medycyna praktyczna dla pacjentów
Wyobraźnia podpowiada chorym najczarniejsze scenariusze. Naszym zadaniem jest ukierunkowanie myślenia, ale także zrozumienie punku widzenia pacjenta – mówi Alicja Widera, psycholog kliniczny.
Różnic związanych z płcią jest wiele: od poziomów ściśle biologicznych, wpływających na przebieg farmakoterapii, po konteksty psychologiczne i psychospołeczne. Wszystkie są bardzo ważne – podkreśla dr hab. Sławomir Murawiec.
Pochodne benzodiazepiny i leki o podobnym działaniu, stosowane jako środki nasenne i uspokajające, nie powinny być zażywane dłużej niż 2-4 tygodnie. Po tym okresie trudno je odstawić – ostrzega prof. Adam Wichniak.
Osoba, która wykazuje brak plastyczności w zachowaniu, jest bardziej predysponowana do tego, że będzie doświadczać również innych trudności psychicznych – zaznacza psycholożka prof. dr hab. n. społ. Anna Zajenkowska.
Osoby cierpiące z powodu zaburzeń psychicznych nie są statystycznie częściej agresywne niż osoby zdrowe, wprost przeciwnie – zaznacza prof. Piotr Gałecki, konsultant krajowy ds. psychiatrii.
W przypadku kobiet, które myślą o założeniu rodziny albo założyły rodzinę, ich kondycja zdrowotna wpływa również na całą rodzinę, ale przede wszystkim wpływa w bardzo istotny sposób na dziecko – podkreśla dyrektor ds. Advocacy UNICEF Polska Ewa Falkowska.
Psycholodzy podejmują działania diagnostyczne w obszarze zdrowia psychicznego oraz oceny neuropsychologicznej, która może mieć duże znaczenie dla kierunku leczenia chorych somatycznie – mówi dr hab. n. społ. Barbara Bętkowska-Korpała, prof. UJ.
Naukowcy odkrywają kolejne geny, które mają wpływ na ryzyko rozwoju schizofrenii. Cennych danych dostarczają też inne badania. Z czasem takie odkrycia mogą przekładać się na lepsze terapie – mówi prof. Błażej Misiak.
Ludzie, którzy generalnie dobrze funkcjonują na co dzień i nie mają dużych depresyjnych dołów w swoim życiu, wcale nie reagują na przesilenie wiosenne – mówi psycholog dr hab. Dorota Merecz-Kot z Wydziału Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego.
Chciałabym, żeby nasze społeczeństwo rozumiało kryzys psychiczny jako stan, który może dotknąć każdego z nas, jako coś, co nie jest powodem ani do wstydu osoby go doświadczającej, ani do lęku przed tą osobą – mówi psychiatra Anna Skowronek.
Do grupy wysokiego ryzyka ciężkiej reakcji kryzysowej w obliczu zagrożenia wojennego zaliczani są pacjenci z zaburzeniami psychicznymi.
Nie możemy dziś powiedzieć, że małe butelki alkoholu powodują, że ludzie się bardziej uzależniają. Ale można powiedzieć, że mogą przesądzać o powstawaniu szkód, bo dużo łatwiej jest je ukrywać nie tylko przed bliskimi, ale też przed sobą.
Psycholog społeczny dr hab. Wojciech Kulesza, prof. Uniwersytetu SWPS dowodzi, że w przypadku tej jednej z najważniejszych decyzji życiowych działamy intuicyjnie, bezwiednie i kierują nami przede wszystkim prawa psychologii społecznej (a także ewolucyjnej).
Patrząc z punktu widzenia instytucji państwa, zdrowia publicznego – mówimy o osobach chorych i powinniśmy się skupiać na profilaktyce. Tu zaś instytucje naszego państwa wielkich osiągnięć nie mają – mówi dr Tadeusz Jędrzejczyk.
Biorąc pod uwagę szkody, jakie wywołuje palenie tytoniu, najlepiej byłoby dążyć do całkowitej eliminacji dymu tytoniowego z naszego życia – i zgodnie z założeniami Europejskiego Planu Walki z Rakiem do tego dążymy. - Nie jest to jednak proste i zanim dojdziemy do tego etapu musimy zadbać jakoś o tych, którzy mają problem, by zerwać z nałogiem - mówi prof. Andrzej Fal kierownik Kliniki Alergologii, Chorób Płuc i Chorób Wewnętrznych Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie. Zobacz, jakie są strategie walki z paleniem papierosów.
Jeśli myślimy o szkoleniach czy konferencjach, to wiele istotnych rzeczy rozgrywa się nie w trakcie właściwych zajęć, co w przerwach. To wtedy ludzie nawiązują kontakt, który przekłada się na współpracę, możliwość rozwoju – mówi dr Katarzyna Cyranka, psychoterapeutka, psycholog kliniczny.
Ostatnie dwa lata to okres związany z pandemią, która była taką cezurą. W tym okresie mamy wzrost prób samobójczych w Polsce o ok. 80 proc. Dotyczy to nie tylko młodzieży, ale i dzieci – mówi psycholog dr Aleksandra Szulman-Wardal.
Gdy obserwuję rodzinę od wewnątrz, ważne jest, że mam dostęp do kontekstu, w którym rozwija się dziecko. Bez tego czasem trudno jest zrozumieć, w czym tkwi problem – mówi Magdalena Sękowska, psycholog z Uniwersytetu SWPS w Poznaniu.
Duży arsenał różnego rodzaju zajęć pozwala wybrać te, które będą się cieszyć zainteresowaniem.
Rezygnacja z tradycyjnego sposobu nauczania wymaga od rodziców dużej rozwagi i pomysłu, jak dalej pokierować dzieckiem. Psychoterapeutka dzieci i młodzieży Agnieszka Lewandowska-Lepak radzi, jak podjąć dobrą dla ucznia decyzję.
