2,5-letnie dziecko otrzymało drugą dawkę szczepionki przeciwko ospie wietrznej (Varilrix) 5 tygodni po pierwszej. Zgodnie z ChPL drugą dawkę należy podać po upływie ≥6 tygodni. Czy zatem tak podaną dawkę szczepionki można uznać za ważną? Jakie są zalecane minimalne odstępy między dawkami szczepionek przeciwko ospie wietrznej?
Można. Wprawdzie wytwórca zaleca, aby odstęp wynosił ≥6 tygodni, ale zgodnie z ogólnymi zasadami ACIP dotyczącymi szczepień, sformułowanymi na podstawie mechanizmów odporności i wieloletnich obserwacji w praktyce, 4 tygodie również są wystarczające, zwłaszcza u dzieci >1. roku życia. W zaleceniach ACIP dotyczących szczepienia przeciwko ospie wietrznej wskazano, że minimalny odstęp między dawkami powinien wynosić 4 tygodnie, choć w USA dostępna jest szczepionka Varivax (zgodnie z charakterystyką produktu leczniczego [ChPL] szczepionki Varilrix oba preparaty można stosować zamiennie, gdyż zawierają podobny wirus szczepionkowy [p. tab.]). Cytując wytyczne ACIP: „Zalecany minimalny odstęp między 2 dawkami wynosi 3 miesiące. Jeżeli jednak drugą dawkę podano >28 dni po pierwszej dawce, drugą dawkę uznaje się za ważną i nie trzeba jej powtarzać. W przypadku osób w wieku >13 lat zalecany minimalny odstęp wynosi 4 tygodnie”. W ChPL Varilrix wyraźnie zaznaczono, że: „Schematy szczepień szczepionką Varilrix powinny być zgodne z oficjalnymi zaleceniami” oraz „Drugą dawkę szczepionki Varilrix należy podać ≥6 tygodni po pierwszej dawce szczepionki. W żadnym wypadku odstęp pomiędzy dawkami nie powinien być krótszy niż 4 tygodnie.” Można to interpretować jako dopuszczenie minimalnego, choć niezalecanego, 4-tygodniowego odstępu. W ChPL szczepionki Varivax napisano z kolei, że u osób w wieku od 12 miesięcy do 12 lat odstęp między podaniem dwóch dawek szczepionki powinien wynosić ≥1 miesiąc.
| Tabela. Szczepionki przeciwko ospie wietrznej zarejestrowane w Polscea | ||
|---|---|---|
| Varilrix | Varivax | |
| rodzaj szczepionki (technologia) | szczepionka „żywa” (atenuowana) | szczepionka „żywa” (atenuowana) |
| postać farmaceutyczna | proszek i rozpuszczalnik do sporządzenia roztworu do wstrzykiwań | proszek i rozpuszczalnik do sporządzenia zawiesiny do wstrzykiwań |
| wskazania do stosowania | czynne uodparnianie przeciwko ospie wietrznej osób w wieku ≥9 mies. | czynne uodparnianie przeciwko ospie wietrznej osób w wieku ≥9 mies. |
| schemat szczepienia i droga podawania | 2 dawki w odstępie ≥6 tyg. (nigdy nie krótszy niż 4 tyg.), podanie s.c. | – niemowlęta w wieku 9–12 mies.: 2 dawki w odstępie ≥3 mies. – dzieci w wieku od 12 mies. do 12 lat: 2 dawki w dostępie ≥1 mies. – osoby w wieku ≥13 lat: 2 dawki w odstępie 4–8 tyg. podanie i.m. lub s.c. |
| skład jakościowy i ilościowy | 1 dawka (0,5 ml) zawiera: – „żywy” (atenuowany) VZV, szczep Oka,b ≥2000 PFU – proszek: sacharoza, żelatyna hydrolizowana, mocznik, chlorek sodu, L-glutaminian sodu, bezwodny fosforan disodu, diwodorofosforan potasu, chlorek potasu – rozpuszczalnik: woda do wstrzykiwań – może zawierać śladową ilość neomycyny | 1 dawka (0,5 ml) zawiera: – „żywy” (atenuowany) VZV, szczep Oka/Merc,b ≥1350 PFU – proszek: laktoza, sorbitol (6 mg), mannitol, aminokwasy – może zawierać śladową ilość neomycyny – rozpuszczalnik: woda do wstrzykiwań |
| wymienne stosowanie z innymi szczepionkami przeciwko ospie wietrznej | tak, z innymi szczepionkami zawierającymi VZV | wytwórca nie podaje informacji |
| a Opracowano na podstawie 2. i 3. pozycji piśmiennictwa. b namnażany w ludzkich komórkach diploidalnych linii MRC-5 PFU (plaque forming unit) – jednostka tworząca łysinkę, VZV (varicella zoster virus) – wirus ospy wietrznej i półpaśca | ||
Podsumowując, 5-tygodniowy odstęp między dawkami szczepionki Varilrix podanej 2,5-letniemu dziecku jest całkowicie zadowalający. Należy uznać, że szczepienie przeprowadzono skutecznie.
Piśmiennictwo:
1. Kroger A., Bahta L., Hunter P.: General Best Practice Guidelines for Immunization. www.cdc.gov/vaccines/hcp/acip-recs/general-recs/index.html (dostęp: 05.03.2023)2. Charakterystyka Produktu Leczniczego Varilrix.pl.gsk.com/media/7182/varilrix-chplia-01-01_07_2021.pdf (dostęp: 05.03.2023)
3. Charakterystyka Produktu Leczniczego Varivax. https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/api/rpl/medicinal-products/42067/characteristic (dostęp: 05.03.2023)
4. Marin M., Güris D., Chaves S.S. i wsp.: Prevention of varicella: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm. Rep., 2007; 56 (RR-4): 1–40
