Odstępy między poszczególnymi dawkami szczepionki przeciwko WZW typu B

Pytanie dotyczy szczepienia dzieci przeciwko WZW typu B. Jaki jest najkrótszy odstęp między drugą a trzecią dawką szczepionki w schemacie podstawowym 3-dawkowym? Chodzi o odstęp, który nie wymaga podania czwartej dawki. Spotkałem się ze schematem odwróconym 0-5-6 miesięcy u dziecka z opóźnionym kalendarzem szczepień. Dziecko było zaszczepione w szpitalu po urodzeniu, następnie po 5 miesiącach otrzymało drugą dawkę szczepionki, a po miesiącu od drugiej dawki (czyli po 6 miesiącach od dawki pierwszej) otrzymało dawkę nr 3.

Zacznę od tła. Szczepienia ochronne wykorzystują naturalne mechanizmy immunologiczne w sposób kontrolowany. Możemy ich elastycznie używać, wzmacniać odpowiedź dzięki adiutantom, ale nie potrafimy jeszcze ich zmieniać, a w szczególności przyspieszać. Ponieważ mechanizmy odpowiedzi na szczepienia są wspólne, udało się ustalić ogólne reguły szczepień. Zgodnie z tymi zasadami, aby uzyskać dobrą odpowiedź immunologiczną, odstęp miedzy kolejnymi dawkami powinien wynosić ≥4 tygodnie, a z podaniem dawki uzupełniającej należy poczekać ≥8 tygodni. Stąd nieco dziwi mnie „schemat odwrócony”. Mechanizmy odporności są elastyczne, ale nie można przesadzać. Nie wiem, co było przyczyną zastosowania tak nietypowego schematu, nigdzie też nie spotkałem się ze „schematem odwróconym”.

W przypadku opóźnienia lub odroczenia szczepienia należy uzupełnić brakujące szczepienia możliwe przywracając schemat zalecany (przez producenta, schemat podany w Programie Szczepień Ochronnych). Minimalny odstęp między drugą i trzecią dawką szczepionki wynosi 8 tygodni. Niektóre źródła podają warunek uzyskania minimalnego wieku podania trzeciej dawki 24 tygodni i odstępu minimum 16 tygodni od podania pierwszej dawki (p. tabela oraz Ogólne wytyczne dotyczące szczepień ochronnych – cz. 1. Aktualne [2021] zalecenia Advisory Committee on Immunization Practices [ACIP]). Zalecenia brytyjskie nie są takie restrykcyjne – trzecią dawkę można podać już w wieku 16 tygodni, lecz tam rozpoczyna się szczepienia w wieku 8 tygodni.