Nigdy nie było tak źle, jak dziś, jeśli chodzi o ludzki dobrostan i poczucie szczęścia.
Wiele osób uzależnionych nie rozumie, dlaczego proponuje im się leczenie. Nie wiedzą, że ich zachowania świadczą o uzależnieniu – mówi dr Bohdan Woronowicz, psychiatra, specjalista i superwizor psychoterapii uzależnień.
Wiele osób, które mobbują, ma cechy osobowości socjopatycznej/psychopatycznej. Zazwyczaj to też osoby bardzo inteligentne, wysoko funkcjonujące, w pozycji autorytetu, więc sytuacja jest najczęściej dość złożona – zwraca uwagę terapeutka Kinga Rochala.
Podejście skoncentrowane na rozwiązaniach zrodziło się jako alternatywa wobec tradycyjnych form terapii, które – według twórców tego nurtu – w przesadny sposób koncentrowały się na przeszłości – mówi Adrian Kondraciuk, certyfikowany terapeuta i trener PSTTSR.
Chcemy osiągnąć work-life balance? Nauczmy się mówić: „stop, teraz potrzebuję odpoczynku”, nawet jeśli czeka na nas lawina zadań.
Dlaczego zespół wypalenia zawodowego dopada coraz młodszych lekarzy – zastanawia się Paulina Zielińska, psycholog z Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowego Instytutu Badawczego, Oddział w Krakowie.
Psychologowie z Gdańska od czterech lat realizują projekt „Przystanek MAMA”. Od tego roku dostępny jest dla wszystkich w Polsce. Jego celem jest m.in. pomoc kobietom zmagającym się z depresją poporodową. „W Polakach jest dużo niewiedzy i skłonności do stygmatyzowania trudności ze zdrowiem psychicznym” – powiedziała psycholog dr Magdalena Chrzan-Dętkoś z UG.
Wiele Polek i Polaków z otwartym sercem przyjęło do swojego domu osoby przybywające z Ukrainy. Jak zapobiegać konfliktom? Jak przełamać barierę językową? Na te pytania odpowiada Magdalena Sękowska – psycholożka i psychoterapeutka oraz dyrektorka Kliniki Rodzina-Para-Jednostka Uniwersytetu SWPS w Poznaniu.
Lekarze zgłaszają się rzadziej, sądzę, że większość próbuje leczyć się sama. Przychodzą wtedy, gdy ich własne leczenie okazuje się niewystarczające. Czasem udzielam kolegom konsultacji telefonicznych, gdy pytają: „jaki lek najlepiej sobie włączyć na…” – mówi psychiatra dr Maciej Klimarczyk.
Potrzebą człowieka jest chęć odbudowania codziennej rutyny – pomagajmy stwarzać do tego warunki. Słyszałam o miejscowości, w której udostępniono rowery dla uchodźców, by mogli się swobodniej poruszać. Takie działania przyczyniają się do wychodzenia z kryzysu – mówi psychoterapeutka Agnieszka Smetana.
Negatywne emocje dużo bardziej przykuwają uwagę niż pozytywne. Miejmy świadomość, że to jest samonapędzający się mechanizm – im bardziej się czegoś boimy, tym chętniej się tym dzielimy z innymi. Dlatego fake newsy, zwykle zbudowane na negatywnych emocjach i strachu, dużo szybciej się rozprzestrzeniają niż rzetelne informacje – przypomina dr hab. Ewelina Knapska z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN.
Myślisz cały czas o tym, że w Polsce też wybuchnie wojna? Na jakiej podstawie tak uważasz? Czy przemawiają za tym jakieś fakty? Nie? Więc nie bądź, jak ten człowiek, który na hasło „pożar” wyskoczył z okna, podczas gdy nie groziło mu żadne niebezpieczeństwo. Nie pozwalaj sobie na panikę – radzi psycholog, Ewa Woydyłło-Osiatyńska.
Przytłaczające uczucie niepokoju, obawa o życie i zdrowie własne oraz bliskich, odrealnienie, a nawet trudności z oddychaniem i ucisk w klatce piersiowej – od tego z reguły zaczyna się atak paniki. Jak skutecznie sobie z nią radzić i jak wspierać w tym dzieci? Na te pytania odpowiada prof. Tomasz Grzyb – psycholog społeczny z Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu.
To nie jest człowiek obłąkany i chory; dyktator doskonale wie, co robi; ma poczucie misji do spełnienia i manipuluje innymi dla osiągnięcia swoich celów – powiedział prof. Janusz Heitzman, pełnomocnik ds. psychiatrii sądowej przy Ministrze Zdrowia.
Popadliśmy w zbiorową pychę, sądząc, że naprawdę mamy ten świat pod kontrolą. A takie wydarzenia, jak wielkie trzęsienie ziemi, powódź czy wreszcie pandemia, uświadamiają nam, że nie jesteśmy tak mocarni, jak się nam wydawało – uważa etyk, prof. Paweł Łuków z Instytutu Filozofii UW.
Pacjenci zazwyczaj chętnie szukają sposobności na uzyskanie wsparcia psychologicznego. Widzą we mnie łącznika między światem lekarzy a nimi samymi – mówi Paulina Tomsia, kierownik Zespołu Psychologów w Krakowskim Specjalistycznym Szpitalu im. Jana Pawła II.
Osoby z odpowiednio wysoką samooceną są bardziej wytrwałe w swoich przedsięwzięciach, łatwo się nie poddają i – co najważniejsze – lepiej znoszą porażki. O tym, jak pracować nad swoją samooceną, mówi psychoterapeutka Karolina Wincewicz-Cichecka z Centrum Terapii Dialog.
Jeśli mielibyśmy zrobić jedną rzecz, żeby czuć się bardziej szczęśliwymi, to możemy zacząć od dostrzeżenia tego, za co dziś jesteśmy wdzięczni – mówi dr n. med. Grzegorz Mączka, psychoterapeuta poznawczo-behawioralny, specjalista psychologii klinicznej.
