Pełny schemat szczepienia preparatem CVD 103-HgR obejmuje doustne podanie 1 dawki. Ak tualnie nie ma danych dotyczących konieczności i czasu podania dawek przypominających.
Po kwalifikacji lekarskiej (określeniu wskazań i wykluczeniu przeciwwskazań do szczepienia [p. Jakie są przeciwwskazania do szczepienia przeciwko cholerze preparatem Vaxchora?]) pacjent może przyjąć szczepionkę CVD 103-HgR samodzielnie w domu. Zaleca się, aby to zrobić ≥10 dni przed planowaną podróżą do regionu z utrzymującą się transmisją cholery (p. ramka 1). Osoba szczepiona nie powinna jeść ani pić 60 min przed szczepieniem oraz 60 min po szczepieniu.
Ramka 1. Ocena ryzyka cholery u pacjenta planującego podróż zagraniczną (wg CDC)a
Przy ocenie ryzyka należy uwzględnić następujące czynniki:
- nasilenie transmisji V. cholerae na trasie wyjazdu
- długość pobytu w regionie występowania ognisk cholery (p. ramka 3)
- ryzyko ciężkiego przebiegu cholery lub istotnego pogorszenia stanu zdrowia w przypadku odwodnienia (p. ramka 2)
- możliwość zastosowania się do zasad profilaktyki nieswoistej
- dostęp do opieki medycznej z możliwością nawodnienia dożylnego w regionie docelowym.
a Opracowano na podstawie 4. pozycji piśmiennictwa.
Ramka 2. Grupy ryzyka zakażenia V. cholerae i ciężkiego przebiegu cholerya
Grupy ryzyka zakażenia V. cholerae:
- osoby planujące długotrwały pobyt w regionie utrzymywania się transmisji cholery (p. ramka 3)
- osoby odwiedzające zamieszkującą tam rodzinę lub przyjaciół
- personel medyczny lub osoby pracujące przy zwalczaniu epidemii cholery
- osoby wyjeżdżające z pomocą humanitarną na tereny klęsk żywiołowych lub innych katastrof bądź planujące pracę w obozach dla uchodźców.
Grupy ryzyka ciężkiego przebiegu cholery oraz jej powikłań:
- osoby przyjmujące leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego w żołądku (inhibitory pompy protonowej, H2-blokery) lub preparaty zobojętniające kwas solny
- osoby po częściowej resekcji żołądka
- osoby z grupą krwi 0
- kobiety w ciąży
- osoby chore na przewlekłe choroby układu sercowo-naczyniowego lub przewlekłe choroby nerek (ryzyko nasilenia choroby podstawowej w wyniku odwodnienia).
a Opracowano na podstawie 1., 3. i 5. pozycji piśmiennictwa.
Ramka 3. Komu zalecać szczepienie przeciwko cholerze?a (stan na 24 lipca 2023 r.)
Osobom podróżującym do regionów endemicznego występowania cholery:
- Afryka: Burundi, Kamerun, Demokratyczna Republika Kongo, Etiopia, Kenia, Malawi, Mozambik, Niger, Nigeria, RPA (nie dotyczy Kapsztadu, Durbanu, Parku Narodowego Krugera, Port Elizabeth), Somalia, Sudan Południowy, Tanzania, Zambia, Zimbabwe
- Azja: Afganistan, Bangladesz, Indie, Nepal, Pakistan, Filipiny
- Bliski Wschód: Irak, Liban, Syria, Jemen
- Region Ameryki: Dominikana, Haiti.
a Opracowano na podstawie 5. pozycji piśmiennictwa.
Szczepionka CVD 103-HgR przed przyjęciem wymaga rekonstytucji (p. tab.). Należy pamiętać, aby omówić z pacjentem lub jego opiekunem instrukcję przygotowania szczepionki do przyjęcia i upewnić się, że wszystko zrozumiał. Warto też poinformować, że wszystkie potrzebne informacje znajdują się w ulotce dla pacjenta.
