarazili się w wyniku intensywnego kontaktu, na przykład z bliskimi członkami rodziny (rodzeństwo, dzieci, rodzice),
- pacjentów z atopowym zapaleniem skóry oraz z innymi chorobami przewlekłymi, w szczególności leczonych glikokortykosteroidami kory nadnerczy lub pochodnymi kwasu acetylosalicylowego,
- pacjentów z powikłaniami ospy wietrznej, o ile zostały rozpoznane w okresie zakaźności choroby (nieprzyschnięte pęcherzyki).
U chorych bez dodatkowych czynników ryzyka zastosowanie doustnych preparatów acyklowiru w późniejszym okresie choroby (po kilku dniach od rozpoznania) z powodu ciężkiego przebiegu lub przedłużonego wysiewu nowych wykwitów (>3 dni) albo utrzymującej się gorączki, moim zdaniem, może być korzystne ze wzgledu na hamowanie replikacji wirusa i małe ryzyko działań niepożądanych oraz niewielkie koszty leczenia (choć nie przeprowadzono badań potwierdzających skuteczność takiego postępowania).
Piśmiennictwo:
1. AAP: Red Book. 2009 Report of the Committee on Infectious Diseases. Wyd. 28, AAP, 20092. Abele-Horn M., Bartmann P., Beetz R.: DGPI Handbuch. Infektionen bei Kindern und Jugendlichen. 2009
3. Balfour H.H., Kelly J.M., Suarez C.S., i wsp.: Acyclovir treatment of varicella in otherwise healthy children. J. Pediatr., 1990; 116: 633–639
4. Dunkel L., Arvin A., Whitley R. i wsp.: A controlled trial of oral acyclovir for chickenpox in normal children. N. Engl. J. Med., 1991; 325: 1539–1544