Jak rozmawiać z pacjentem onkologicznym o rzuceniu palenia? Wyjaśnia Magdalena Cedzyńska z Zakładu Epidemiologii i Prewencji Pierwotnej Nowotworów Narodowego Instytutu Onkologii.
Zmiana warunków życia i pracy podczas pandemii COVID-19 wpływa stresująco na wszystkich, ale szczególnie dotkliwie odczuwają ją kobiety – powracają tradycyjne wzorce ról. Psychiatra i psychoterapeutka Sabine Köhler wyjaśnia, w jaki sposób kobiety mogą zadbać o siebie w tym trudnym czasie.
Jak w porę dostrzec, że mamy do czynienia z osobą o cechach psychopatycznych i nie dać się skrzywdzić, opowiada Franco Scarpa, włoski profesor psychiatrii i kryminologii, który kieruje ośrodkiem rehabilitacji dla pacjentów, którzy w stanie niepoczytalności popełnili przestępstwa.
Na rynek pracy coraz częściej wchodzą młode osoby dorosłe z bardzo słabym rytmem snu. Wystarczy wtedy jakikolwiek stres – w życiu zawodowym, rodzinnym czy z powodu choroby – by łatwo zakłócić sen – powiedział prof. Adam Wichniak, kierownik III Kliniki Psychiatrycznej i Ośrodka Medycyny Snu Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.
Problemem pacjentów z dysmorfofobią jest permanentne niezadowolenie ze swojego wyglądu. Kłopot w tym, że nawet jeśli pacjenci ci poddadzą się zabiegom z zakresu chirurgii plastycznej, dermatologii czy medycyny estetycznej, nigdy nie akceptują efektów zabiegów i wciąż będą poszukiwać lepszych rozwiązań – podkreśla prof. Irena Walecka.
Ptakoterapia może odegrać istotną rolę terapeutyczną w leczeniu różnych chorób, głównie psychicznych, ale nie tylko – może odegrać także istotną rolę terapeutyczną w czasach różnych pandemii – przekonuje dr Sławomir Murawiec, psychiatra, psychoterapeuta, rzecznik Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, miłośnik obserwacji ptaków.
Kłótnie nie zawsze są złe. Często oznaczają, że nam zależy, że próbujemy załatwić coś istotnego. Ale kłócić się trzeba umieć – w przeciwnym razie stają się destruktywne. Sprawdź, co o anatomii kłótni mówi psycholog Marta Wróbel-Rakowska z Centrum Terapii Dialog.
Rozmowa z Mariuszem Pankiem – prezesem i Beatą Walter wiceprezes Fundacji Leonardo, która prowadzi m.in. Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego dla dorosłych w Wieliczce.
Pamiętam, jak moja córka długo zasypiała wieczorami, jej usypianie trwało często dwie godziny. Pytała mnie, czy jestem na nią zła, a ja jak mantrę powtarzałam, że nie jestem zła na nią, jestem zła, bo sama potrzebuję odpoczynku. Po jakimś czasie zaczęła mówić, że widzi, że jestem zła, bo pewnie chciałabym już spać. Ani ona nie musiała się czuć winna, że nie mogła zasnąć, ani ja nie musiałam się czuć winna, że czuję złość, bo nie była ona o mojej córce, tylko o moich potrzebach w danym momencie – mówi Ewa Tyralik Kulpa, autorka książki „Uwaga! Złość”.
Proponuję czasem moim pacjentom metodę, która nazywa się odwróconym grafikiem. W tym grafiku nie planuje się rzeczy na przyszłość, tylko wypełnia się go wstecznie, wpisując wszystko, co się robiło w ciągu dnia. Jest to fajne ćwiczenie. Można zobaczyć ile czasu faktycznie zajmuje nam praca – opowiada dr Joachim Kowalski.
Bardzo ważne jest pokazywanie witalności – podkreśla Małgorzata Sękowska, psycholog, psychoterapeuta, dyrektor Kliniki Uniwersytetu SWPS Rodzina-Para-Jednostka w Poznaniu. - Nie możemy się spotykać, ale nadal jesteśmy rodziną, jesteśmy razem, nie przeżywamy tego, że coś jest niemożliwe, tylko cieszymy się z tego, co jest dostępne.
Amerykanie pytani o to, dlaczego odwlekają rozliczenie odpowiadali, że ze strachu. Bali się, że będą musieli dopłacić. Jest tu jakaś przewrotna logika. Odsuwali w czasie poznanie prawdy, która może się okazać trudna czy bolesna. Prawdopodobnie podobny mechanizm może mieć miejsce w przypadku odkładania wizyty u lekarza pomimo niepokojących objawów – mówi dr Marek Wypych z Pracowni Obrazowania Mózgu Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego w Warszawie.
Zmiana jest wpisana w nasz rozwój, kiedy jednak dezorganizuje nam ona życie, powoduje ograniczenia, nie możemy się uwolnić od myśli w rodzaju „cały czas jestem taka słaba”, albo patrząc na bliskich, myślimy przede wszystkim „czy ja ich nie utracę?”, to może być o jeden most za daleko – ostrzega prof. Agnieszka Popiel
Dlaczego tak naprawdę decydujemy się na zmianę sposobu odżywiania. Najczęściej jest tak dlatego, że czujemy się ociężali, trudniej jest się nam poruszać, pojawiają się jakieś choroby. Dlaczego więc o przejściu na dietę mówimy w kontekście wyglądu, a nie zdrowia? – pyta Aleksandra Musielak, psycholożka, współtwórczyni ciałopozytywnej kampanii „Spójrz na siebie” adresowanej do młodzieży.