| Tabela. Przygotowanie szczepionki CVD 103-HgR (Vaxchora) do przyjęciaa | |
|---|---|
| Krok | Opis |
| 1. | przygotować: czysty kubek przyrząd do mieszania (np. czystą łyżeczkę) butelkowaną wodę (niegazowaną lub gazowaną, zimną lub o temp. pokojowej [do 25°C]) naczynie do odmierzenia 100 ml butelkowanej wody (np. miarkę kuchenną) nożyczki |
| 2. | wyjąć szczepionkę z lodówki |
| 3. | przygotować dwie saszetki oznaczone cyframi 1 i 2: – saszetka nr 1 zawiera „wodorowęglan sodu – proszek musujący” (bufor) i jest czarno-biała – saszetka nr 2 to „szczepionka Vaxchora – substancja czynna” i jest niebiesko-biała |
| 4. | odmierzyć 100 ml butelkowanej, niegazowanej lub gazowanej wody (niearomatyzowanej), zimnej lub o temp. pokojowej (do 25°C) i wlać ją do czystego
kubka UWAGA: Nie należy używać wody z kranu, ponieważ zawiera ona związki, które mogą wpływać na żywotność szczepionkowego szczepu V. cholerae i tym samym zmniejszyć skuteczność szczepionki. |
| 5. | zawartość saszetki nr 1 z buforem (postać białego lub białawego proszku) należy wsypać do kubka ze 100 ml butelkowanej wody |
| 6. | mieszać aż proszek buforu całkowicie się rozpuści |
| 7. | dotyczy tylko dzieci w wieku 2–5 lat: przed dodaniem substancji czynnej z saszetki nr 2 należy odlać połowę objętości przygotowanego buforu (50 ml) dzięki temu można zmniejszyć objętość płynu i ułatwić przyjęcie szczepionki przez młodsze dzieci, jednocześnie nie pogarszając jej skuteczności UWAGA: Ten krok należy pominąć u dorosłych i dzieci starszych. |
| 8. | zawartość saszetki nr 2 z substancją czynną (postać białego lub beżowego proszku) należy dodać do przygotowanego wcześniej buforu o objętości 50 ml w przypadku dzieci w wieku 2–5 lat lub 100 ml w przypadku dorosłych i dzieci w wieku ≥6 lat i mieszać przez ok. 30 s po rekonstytucji szczepionka ma postać nieco mętnej zawiesiny, która może zawierać pewną ilość białych cząstek stałych |
| 9. | w razie potrzeby przygotowaną zawiesinę (po wykonaniu kroku 8.) można dosłodzić, dodając do niej sacharozę (1–4 g lub 1–1 łyżeczkę do herbaty) lub
słodzik stewiowy (do 1 g lub 1 łyżeczki do herbaty) UWAGA: Nie dodawać innych substancji słodzących, ponieważ może to zmniejszyć skuteczność szczepionki. z nieopublikowanych danych producenta wynika, że szczepionki nie należy mieszać z jedzeniem lub napojami (np. płatkami ryżowymi, musem jabłkowym, sokiem jabłkowym lub mlekiem) z powodu nadmiernego pienienia się, a także środkami aromatyzującymi, zawierającymi glikol propylenowy, ponieważ ma on działanie bakteriobójcze |
| 10. | wypić całą zawartość kubka w ciągu 15 min od przygotowania na dnie kubka może pozostać niewielka ilość osadu, który należy wyrzucić UWAGA: Jeśli pacjent przyjmie mniej niż połowę dawki, należy ją powtórzyć w ciągu 72 h. |
| Środki ostrożności: Na żadnym etapie postępowania nie należy wkładać do saszetek palców. Nie wolno też dotykać oczu, aby nie przenosić zanieczyszczeń. W przypadku dotknięcia zawartości saszetki należy dokładnie umyć ręce wodą z mydłem. Puste saszetki należy wyrzucić zgodnie z lokalnymi wytycznymi dotyczącymi bezpieczeństwa biologicznego. W przypadku rozsypania jakiejkolwiek ilości proszku lub rozlania jakiejkolwiek ilość płynu brudną powierzchnię należy wytrzeć (najlepiej jednorazowym ręcznikiem papierowym/jednorazową ściereczką), a następnie umyć gorącą wodą z mydłem lub przeciwbakteryjnym środkiem dezynfekującym. Po przyjęciu szczepionki kubek, łyżeczkę (lub inne mieszadło) oraz ręce należy umyć mydłem i gorącą wodą. | |
| a Opracowano na podstawie 1.–2. pozycji piśmiennictwa. | |
Piśmiennictwo:
1. Charakterystyka Produktu Leczniczego Vaxchora. www.ema.europa.eu/en/medicines/human/EPAR/vaxchora (dostęp: 02.03.2023)2. Collins J.P., Ryan E.T., Wong K.K. i wsp.: Cholera vaccine: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices, 2022. MMWR Recomm. Rep., 2022; 71 (2): 1–8
