medycyna praktyczna dla pacjentów
Mianem polineuropatii określa się zespół objawów wynikających z uszkodzenia wielu nerwów obwodowych. Do najczęstszych przyczyn polineuropatii należą: cukrzyca, nadużywanie alkoholu, choroby genetyczne, procesy autoimmunologiczne i zapalne, niedożywienie, leki, choroby endokrynologiczne, toksyny, choroby nowotworowe.
W 2014 roku polio nadal występowało endemicznie w Nigerii, Afganistanie i Pakistanie, a pojedyncze przypadki rejestrowano w Etiopii, Kamerunie, Kenii, Somalii, Syrii i Izraelu. Polio, monitorowane jako porażenie wiotkie, występuje w Polsce sporadycznie jedynie jako choroba przywleczona.
Polip szyjki macicy jest przerośniętym fragmentem błony śluzowej szyjki macicy. Jest to zmiana łagodna, w większości przypadków nie stwarza powodów do niepokoju, może jednak powodować uciążliwe objawy skłaniające do wizyty u ginekologa.
Polipy odbytu są najczęściej łagodnymi, niebolesnymi guzkami o kształcie maczugi, zlokalizowanymi w okolicy odbytu. Leczenie polipów polega na ich zabiegowym usunięciu. Wycięty polip wysyła się do badania histopatologicznego („pod mikroskopem”), celem którego jest wykluczenie obecności w usuniętej zmianie komórek nowotworowych
Częstymi objawami nowotworów są: krwawienie oraz niedrożność jelita cienkiego. Polip drzewkowaty wzrastający w dwunastnicy może zamknąć odpływ żółci z dróg żółciowych, co prowadzić będzie do żółtaczki.
Polip jelita grubego to uwypuklenie tkanki ponad powierzchnię błony śluzowej do wnętrza jelita. Występowanie polipów, zwłaszcza małych, często nie wiąże się z żadnymi objawami i jest wykrywane przypadkowo. Leczenie polipów polega na usunięciu ich, zazwyczaj podczas kolonoskopii
Polipy nosa to miękkie i bezbolesne rozrosty tkanek o charakterze nienowotworowym w kształcie kropel wody lub uszypułowanych winogron. Wywodzą się z błony śluzowej wyściełającej przewody nosowe oraz zatoki przynosowe.
Po zabiegu operacyjnym w obrębie jamy brzusznej dochodzi do czasowego porażenia perystaltyki przewodu pokarmowego. Jest to zjawiskiem powszechnym, znanym chirurgom od dawna.
Porażenie fałdów głosowych jest spowodowane uszkodzeniem nerwów krtaniowych.
Postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia jest wirusową chorobą demielinizacyjną ośrodkowego układu nerwowego spowodowaną zakażeniem wirusem JC. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub pokarmową. Zachorowania zwykle objawiają się między 20. a 30. rokiem życia. Pierwotna infekcja jest bezobjawowa. W jej wyniku dochodzi do utajonego (latentnego) zakażenia limfocytów B, szpiku, śledziony i nerek. W stanach zaburzeń odporności następuje reaktywacja wirusa i rozsiew zakażenia w obrębie ośrodkowego układu nerwowego.
Pourazowa neuropatia nerwu wzrokowego to uszkodzenie nerwu II powstałe w czasie urazu głowy. Duże zagrożenie dla ciągłości nerwu wzrokowego i odżywiających go naczyń stanowią powstałe w czasie urazu odłamy kostne oraz krwiaki i obrzęk tkanek otaczających nerw wzrokowy.
W cukrzycy typu 1, podobnie jak w innych postaciach cukrzycy, wystąpić mogą powikłania ostre i przewlekłe.
Powikłaniami zapalenia ucha środkowego określa się przejście procesu zapalnego z przestrzeni ucha środkowego na sąsiadujące struktury anatomiczne.
W wieku dziecięcym występują głównie powikłania ostrego zapalenia zatok przynosowych. Dotyczą one jedynie niewielkiej grupy chorych, poniżej 3% dzieci z zapaleniami zatok. Większość z nich (ponad 90%) to powikłania oczodołowe.