Psychiatrzy do tej pory nie wystawiali wskazań do terminacji ciąży, ponieważ kobiety, kiedy dowiadywały się o wadach letalnych płodu mogły same decydować, czy chcą ciążę kontynuować, czy nie. Obecnie kobietom odebrano możliwość podjęcia decyzji. A zagrożenie zdrowia psychicznego, jak widzimy, jest traktowane jakby było mniej ważne niż np. ryzyko problemów kardiologicznych, czy jakichkolwiek innych – mówi dr Aleksandra Krasowska.
Emocje to nasz własny wewnętrzny system, którego potrzebujemy, aby radzić sobie w świecie. Odczytuje on nasze potrzeby i to, co dzieje się wokół. Ostrzega nas, objaśnia rzeczywistość, a my, zamiast go słuchać, rozpakowujemy kolejną tabliczkę czekolady – mówi Elżbieta Lange, psychoterapeutka, psychodietetyk.
W naszej ankiecie można się było zgodzić lub nie z następującymi stwierdzeniami: „Nie stosuję się do zaleceń, bo wolę teraz pożyć naprawdę, niż potem żałować”, „Spotykam się ze znajomymi, bo uważam, że izolacja jest bez sensu”, „Nie będę zmieniać stylu życia, bo uważam, że niebezpieczeństwo jest rozdmuchane”, „Zamykanie restauracji i obiektów sportowych to przesada”. W marcu zaledwie 12% badanych przyznawało się do tego sposobu myślenia, a w maju i grudniu już prawie 30% – relacjonuje prof. Katarzyna Hamer z zespołu realizującego projekt „Wpływ pandemii COVID-19 na emocje, zachowania i postawy Polaków”.
Zawsze rozmawiamy o cierpieniu. „Urodzić dziecko i skazać je na cierpienie, czy pozwolić mu wcześniej odejść?” pytają kobiety. Pytają też (jeszcze częściej): „Czy to, że chcę urodzić to dziecko oznacza, że jestem potworem?”, „Czy to, że chcę, żeby się urodził i żebym mogła go przytulić na koniec oznacza, że jestem zła?” – relacjonuje Agata Klakocar, psycholog w hospicjum perinatalnym działającym przy Fundacji „Wrocławskie Hospicjum dla Dzieci”.
Nie wiemy, czy ludzie w starszym wieku mają mniejsze zapotrzebowanie na sen, czy może nie potrafią – z różnych względów – spać tak długo, jak wtedy, gdy byli młodsi. Prawdopodobnie ma to związek z procesem starzenia się mózgu. Młodsi dorośli potrzebują 7–9 godzin snu na dobę. Dla starszych norma to 6, może 6,5 godziny. Nie trzeba się zmuszać do dłuższego snu, nie trzeba się zamartwiać tym, że się nie przesypia 8 godzin nocą – uspokaja Magdalena Komsta, terapeutka poznawczo-behawioralna bezsenności.
Ważne jest, aby sobie uświadomić, że prześladowanie na tle homofobicznym obraża również i mnie, nawet jeśli ja sam jestem heteroseksualny. Obraża mnie, bo godzi w wartości, które wyznaję, na których chcę budować moje społeczeństwo. Warto sobie uświadomić, że ja też mam prawo i obowiązek protestować. A jeśli sam nie należę do żadnej wykluczanej mniejszości, to tym wyraźniejszy jest mój obowiązek występowania w ich obronie. Bo mam wielki przywilej, z którego często nie zdaję sobie sprawy – mówi psycholog, Maciej Miłkowski, współinicjator listu krakowskich nauczycieli w obronie osób LGBT+.
Starcy są obiektami, które łatwo izolować. Dlaczego mieliby młodym psuć dobre samopoczucie? Dobrze, jeśli ta izolacja dzieje się w cywilizowanych warunkach. Gorzej, jeśli pod pozorem opieki zamykani są w zakładach, które przypominają dawne szpitale psychiatryczne albo więzienia – mówi w książce „Terapia na życie” profesor Jerzy Aleksandrowicz. Książka – zapis rozmów, które z wybitnym psychiatrą i psychoterapeutą przeprowadziły prof. Dominika Dudek, psychiatra i dziennikarka, Małgorzata Skowrońska.
W Australii wprowadzono program, który wyraźnie pokazał, że wczesne oddziaływanie, na etapie kształtowania się osobowości, może zapobiec rozwojowi zaburzenia tak, że w wieku dorosłym pacjenci nie przekraczają progu diagnostycznego zaburzeń. Po latach obserwacji okazało się, że argument „nie stygmatyzujmy za wcześnie” prowadzi do odwlekania diagnozy, a to oznacza, że pacjenci nie uzyskują odpowiedniej pomocy, którą jest psychoterapia – opowiada dr Aleksandra Wieczorek, psychiatra.
Znaleźliśmy się w sytuacji, w której możemy być pewni siebie, nie wychodzić na głupka, nie dawać się temu rządowi, ignorować wirusa i cieszyć się tym, jacy to jesteśmy mądrzy albo możemy w imię czegoś ważnego myć ręce, dystansować się społecznie, zwracać uwagę tym, którzy nie przestrzegają zasad epidemicznych i jeszcze dzięki maseczce nierówno się opalić – mówi Bartosz Kleszcz, psycholog, psychoterapeuta.
Proszę się zastanowić, skąd ludzie w większości czerpią wiedzę o seksie? Z tego, co usłyszą od innych. A kto mówi najwięcej o homoseksualizmie, o LGBT? Politycy i księża. Teologia grzechu związanego z seksualnością jest bardzo rozbudowana w Kościele katolickim, poza tym wiele osób w swoich wypowiedziach stosuje mechanizm, który nazywa się medykalizacją grzechu. Starają się przekonywać, że coś, co według nich jest grzechem, jest też chorobą – mówi dr Maciej Klimarczyk, psychiatra, seksuolog.
Odpowiada prof. Aleksandra Łuszczyńska.
