Aktualnie mężczyzna w wieku 20 lat nie otrzymał w wieku 18 lat należnej zgodnie z obowiązkowym Programem Szczepień Ochronnych (PSO) dawki szczepionki przeciwko błonicy i tężcowi (Td). Czy szczepienie to można potraktować jako zaległe i podać brakującą dawkę Td bezpłatnie? Do jakiego wieku pacjent może skorzystać z bezpłatnych szczepień zgodnie z obowiązującym PSO?
Obowiązek poddania się szczepieniom przeciwko błonicy i tężcowi obejmuje1 młodzież do ukończenia 19. roku życia. Oznacza to, że po przekroczeniu określonej przepisami granicy wieku pacjent nie jest już objęty obowiązkiem szczepień ochronnych przeciwko błonicy i tężcowi. Zaległa dawka szczepionki przeciwko błonicy i tężcowi podana pacjentowi w wieku 20 lat nie podlega więc refundacji ze środków publicznych, ponieważ nie jest to już szczepienie obowiązkowe, tylko zalecane (pacjent ponosi koszt zakupu szczepionki).2
Z obowiązkowych szczepień pacjent może korzystać bezpłatnie do ukończenia wieku, dla którego są one obowiązkowe,1 i dotyczy to również dawek zaległych:
- do ukończenia 32. tygodnia życia – szczepienie przeciwko rotawirusom (ograniczenie to wynika ze wskazań rejestracyjnych szczepionek – przyp. red.)
- do ukończenia 6. roku życia – szczepienie przeciwko Haemopfilus influenzae typu b
- do ukończenia 12. roku życia – szczepienie przeciwko ospie wietrznej (dotyczy tylko wybranych grup dzieci)
- do ukończenia 15. roku życia – szczepienie przeciwko gruźlicy
- do ukończenia 19. roku życia – szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, błonicy, tężcowi, krztuścowi, polio, odrze, śwince, różyczce i pneumokokom.
Nie dotyczy to bezpłatnych obowiązkowych szczepień poekspozycyjnych przewidzianych w PSO na dany rok3 (osoby z kontaktu z chorymi na błonicę, osoby zranione, narażone na zakażenie tężcem) oraz tzw. szczepień akcyjnych, m.in. przeciwko błonicy,4 przeprowadzanych w zakresie i terminach określonych przez Głównego Inspektora Sanitarnego.
Piśmiennictwo:
1. Na podstawie § 3 ust. 1) lit. a) i ust. 11) lit. a) rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r., poz. 2172).2. Na podstawie art. 19 ust. 1 i ust. 7 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r., poz. 1657 z późn. zm.).
3. W aktualnym PSO na 2023 rok (iii. Informacje uzupełniające – zasady szczepień przeciw wybranym chorobom zakaźnym) podano: „U osób, które ukończyły 14 rok życia, a nie otrzymały dawki przypominającej szczepionki przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (Tdap), należy podać brakującą dawką szczepienia przypominającego, nie później niż do ukończenia 19 roku życia”. W PSO odrębnie określono wytyczne do szczepień zalecanych i szczepień poekspozycyjnych (zob. także § 3 ust. 1) lit. b) i ust. 11) lit. b) rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych [tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r., poz. 2172])
4. Na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2022 r. w sprawie metody zapobiegania zakażeniu lub chorobie zakaźnej stanowiącej szczególne zagrożenie dla zdrowia publicznego w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy (Dz. U. z 2022 r., poz. 681).