Półpasiec jest chorobą zakaźną wywołaną przez wirus ospy wietrzej i półpaśca. Jest to reaktywacja utajonego zakażenia tym wirusem, co oznacza, że może on wystąpić u osób, które chorowały na ospę wietrzną, niezależnie czy jej przebieg był ciężki, czy lekki. Głównym objawem jest bolesna wysypka, zwykle na tułowiu, po jednej stronie – pęcherzyki wypełnione płynem, które pękają i przysychają z pozostawieniem strupka. W leczeniu stosuje się leki antywirusowe i przeciwbólowe.
Priapizm to długotrwały wzwód członka, który zwykle jest bolesny i nie jest wywołany podnieceniem seksualnym.
Promienica jest podostrą, niekiedy przewlekłą infekcją bakteryjną wywoływaną przez bakterie beztlenowe - promieniowce, które występują licznie w prawidłowej florze jamy ustnej oraz w końcowym odcinku przewodu pokarmowego i dróg rodnych. Aby doszło do zakażenia tymi bakteriami, wcześniej musi zostać przerwana ciągłość błon śluzowych oraz obecne muszą być zmiany martwicze.
Proteinoza pęcherzyków płucnych jest chorobą płuc polegającą na gromadzeniu się w pęcherzykach płucnych tzw. surfaktantu, co powoduje upośledzenie wymiany gazowej, czyli czynności płuc. Najczęściej występuje postać autoimmunologiczna choroby. Proteinoza pęcherzyków płucnych zwykle zaczyna się powoli narastającą dusznością oraz suchym kaszlem.
Próchnica zębów mlecznych i stałych jest chorobą o wielu przyczynach związanych z czynnikami zewnętrznymi.
Przednia niedokrwienna neuropatia nerwu wzrokowego polega na częściowym lub całkowitym zawale odcinka nerwu wzrokowego wewnątrz gałki ocznej.
O przedwczesnym dojrzewaniu mówi się, jeżeli u dziewcząt jego objawy występują przed 8., a u chłopców przed 9. rokiem życia. Przyczyną może drobny guzek okolicy podwzgórza, które jest częścią mózgu odpowiedzialną za sygnał pobudzający przysadkę i gonady do wydzielania hormonów płciowych. Może to być choroba nadnerczy lub hormonalnie czynny guz.
Przepuklina oponowa i oponowo-rdzeniowa są wrodzonymi nieprawidłowościami (wadami) związanymi z nieprawidłowym rozwojem układu nerwowego (wadami cewy nerwowej – WCN) we wczesnym okresie życia płodu (do 28. dnia od momentu poczęcia).
Przepukliną pachwinową (hernia inguinalis) określamy stan, w którym elementy jamy brzusznej najczęściej jelita, wypełniają niezarośnięty wyrostek pochwowy otrzewnej w kanale pachwinowym, a następnie uwypuklają się pod skórą w postaci miękkiego guza.
Przepuklina pachwinowa jest najczęstszą wadą wrodzoną u dzieci, a plastyka przepukliny pachwinowej to najczęściej wykonywana operacja w trybie planowym u dzieci. Przepuklina pachwinowa występuje u 3-4,5% niemowląt, przy czym stwierdza się ją 3-10 razy częściej u chłopców, niż u dziewczynek.
Większość przepuklin pępkowych nie wymaga leczenia. W 85-90% przypadków zamykają się one samoistnie do 5. roku życia. Jeżeli przepuklina samoistnie nie ustąpi, należy wykonać zabieg operacyjny, najczęściej w trybie chirurgii jednego dnia.
Przepuklina to inaczej przemieszczenie narządu poza jego prawidłowe położenie. Przepukliny brzuszne to przepukliny powstające w obrębie ściany brzucha, zawierające narządy lub części narządów, znajdujących się normalnie w jamie brzusznej. Najczęstszymi rodzajami przepuklin brzusznych są przepukliny pachwinowe, udowe i pępkowe.
Przerost migdałków podniebiennych powoduje zaburzenie drożności dróg oddechowych w obrębie gardła środkowego. U dzieci jest to jedna z głównych przyczyn zespołu obturacyjnego bezdechu w czasie snu.
Powiększanie się migdałka gardłowego i migdałków podniebiennych w pierwszych latach życia jest wyrazem dużej aktywności immunologicznej tkanki chłonnej gardła, leżącej na skrzyżowaniu drogi pokarmowej i oddechowej.