Gdyby w oczekiwaniu na szczepionkę przez cały przyszły rok szkolny szkoła miała działać tak, jak w tym półroczu, to powstaje ryzyko, że na naszych oczach dorośnie pokolenie, któremu trudno będzie koegzystować w grupie. Półtora roku tylko zdalnej nauki to potężne naruszenie procesu rozwojowego, co z pewnością pozostawi trwałe piętno na osobowościach tych ludzi – ostrzega psychiatra, Dorota Wilanowska-Parda.
Dobry sen to komfort poznawczy, dobre samopoczucie i prawidłowe funkcjonowanie somatyczne organizmu. O tym, co jeszcze daje nam jakościowo dobry i wystarczająco długi sen, mówi dr Aleksander Kania.
Z uwagi na czas występowania wyróżnia się trzy postaci bezsenności: przygodną, krótkotrwałą oraz przewlekłą. W przypadku każdego rodzaju bezsenności przyczyny jej rozwoju są inne. Mówi o tym dr n. med. Aleksander Kania.
Odpowiada dr Magdalena Chrzan-Dętkoś.
Potrzebujemy wzajemnego wsparcia poprzez rozmowy z bliskimi nam ludźmi, wysłuchania czy zrozumienia – także przeżywanej przez nas złości i bezradności. Ale równie dobrze może na nas wpłynąć chwila samotności, zwłaszcza kiedy nasze życie zawodowe, rodzinne i towarzyskie ograniczyło się do tego samego grona osób przebywających ze sobą dzień za dniem w jednym domu - mówi w wywiadzie dla MP psychoterapeutka, Bogumiła Lipka-Bałazy.
Dlaczego pacjenci znaleźli się w sytuacji, w której muszą oczekiwać od pielęgniarek i lekarzy bohaterstwa? Dlaczego od personelu medycznego oczekuje się, że będzie podejmował ryzyko, które byłoby do uniknięcia, gdyby odpowiednie służby wywiązywały się ze swoich zadań na czas? Mamy prawo i obowiązek żądać rzetelnej odpowiedzi na te pytania – mówi prof. Paweł Łuków, filozof, etyk.
Zachowujemy się tak, jakbyśmy otworzyli fabrykę produkującą niepokój. Fundujemy sobie tunelowe myślenie, jakby koronawirus był jedyną rzeczą, która się dzieje na świecie. Niepokój „regresuje” nas do wersji dziecięcej, cofa do zachowań charakterystycznych dla dzieci. Dlatego warto wezwać wewnętrznego rodzica, który postawi temu tamę – radzi psycholożka Natalia de Barbaro.
Obawiamy się nieznanego, oddzielenia od bliskich. Tego, że gdy zachorujemy nie będziemy mieli czym się leczyć. To, co się dzieje w szpitalach we Włoszech, w Chinach wygląda jak sceny z filmów dystopijnych, apokaliptycznych. O człowieku w czasach pandemii rozmawiamy z psychologiem, dr Bartłomiejem Dobroczyńskim.
W ostatni piątek przed równonocą wiosenną obchodzimy Światowy Dzień Snu. Ile powinniśmy spać? Dlaczego mamy kłopoty ze snem? Jak je leczyć? Wyjaśnia neurolog, dr Aleksandra Wierzbicka-Wichniak.
Prof. Dominika Dudek podpowiada, w jakich sytuacjach warto skierować pacjenta do specjalisty.
Naszą naturalną skłonnością jest dążenie do bezpośrednich kontaktów z innymi ludźmi. Chcemy spędzać wieczory z osobą, a nie z klawiaturą. Chcemy czuć obecność, dotyk i zapach drugiego człowieka, a nie zadowalać się jego wizualizacją – przypomina dr Konrad Maj, psycholog społeczny.
Męska depresja to często nie płakanie w kącie pokoju, ale ryzykowne zachowania, złość, agresja, zachowania, których wcześniej u tego człowieka nie było - mówi dr n. med. Sławomir Murawiec z Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.
Nie można nauczyć się asertywności bez uprzedniego oczyszczenia się z resentymentu do rodziców. Nie można. A bez tego asertywność jest takim plasterkiem przyklejonym na jątrzącą się ranę.
Uczymy się w moich grupach kobiecych, że można się nie zgodzić i to parokrotnie – opowiada psycholożka, Katarzyna Miller.
O tym, jak sobie poradzić z obchodami świąt Bożego Narodzenia, rozmawiamy z psycholożką, psychoterapeutką Justyną Dąbrowską.
Opiekunowie chorych z otępieniem doświadczają olbrzymiego stresu i fizycznego przeciążenia. Mogą jednak dla siebie wiele zrobić, co przyniesie korzyść zarówno im, jak i ich podopiecznym - wskazuje psychiatra prof. Tadeusz Parnowski.
Bliskie mi jest obywatelskie zaangażowanie. Od młodości byłem oddany sprawom społecznym i musiałbym zaprzeczyć swoim ideałom, by uznać, że otacza mnie taka bylejakość i nijak jej nie zaradzę, więc poprzestanę na słuchaniu Beethovena, czytaniu Szymborskiej i oglądaniu obrazów Rembrandta - mówi prof. Bogdan de Barbaro, psychiatra.
Nawet gdy rodzina słyszy, że więcej zrobić się nie da, to jednak dopóki chory żyje, trwa nadzieja i uruchamiane są bardzo silne mechanizmy psychiczne chroniące przed przyjęciem informacji o zbliżającej się śmierci. Dlatego też bliscy często chcą rozmawiać tylko o leczeniu i ratowaniu za wszelką cenę chorego. Dochodzi tu jeszcze nieprawdziwe, ale powszechne i rozbudzające nadzieję przekonanie, że współczesna medycyna może wszystko – mówi psycholog, dr Małgorzata Piskunowicz.
Myślę, że główny problem dotyczący zdrowia psychicznego współczesnego człowieka polega na doświadczaniu zbyt szybkich zmian. 100, czy 200 lat temu rzeczywistość zmieniała się w sposób niezauważalny, pomijając naturalne rytmy pór roku, ludzie zasadniczo umierali w takim samym świecie, w jakim się urodzili.
