Pacjent w wieku 75 lat po epizodzie półpaśca (zlokalizowany w odcinku piersiowym), z neuralgią popółpaścową (ból od 4 mies.), bez aktywnym zmian skórnych. Czy pacjentowi można zaproponować szczepienie przeciwko półpaścowi mimo utrzymywania się bólu związanego z półpaścem? Czy odniesie korzyść ze szczepienia? Czy ewentualne przyjmowanie leków przeciwbólowych jest przeciwwskazaniem do szczepienia lub sytuacją wymagającą zachowania szczególnej ostrożności?
Pacjent ma ≥2 wskazania do szczepienia: wiek ≥50 lat oraz przebycie półpaśca. Szczepienia nie należy wykonywać w czasie trwania półpaśca i należy je opóźnić do czasu ustąpienia ostrych objawów choroby. Wyjątek stanowi półpasiec oczny, w przypadku którego szczepienie należy odroczyć o ≥12 miesięcy od ustąpienia zmian w obrębie gałki ocznej ze względu na ryzyko zaostrzenia i ponownych rzutów zapalenia naczyniówki lub siatkówki.
Natomiast neuralgia popółpaścowa może się utrzymywać przez wiele miesięcy, a nawet lat i nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia. Korzyść, jaką może odnieść pacjent ze szczepienia, to zapobiegnięcie kolejnym nawrotom choroby. Choć patogeneza neuralgii popółpaścowej nie została jeszcze w pełni poznana, to jednak wykazano, że DNA wirusa ospy wietrznej i półpaśca (VZV) można wykryć w zwojach obszaru objętego nerwobólem nawet przez wiele lat po ustąpieniu osutki. Zatem opóźnianie szczepienia do czasu pełnego ustąpienia dolegliwości nie jest uzasadnione, zwłaszcza że pacjent jest w tym czasie narażony na ponowną reaktywację replikacji VZV i rozwój choroby. Ostrożność w kwalifikacji do szczepienia należy zachować w przypadku stosowania leków (np. przeciwbólowych) wpływających na krzepnięcie ze względu na ryzyko powstania krwiaka po wstrzyknięciu domięśniowym. Jednak takie leki, jak paracetamol lub ibuprofen, można stosować. U osób z małopłytkowością lub innymi zaburzeniami krzepnięcia, ze względu na ryzyko krwawienia i powstania krwiaka po wstrzyknięciu domięśniowym, szczepionkę należy stosować ostrożnie, modyfikując odpowiednio technikę szczepienia, aby ograniczyć ryzyko krwawienia (p. Szczepienia ochronne u pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia – przyp. red.). W przypadku bezwzględnych przeciwwskazań do wstrzyknięć domięśniowych można rozważyć podanie rekombinowanej szczepionki przeciwko półpaścowi podskórnie (wykazano immunogenność szczepionki podanej tą drogą).
Piśmiennictwo:
1. Anderson T.C., Masters N.B., Guo A. i wsp.: Use of recombinant zoster vaccine in immunocompromised adults aged ?19 years: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices – United States, 2022. MMWR, 2022; 71: 80–842. Kroger A., Bahta L., Hunter P.: General best practice guidelines for immunization. Best practices guidance of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). Atlanta, GA, US Department of Health and Human Services, CDC
3. Charakterystyka Produktu Leczniczego Shingrix
4. Kuchar E., Rudnicka L., Kocot-Kępska M. i wsp.: Szczepienie przeciwko półpaścowi. Zalecenia grupy ekspertów Polskiego Towarzystwa Wakcynologii, Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Polskiego Towarzystwa Badania Bólu i Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. Med. Prakt., 2023; 5: 64–72 (www.mp.pl/szczepienia/artykuly/wytyczne/polpasiec-wytyczne/321988,szczepienie-przeciwko-polpascowi-zalecenia-grupy-ekspertow-ptw-ptmr-ptd-ptbb-i-ptn)
