medycyna praktyczna dla lekarzy
medycyna praktyczna dla lekarzy
Przerzuty w mózgu stwierdza się u 10–40% wszystkich chorych na nowotwory złośliwe i stanowią one najczęstszy rodzaj guzów wewnątrzczaszkowych. Celem postępowania terapeutycznego w takiej sytuacji klinicznej jest uzyskanie kontroli choroby nowotworowej w mózgu poprzez postępowanie skojarzone, obejmujące użycie takich metod jak operacja, radiochirurgia stereotaktyczna i radioterapia całego mózgowia. Korzyść z opanowania choroby w mózgu może się przełożyć na wydłużenie całkowitego czasu przeżycia, ale należy także wziąć pod uwagę jakość życia i stan neurologiczny chorego. W tekście przedstawiono wady i zalety dostępnych sposobów leczenia skojarzonego chorych z przerzutami w mózgu.
Ginekomastia to często występujący stan kliniczny, polegający na postępującym, niezłośliwym powiększeniu/proliferacji tkanki gruczołowej piersi u mężczyzn. Choroba często ma postać rozlanego stwardnienia albo nieznacznego, ukrytego za otoczką brodawki sutkowej zgrubienia.Najważniejszym elementem diagnostyki jest zidentyfikowanie chorych, u których ginekomastia jest następstwem innych zaburzeń lub u których wyczuwalna zmiana w piersi ma innych charakter (tj. nie jest obrazem ginekomastii). Do określenia charakteru ginekomastii w większości przypadków wystarcza przeprowadzenie dokładnego wywiadu lekarskiego, pełnego badania fizykalnego oraz kilku przesiewowych testów laboratoryjnych.
W marcu 2011 roku w Sankt Gallen odbyła się kolejna, 12. konferencja International Conference on Primary Therapy of Early Breast Cancer. W wyniku przeprowadzonej tam dyskusji ekspertów opracowano praktyczne rekomendacje postępowania dotyczące leczenia chorych na niezaawansowanego raka piersi. Artykuł zawiera przejrzyste podsumowanie zmian zalecanego leczenia oraz wyczerpująco omawia większość problemów napotykanych w codziennej pracy klinicznej.
Autor artykułu omawia główne elementy oceny klinicznej i procesu podejmowania decyzji o sposobie leczenia chorych na nowotwory złośliwe zajmujące otrzewną. Kiedy zostanie ustalone rozpoznanie nowotworu złośliwego zajmującego otrzewną, konieczne jest szybkie skierowanie chorego do ośrodka, w którym można przeprowadzić adekwatne leczenie.
Zarówno operacja, jak i radioterapia, chemioterapia, hormonoterapia oraz inne sposoby leczenia chorych na nowotwory złośliwe, stosowane samodzielnie lub w połączeniu, mogą powodować rozwój ciężkich, przewlekłych zespołów bólowych. Takie zespoły bólowe czasem znamiennie pogarszają jakość życia i – co gorsza – powodują rezygnację z postępowania terapeutycznego, które potencjalnie przynosi wyleczenie. W artykule przedstawiono cztery przewlekłe zespoły bólowe, będące powikłaniami leczenia przeciwnowotworowego: bolesne neuropatie obwodowe wywoływane przez chemioterapię, przewlekłą postać choroby "przeszczep przeciwko gospodarzowi", zespoły bólowe związane z radioterapią oraz przewlekłe dolegliwości stawowe związane z leczeniem hormonalnym.
Artykuł Lynnnette K. Nieman dotyczy bardzo ważnego problemu. Dzięki coraz większej dostępności i jakości badań obrazowych częstość przypadkowego wykrywania nieprawidłowych zmian w nadnerczach wzrasta, zwłaszcza u osób starszych.
Możliwości skutecznego leczenia nowotworów złośliwych oraz przeżywalność chorych stale się poprawiają, dlatego częstość występowania i liczba nowo rozpoznawanych przerzutów w kręgosłupie również się zwiększa. Wystąpienie guzów przerzutowych w kręgosłupie wpływa niekorzystnie na jakość życia chorego wskutek bólu, złamań, a także porażeń wynikających z ucisku rdzenia kręgowego. W artykule omówiono dostępne obecnie sposoby rozpoznawania i leczenia chorych z przerzutami w kręgosłupie. Przedstawiono również zalecany przez autorów algorytm postępowania.