O programie „Przystanek MAMA” mówi dr Magdalena Chrzan-Dętkoś.
Ludzie chcą żyć, ale w określonej sytuacji nie mogą kontynuować życia – mówi prof. Brunon Hołyst, prawnik specjalizujący się w zagadnieniach kryminalistyki i kryminologii, prezes zarządu Polskiego Towarzystwo Suicydologicznego.
„Zagrożone są zwłaszcza osoby ambitne. Ale też takie, które nie myślą realistycznie, nie potrafią ocenić, co mogą, a czego nie mogą zdziałać w pracy. Także pracoholicy. Mam na myśli taki rodzaj pracoholików, którzy poza pracą nie mają w życiu innych przyjemności. Następuje u nich takie zawężenie na jednym polu” – mówi psycholog, dr Joanna Heidtman.
Niegdyś to miejsce przeklęte. Dla odmieńców, którym „normalni” zafundowali społeczną banicję. W izolacji spędzało się kawał życia, wzbudzając niechęć niczym trędowaci w średniowieczu. Kobierzyn, jak chyba każdy szpital psychiatryczny, od początku swego istnienia budził respekt, obawy, rodzaj lęku. Dzisiaj pragnie zerwać z ponurym i złowrogim piętnem „wariatkowa”.
Badania pokazują, że trening muzyczny w widoczny sposób wspiera rozpoznawanie mowy pośród gwaru i hałasu, czy pamięć do dźwięków zarówno muzycznych, jak i nie muzycznych. Jest jeszcze jednak wiele niejasności i brak jednoznacznych wyników potwierdzających związek treningu z inteligencją, ogólnymi wynikami w nauce czy koncentracją.
Dr n. med. Michał Skalski przedstawia podstawy współczesnych metod leczenia bezsenności.
Alkohol zawsze pociąga za sobą złe skutki dla organizmu, ale jednym szkodzi jakby bardziej, a innym mniej - z okazji przypadającego na dzień 15 kwietnia Światowego Dnia Trzeźwości zapraszamy do rozmowy przeprowadzonej z dr. hab. Zbigniewem Kołacińskim.
Kieliszek wina dla kobiety to norma, którą WHO uznaje za dopuszczalną, ale kiedy to jest kieliszek wina codziennie przez siedem dni tygodnia, możemy mówić o kształtowaniu się niebezpiecznego nawyku. Na to nakłada się przyzwyczajenie organizmu do obecności substancji psychoaktywnej, więc z jednego kieliszka robią się dwa kieliszki...
Zegar biologiczny ma własny endogenny chód, który synchronizuje się z warunkami zewnętrznymi, dzięki czemu organizm wie, kiedy ma być aktywny, a kiedy odpoczywać. Na przykład jeszcze zanim położymy się spać, zwalnia proces filtrowania i produkcji moczu w nerkach, żebyśmy nie musieli w nocy biegać do toalety, a mózg przestawia się na zupełnie inny tryb, ponieważ w nocy jego zadaniem jest uporządkowanie wszystkich informacji, które do niego napływały w ciągu dnia.
Wiele problemów psychicznych, depresje, zaburzenia lękowe mają źródło w czymś, co nazwała pani rozpamiętywaniem, w tych łańcuchach negatywnych myśli, ruminowaniu (analizowaniu tego, co się stało i jakie to ma implikacje dla przyszłości) czy zamartwianiu się. W głowie rodzą się często bardzo osobliwe koncepcje dotyczące siebie, innych ludzi, świata. Medytacja, uważność potrafi zmienić sposób i proces myślenia.
Pierwsza rada: nie angażuj się całym sobą, aby nie zatracić swojej tożsamości. Buduj inne miejsca i relacje, poza pracą, w których zrealizujesz swoje potrzeby, zrealizujesz siebie w innych rolach, niż pracownik.
Jeśli ktoś wraca z pracy i wypija sobie codziennie jednego drinka, żeby się odstresować, żeby zmniejszyć odczuwane napięcie, to może spróbować zastąpić to bieganiem. Nagrodę w postaci chwilowej ulgi, odprężenia, jakie daje alkohol zastąpi nagroda w postaci wyrzutu endorfin i dobrego samopoczucia po wysiłku. Oczywiście będzie to łatwiej zrobić osobie aktywnej, nie komuś, kogo styl życia określają w Stanach mało elegancko couch potato (leniuch).
Uzależnienie od alkoholu to choroba zaprzeczeń. O tym, kto jest na nią szczególnie narażony, jakie są jej nieoczywiste skutki i jak ją skutecznie wyleczyć – opowiada dr n. med. Bohdan Tadeusz Woronowicz, psychiatra, który leczy uzależnionych już od 45 lat.
Alkoholizm nie jest chorobą o piorunującym przebiegu. Jest kilka sygnałów, które – w porę dostrzeżone – pozwolą na zmianę i uniknięcie nieszczęścia – opowiada dr Bohdan Tadeusz Woronowicz, psychiatra leczący uzależnionych.
Osobiście nie przepytuję od razu zgłaszającej się do mnie pary o to, czy przypadkiem nie zdradzają swojej drugiej połówki, ale informuję, że jeśli zdecydują się na terapię, pozostając jednocześnie w innych związkach, to wówczas taka terapia ma niewielkie szanse na skuteczność – mówi prof. Bogdan de Barbaro, Kierownik Katedry Psychiatrii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum.
Słońce jest głównym dawcą czasu dla naszego zegara biologicznego. To wciąż obowiązuje. Nasze mózgi nie dostosowały się do zmian rytmu dobowego za pomocą światła sztucznego, które zresztą nie jest dokładnie tym samym, co naturalne - z psychiatrą i psychoterapeutą Pawłem Brudkiewiczem rozmawia Ewa Stanek-Misiąg.