Przeszczepienie rogówki jest zabiegiem chirurgicznym, który polega na zastąpieniu patologicznie zmienionej tkanki rogówkowej chorego (biorcy) zdrową, odpowiednio konserwowaną tkanką, pobraną od dawcy.
Przetoka to nieprawidłowe połączenie między dwoma lub więcej narządami wewnętrznymi lub między narządami wewnętrznymi a powierzchnią skóry. Przetoki jelitowe to przetoki, w których jednym z elementów jest nieprawidłowe połączenie światła jelita z innym narządem (np. innym odcinkiem jelita, pęcherzem moczowym, drogamia rodnymi) lub skórą.
Przetoka odbytu to patologiczny, niegojący się wąski kanał, łączący światło kanału odbytu lub odbytnicy z powierzchnią skóry w okolicy odbytu. Najczęstszą przyczyną powstania choroby jest infekcja wewnątrz odbytu, w tzw. krypcie odbytu.
Różne formy przetrwałego hiperplastycznego pierwotnego ciała szklistego stwierdza się u 3% noworodków. W 90% przypadków jest to wada jednostronna, u 10% noworodków tego typu nieprawidłowości występują w obu oczach.
Przetrwałe nadciśnienie płucne u noworodków jest zespołem objawów klinicznych spowodowanych utrzymywaniem się u noworodka bezpośrednio po urodzeniu krążenia krwi takiego, jak w czasie życia wewnątrzmacicznego.
Przewlekła białaczka limfocytowa to jeden z nowotworów krwi. Występuje u osób dorosłych, częściej u mężczyzn niż u kobiet, a prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta z wiekiem. Jedynie około 10% chorych w momencie postawienia diagnozy ma mniej niż 55 lat. Średnia wieku chorych wynosi zwykle 65–70 lat.
Przewlekła białaczka mielomonocytowa to choroba rzadka. W przebiegu CMML w szpiku kostnym dochodzi do nadmiernego namnażania się monocytów, czyli rodzaju białych krwinek odpowiedzialnych m.in. za zwalczanie infekcji bakteryjnych i grzybiczych. Dwukrotnie częściej chorują mężczyźni. Najczęściej chorobę rozpoznaje się w wieku ok. 65–75 lat.
Przewlekła choroba nerek jest częstym zaburzeniem, co wynika z dużego rozpowszechnienia głównych jej przyczyn, przede wszystkim cukrzycy, nadciśnienia tętniczego i miażdżycy. Występuje nawet u 30% osób powyżej 65. roku życia.
Przewlekła niewydolność oddechowa to stan, w którym we krwi i w tkankach jest zbyt mało tlenu. Niekiedy dochodzi też do zwiększenia zawartości dwutlenku węgla we krwi. Przewlekła niewydolność oddechowa jest chorobą, która rozwija się stopniowo.
Przewlekła niewydolność żylna obejmuje chorobę żylakową (żylaki) oraz zespół pozakrzepowy rozwijający się u niektórych chorych, którzy przebyli zakrzepicę żylną.
POChP należy do głównych przyczyn przewlekłej chorobowości i umieralności na świecie. W Polsce są już prawie 2 mln chorych, a na świecie choruje ponad 250 mln ludzi. Zajmuje 4. miejsce wśród przyczyn zgonów, a jej znaczenie przypuszczalnie będzie rosnąć w miarę starzenia się populacji i ciągłego narażenia na czynniki ryzyka zachorowania.
Przewlekła zapalna polineuropatia demielinizacyjna to choroba nerwów prowadząca do niedowładu kończyn. Mechanizm powstawania choroby jest związany z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu odpornościowego. Jej przyczyna nie jest jednoznacznie ustalona. Może towarzyszyć zakażeniu HIV, nowotworom hematologicznym, chorobom tkanki łącznej, cukrzycy.
Najczęstszą przyczyną przewlekłego niedokrwienia jelit jest miażdżyca. Odkładanie się blaszek miażdżycowych w tętnicach unaczyniających jelita i wywołane tym objawy są analogiczne do miażdżycy tętnic wieńcowych, czyli dławicy piersiowej (łac. angina pectoris).
Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych to stan, w którym dopływ tlenu do tkanek kończyn dolnych jest przewlekle niewystarczający wskutek upośledzonego przepływu krwi w tętnicach. Głównym objawem choroby jest chromanie przestankowe, czyli ból nóg (głównie łydek) pojawiający się podczas chodzenia i zmuszający do zatrzymania się – ustępuje samoistnie po kilkudziesięciu sekundach lub kilku minutach odpoczynku. Nieleczone przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych może doprowadzić do martwicy.
Przewlekłe proste zapalenie krtani rozwija się na skutek długotrwałego działania czynników drażniących. Należą do nich m.in.: czynniki zakaźne, substancje drażniące, nadmierna eksploatacja głosu, przekrwienie górnych dróg oddechowych, tor oddychania przez usta.
Najczęściej przewlekłe przerostowe zapalenie krtani powstaje wtórnie do przewlekłego prostego zapalenia na skutek utrzymującego się działania czynników drażniących (tytoń, alkohol, przewlekłe zakażenia, nadmierny wysiłek głosowy).
Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby jest to trwająca ponad 6 miesięcy choroba wątroby charakteryzująca się obecnością markerów zakażenia wirusowego, wykładników biochemicznych uszkodzenia komórki wątrobowej oraz zmian histopatologicznych w wątrobie.
Główne dolegliwości u chorych na przewlekłe zanikowe zapalenie krtani to: uczucie suchości w gardle i krtani, chrypka, zaburzenia głosu, pokasływanie w celu usunięcia wydzieliny.
Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego rozpoznaje się, gdy objawy zapalenia stercza utrzymują się dłużej niż 3 miesiące.
Przewlekłe zapalenie migdałków podniebiennych jest chorobą niejasno zdefiniowaną i zazwyczaj określenie to dotyczy bólów gardła trwających powyżej 3 miesięcy połączonych z objawami stanu zapalnego migdałków stwierdzanymi w badaniu wziernikowym gardła.
Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego oznacza zniekształcony pęcherzyk żółciowy o pogrubiałej i zwłókniałej ścianie, co jest wynikiem mechanicznego podrażnienia wywołanego obecnością kamieni żółciowych lub nawracających ataków kolki żółciowej. Leczenie polega na usunięciu pęcherzyka żółciowego.
Przewlekłe zapalenie trzustki jest poważną, przewlekłą chorobą trzustki, która prowadzi do stopniowego upośledzenia jej funkcji – wydzielania enzymów trzustkowych i insuliny. Główną przyczyną przewlekłego zapalenia trzustki jest nadużywanie alkoholu. U większości chorych występuje ból brzucha, zlokalizowany w górnej części brzucha, może promieniować do pleców, występuje lub nasila się 15–30 min po posiłku
Głównymi objawami przewlekłego zapalenia ucha środkowego są niedosłuch, wyciek z ucha oraz zawroty głowy po dostaniu się wody do ucha (w przypadku ubytku w błonie bębenkowej).
Przeziębienie to zespół objawów związanych z zapaleniem błony śluzowej nosa, gardła i zatok przynosowych, spowodowany zakażeniem wirusowym. Częstość przeziębienia różni się w zależności od sezonu i jest zmienna osobniczo.
Przyczyny nadkrzepliwości wrodzonej bezpośrednio związane są z dziedziczną sklonnością. Jak to się jednak dzieje, że w niektórych rodzinach taka sklonność występuje?
Choroba Dupuytrena rozwija się stopniowo – na przestrzeni miesięcy, lat – na jednej lub obu dłoniach zaczynają być wyczuwalne i widoczne zgrubienia u podstawy palca serdecznego i małego – zdecydowanie rzadziej w okolicy palca środkowego, a najrzadziej w okolicy palca wskazującego i kciuka. Początkowo niewielkie zgrubienia rozrastają się, stają się coraz bardziej sztywne, mogą zacząć obejmować także palce i prowadzą do ich mimowolnego zginania.
Bez wątpienia przyłuszczyca jest najbardziej niejasną chorobą w dermatologii. Jedyną pewną cechą tej choroby jest brak związku z łuszczycą. Niektórzy lekarze uważają przyłuszczycę plackowatą za jedną jednostkę chorobową, która jest prekursorem ziarniniaka grzybiastego (jednej z form chłoniaka skóry).