Nowotwory złośliwe opłucnej należą do najtrudniej poddających się leczeniu i wiążących się z największą śmiertelnością chorób nowotworowych. Tradycyjnie obecność wysięku i/lub masywne zajęcie opłucnej oznaczają konieczność zakwalifikowania chorego do IV stopnia zaawansowania klinicznego. Najczęstszym objawem nowotworów złośliwych opłucnej jest gromadzenie się wysięku w jamie opłucnej, czego klinicznym następstwem jest duszność. W artykule omówiono tradycyjne i nowoczesne sposoby postępowania z wysiękiem opłucnowym, uwzględniając użycie urządzeń do stałego drenażu opłucnej, terapię fotodynamiczną oraz immunoterapię.
Nawrót nowotworu złośliwego w obszarze poddanym uprzednio radioterapii uzupełniającej lub radykalnej jest szczególnie trudnym problemem klinicznym. Wybranym chorym w takiej sytuacji niekiedy proponuje się powtórną radioterapię.
Większość dotychczas opublikowanych artykułów dotyczących jakości leczenia chorych na raka piersi dotyczy badań nad jakością życia. Liczba publikacji odnoszących się do oceny jakości całego procesu diagnostyczno-terapeutycznego jest niewielka, a dostępne dane pochodzą zwykle z retrospektywnych analiz uwzględniających badania przeprowadzone z udziałem niewielkich grup chorych i ocenach różnie opisywanych wskaźników jakości. Usystematyzowanie wskaźników jakości umożliwia nie tylko weryfikację poziomu usług świadczonych w placówkach onkologicznych, ale także podnoszenie standardów i poprawę wyników leczenia.
Autorzy przedstawiają dostępne dane naukowe dotyczące możliwości zastosowania i skuteczności poszczególnych sposobów leczenia ciężarnych chorych na nowotwory złośliwe. Omówiono postępowanie w przypadku raka piersi, narządów rodnych, raka płuca, chłoniaków i białaczek.
Kompleksowa opieka nad chorymi na nowotwory złośliwe obejmuje wiele czynników, takich jak leczenie przyczynowe (radykalne lub paliatywne), wspomagające i objawowe. Jednym z ważnych elementów jest właściwe postępowanie żywieniowe.
Autorka przedstawia korzyści i skutki uboczne przesiewowych badań mammograficznych w kierunku raka piersi oraz aktualne zalecenia.
Zespół męczliwości związany z chorobą nowotworową definiuje się jako "subiektywną niezdolność do podejmowania wysiłku, zdecydowanie różniącą się pod względem jakości i nasilenia w porównaniu z typowym zmęczeniem, która niekorzystnie wpływa na funkcjonowanie i nie ulega złagodzeniu pod wpływem wypoczynku lub snu".
Uszkodzenie prawidłowego miąższu płucnego w wyniku napromieniania pozostaje jedną z głównych przeszkód w leczeniu wielu nowotworów. Dodatkowo większość chemioterapeutyków stosowanych łącznie z radioterapią zwiększa ryzyko uszkodzenia prawidłowych tkanek. Dlatego zmniejszenie popromiennego uszkodzenia prawidłowych tkanek (w szczególności popromiennego uszkodzenia płuc [radiation-induced lung injury - RILI]) ma podstawowe znaczenie jeśli chodzi o poprawę kontroli choroby i jakości życia chorego. W artykule przedstawiono współczesne poglądy na patomechanizm rozwoju RILI, a także przejrzyście omówiono dostępne sposoby jego profilaktyki i leczenia (odrębnie omawiając metody doświadczalne oraz powszechnie uznane).
Artykuł Murraya i Nicholsona stanowi przegląd współczesnej wiedzy na temat guzów germinalnych wieku rozwojowego.
Współcześnie nie ma żadnej wątpliwości, że najwłaściwszym sposobem leczenia chorych na raka wątrobowokomórkowego (hepatocellular carcinoma – HCC) jest resekcja lub przeszczepienie wątroby.
W artykule przedstawiono oparte na dostępnych danych zalecenia odnośnie do doboru nowych, innych schematów leczenia systemowego w poszczególnych najczęstszych typach histologicznych mięsaków tkanek miękkich.
Autorzy artykułu dokonali przeglądu piśmiennictwa dotyczącego mięsaków (w tym guzów liściastych) piersi. Podstawowe leczenie polega na wycięciu z odpowiednim marginesem zdrowych tkanek (w przypadku dużych guzów zaleca się mastektomię prostą). Pooperacyjna radioterapia (>48 Gy) wiąże się z niewielką poprawą przeżywalności.
Polska należy do krajów o stosunkowo częstym występowaniu nowotworów mózgu. Rocznie rozpoznawanych jest około 3000 nowych przypadków.