„Jestem ważną osobą”- na to stwierdzenie w latach 50. ubiegłego wieku pozytywnie odpowiadało 7–10% osób, Obecnie około 70%. Badania prowadzone na Uniwersytecie Birminghamskim pokazują, że 65% młodych osób jest przekonanych, że publikowanie selfie w mediach społecznościowych pomaga im wzmocnić swoją pewność siebie.
GIS to zbrojne ramię ministra zdrowia, ale nie ma jednej instytucji, która mogłaby postawić tamę dopalaczom oraz podnieść poziom zdrowia publicznego. Trzeba współdziałania różnych organów i mądrej edukacji prozdrowotnej - uważa główny inspektor sanitarny Jarosław Pinkas.
Czas starości, kiedy można być zmęczonym, wolno być rozczarowanym, zachowywać obojętność wobec wydarzeń, poddawać się apatii, odczuwać zniechęcenie, nie planować i nie spoglądać z optymizmem w przyszłość. Można dokonywać podsumowań, tworzyć prywatne, intymne listy strat.
Huśtawka: od depresji po dobry nastrój - to życie osób chorujących na trudną do zdiagnozowania chorobę afektywną dwubiegunową. Psychiatra prof. Piotr Gałecki mówi o jej objawach, skutkach i szansach na normalne życie.
Prowincjusz to człowiek spokojny, miły, otwarty, nieprzywiązujący wagi do ubrania, a mieszkaniec wielkiego miasta jest nerwowy, zarozumiały, obojętny, wyzywający, elegancki. Żywimy się stereotypami; wystarczą.
W Polsce opinia społeczna nie sprzyja bliskim tych, którzy popełnili samobójstwo. Często obwinia się ich o tę śmierć. Tak zdarza się zwłaszcza wtedy, gdy dziecko popełnia samobójstwo. Pojawiają się wtedy opinie o patologii w tej rodzinie.
– Rozwiązania wprowadzane pilotażem w psychiatrii wymuszą wzięcie odpowiedzialności za ludzi zagrożonych kryzysem, zanim staną się naszymi pacjentami – mówi Marek Balicki, były minister zdrowia, a obecnie kierownik Centrum Zdrowia Psychicznego przy Szpitalu Wolskim w Warszawie. Resort zdrowia opublikował rozporządzenie w sprawie pilotażu.
23 lutego obchodzimy Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją
Sporo osób cierpiących z powodu depresji błąka się od jednego specjalisty do innego próbując wyleczyć kołatanie serca, bóle czy biegunki. O depresji maskowanej, przewlekłych chorobach i cechach osobowości, które zwiększają ryzyko depresji - opowiada prof. Piotr Gałecki, konsultant krajowy w dziedzinie psychiatrii.
Nagła poprawa u osoby leczonej z depresji może być ważnym sygnałem ostrzegawczym - mówi psychiatra prof. Piotr Gałecki. Wtedy wzrastać może ryzyko próby samobójczej. Nie zawsze zamach na życie świadczy o depresji.
W dzisiejszym społeczeństwie ludzie doznają różnych zaburzeń psychicznych, nerwic często z powodu złych warunków pracy. My jesteśmy na drugim biegunie, stwarzamy środowisko, które leczy – opowiada Agnieszka Lewonowska-Banach, pielęgniarka, kierowniczka Pensjonatu „U Pana Cogito".
– Malarstwo jest tylko nośnikiem – poza funkcją ilustracyjną, dokumentującą i estetyczną, nie zawiera i nie określa tego, co stanowi o jego wartości. Idea wynika z formy obrazu, idea obrazu jest pomiędzy obrazem a oglądającym go człowiekiem. Idea człowieka, idea współżycia ludzi, wynika z formy współżycia ludzi. – Mówi prof. Wojciech Cieśniewski.
– W Wielkiej Brytanii samobójstwa stanowią obecnie drugą najczęstszą przyczynę zgonów u kobiet w okresie pierwszego roku po porodzie. Większość z tych wydarzeń przypisuje się nierozpoznanej lub niewłaściwie leczonej depresji poporodowej – mówi dr n. med. Rafał Jaeschke, psychiatra.
Kobierzyn jest heterotopią, jest bliski, a zarazem odległy, jest rozpoznawalny i definiowalny przez odmienność lub podobieństwo, wejście w jego świat jest możliwe i niemożliwe jednocześnie.
Jak odróżnić zwykły lęk od wymagającej leczenia fobii, jaką terapię wybrać - opowiada Leon Ciechanowski, psycholog, filozof, kulturoznawca z Uniwersytetu SWPS.
– Dzisiejszy rozwój technologii i dostęp do nowoczesnego sprzętu sprawia, że aparat CPAP to przyjazne narzędzie, dzięki któremu możemy komfortowo i efektywnie leczyć bezdech w czasie snu, a co za tym idzie – możemy zaoferować naszemu pacjentowi redukcję ryzyka powikłań choroby – mówi dr n. med. Aleksander Kania, specjalista chorób wewnętrznych i chorób płuc z Kliniki Pulmonologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.
Oddziały są przeludnione, nieprofilowane, nie gwarantują realizacji specjalistycznych programów terapeutycznych. Brakuje izolatek, oddziałów detoksykacyjnych, zespołów leczenia środowiskowego. To wszystko prowadzi do niepokojących statystyk samookaleczeń i samobójstw w Polsce – alarmuje prof. Agnieszka Gmitrowicz.
„W społeczeństwie nadal istnieje lęk przed nadmierną psychiatryzacją życia. Ludzie nie chcą chodzić do psychiatry z obawy przed reakcją bliskich czy pracodawców. Obawiają się niepochlebnych opinii i ocen na swój temat” – mówi prof. Jerzy Samochowiec, kierownik Kliniki Psychiatrii Pomorskiego Uniwersytetu w Szczecinie.
– W społeczeństwie upowszechnia się przekonanie, że kobieta w ciąży powinna stosować oszczędny tryb życia. To prawda, ale łatwo popaść w przesadę – mówi dr hab Adam Wichniak, psychiatra i neurofizjolog kliniczny z Ośrodka Medycyny Snu i Ośrodka Medycyny Snu Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.
Wciąż łatwiej nam się jest przyznać, że przeszliśmy zabieg chirurgiczny niż do pobytu w szpitalu z powodu leczenia depresji. Boimy się społecznych skutków postawionej diagnozy. Szacuje się, że w Europie mniej niż połowa osób, które potrzebują leczenia psychiatrycznego otrzymuje stosowną pomoc - opowiada dr n. med. Marcin Siwek.
Co nam daje gromadzenie? Dlaczego niekiedy zmienia się w patologię? O tym mówi dr Bogusław Habrat, kierownik Zespołu Profilaktyki i Leczenia Uzależnień Instytutu Psychiatrii i Neurologii.
W dobie nowych technologii media, także te społecznościowe, mogą pełnić znaczącą rolę w zmniejszaniu liczby samobójstw. Według psychiatry prof. Andrzeja Czernikiewicza kluczem jest to, by informowały w wyważony sposób o samym zjawisku i jego złożonych przyczynach. Innymi słowy – odpowiedzialny.
– Należy dbać o utrzymywanie stanu zaciekawienia. Czasem dobrze jest... nie wiedzieć. Przeciwnikiem stanu zaciekawienia jest rutyna, która może prowadzić do stanu wypalenia – mówi prof. Bogdan de Barbaro, kierownik Zakładu Terapii Rodzin Katedry Psychiatrii UJ CM.
Jeśli w trudnej sytuacji mamy się do kogo zwrócić, możemy szczerze porozmawiać, nie musimy udawać, a ktoś nas wysłucha, nie osądzi i jeszcze wesprze – jesteśmy wyposażeni w prawdopodobnie najsilniejszy czynnik chroniący nas przed stresem – mówi dr n. med. Grzegorz Mączka.
Nie jest dobrze, gdy lekarz dyżuruje więcej niż raz w tygodniu. Wtedy mamy najczęściej do czynienia ze znacznym niedoborem snu – mówi dr hab. Adam Wichniak, psychiatra i neurofizjolog kliniczny z III Kliniki Psychiatrycznej i Ośrodka Medycyny Snu Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.
Jeżeli doświadczamy zaburzeń snu, świadczy to o tym, że pewne mechanizmy regulacyjne w naszym organizmie nie funkcjonują prawidłowo. Objawy zaburzeń snu sygnalizują nam potrzebę zmiany przyzwyczajeń, po to, aby jedna z najważniejszych czynności fizjologicznych dawała nam to, co powinna – regenerację. O problemach ze snem i możliwościach ich rozwiązania mówi lek. Paweł Brudkiewicz, specjalista psychiatra i psychoterapeuta.
Jeśli zawodzą naturalne sposoby wsparcia społecznego, wtedy dobrze jest skierować się do ośrodka interwencji kryzysowej lub skorzystać z usług terapeuty. Należy spróbować nauczyć się nowych sposobów reagowania – swego rodzaju elastyczności w podejściu do napotykanych problemów. Istotnym elementem jest również budowanie i wzmacnianie wiary w to, że „się uda” - mówi psycholog Jolanta Kruszakin.
Im bardziej nasilone są objawy otępienia (...) tym bardziej życie domowe ulega dezorganizacji. (...) dochodzi do wyczerpania najbliższych, którzy mimo troski i szczerych chęci w pewnym momencie nie są już w stanie udzielać pomocy - mówi dr Krzysztof Banaszkiewicz, neurolog.
Jako gatunek jesteśmy uwarunkowani, aby zdrowieć. Zespół stresu pourazowego zaczyna się wtedy, gdy naturalny proces zdrowienia zostaje upośledzony – mówi dr Agnieszka Popiel, psychiatra i psychoterapeuta.
O tym, w jakich sytuacjach stres może się okazać nieszkodliwy, a nawet korzystny, a w jakich jest niebezpieczny dla zdrowia, opowiada dr med. Rafał Jaeschke, psychiatra.
"Chorowanie wyzwala takie uczucia jak troska, która by się nie pojawiła, gdyby nie wystąpiło schorzenie. Choroba może sprawić, że ludzie, którzy byli wobec siebie chłodni, staną się gotowi na czułość." - mówi w rozmowie z Portalem MP.PL ceniony psychiatra, prof. Bogdan de Barbaro.
Psychoterapia nie da efektów, jeśli na co dzień nie będziemy względem siebie bardziej serdeczni, otwarci, kooperacyjni, uczynni, bardziej uśmiechnięci, czyli normalni - przestrzega w wywiadze z Iwoną Duraj Profesor Roman Ossowski.
W Polsce milion osób przyjmuje takie czy inne leki na depresję lub obniżenie nastroju. Czy mamy wierzyć, że ten milion osób to potencjalni zabójcy czy samobójcy? Oczywiście nie – mówi wiceprezes Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego prof. Janusz Heitzman, nawiązując m.in. do sprawy Andreasa Lubitza.
Według różnych metod można przyjąć, że 10-15 proc. zaburzeń ma pochodzenie psychosomatyczne. Medically Unexplained Symptoms, czyli objawy medycznie niewytłumaczalne. Pacjenci nie wierzą, że ich psychika ma tak olbrzymie oddziaływanie na ciało.
Wywiad z psychiatrą, prof. Marcinem Wojnarem, przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Badań nad Uzależnieniami
Rozmowa z prof. Krystyną Gołembiowską z Instytutu Farmakologii PAN w Krakowie
Z dr. Andrzejem Cechnickim, psychiatrą, rozmawia Maciej Müller
Z Lechem Cierpiołem, specjalistą psychoterapii uzależnień, rozmawia Maciej Müller
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