Incydentaloma przysadki są wykrywane przypadkowo, najczęściej nie wykazują czynności hormonalnej i nie osiągają dużych rozmiarów, wobec czego przebiegają bez objawów.
Przywry powodujące przywrzyce są pasożytami o bardzo zróżnicowanej budowie i właściwościach biologicznych. Do zakażenia ludzi dochodzi we wszystkich strefach klimatycznych, co wpływa na znaczną chorobowość oraz śmiertelność. Z klinicznego punktu widzenia dzielimy je na: przywry krwi, dróg żółciowych, jelit i płuc.
Aby uniknąć zachorowania na przywrzyce jelitowe, należy unikać spożywania surowych roślin wodnych oraz wody o niepewnym pochodzeniu, a także surowych lub poddanych niewystarczającej obróbce cieplnej ryb słodkowodnych lub żyjących w słonawej wodzie w rejonach endemicznego występowania przywrzyc jelitowych.
Do rozwoju przywrzycy płucnej (paragonimozy) dochodzi w wyniku spożycia metacerkarii przywry z surowym, marynowanym lub półsurowym mięsem krabów lub langust.
Przywry powodują przewlekłe choroby pasożytnicze wątroby i dróg żółciowych. Motylica wątrobowa (Fasciola hepatica) dostaje się do organizmu człowieka przy spożyciu zanieczyszczonych roślin wodnych lub skażonej wody. Źródłem przywry orientalnej (Clonorchis sinensis) są niedogotowane ryby słodkowodne z rodziny karpiowatych (karp, płoć, ukleja, leszcz, lin). W leczeniu stosuje się leki przeciwpasożytnicze.
Choroba ta dotyczy zwłaszcza osób powyżej 60. roku życia, częściej mężczyzn niż kobiet. Objawy raka brodawki Vatera są niecharakterystyczne, pojawiają się dość wcześnie i w porównaniu z innymi nowotworami dróg żółciowych pozwalają na rozpoznanie choroby w dość wczesnym stadium zaawansowania.
Rak endometrium, zwany również rakiem trzonu macicy, to częsty nowotwór złośliwy narządu rodnego kobiety, rozwijający się w błonie śluzowej wyściełającej wnętrze trzonu macicy.
W początkowych stadiach rozwoju rak jajnika zazwyczaj nie daje żadnych objawów, dopiero gdy choroba jest bardziej zaawansowana, pojawiają się objawy ze strony przewodu pokarmowego. Regularne wizyty u ginekologa oraz USG przezpochwowe pomagają rozpoznać wczesne stadium nowotworu.
Do najważniejszych czynników zachorowania na raka jamy ustnej należą szkodliwe rakotwórcze substancje zawarte w dymie tytoniowym.
Rak jądra jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u młodych mężczyzn. Najczęstszym rakiem jądra jest nasieniak. Objawami raka jądra może być niebolesne powiększenie jądra, obrzęk lub ból moszny. Rak jądra jest nowotworem o dobrym rokowaniu i leczenie jest zwykle bardzo skuteczne
Objawy nowotworu jelita cienkiego są uzależnione od stopnia zaawansowania choroby, a także umiejscowienia i rodzaju nowotworu. Na wczesnym etapie choroby objawy są zazwyczaj mało specyficzne.
Rak jelita grubego jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych. Większość przypadków raka jelita grubego nie jest związana z występowaniem rodzinnym. W początkowej fazie choroba nie powoduje żadnych objawów i jest najczęściej wykrywana podczas badań przesiewowych (kolonoskopii). Do objawów należą m.in. obecność krwi w stolcu (widocznej gołym okiem lub utajonej), a także zaparcia, biegunki, zmiana kształtu stolca (np. stolec ołówkowaty).
Najczęstszym pierwszym objawem jest krwawienie z odbytu, może występować świąd, ból, uczucie ciała obcego w odbycie, może być wyczuwalny guz. Niekiedy występuje nietrzymanie gazów lub stolca.
Rak kolczystokomórkowy skóry to złośliwy nowotwór wywodzący się z keratynocytów – komórek naskórka. Może powstawać w dotychczas zdrowej skórze de novo, tzn. bez poprzedzającej go zmiany skórnej, lub na podłożu zmian przedrakowych. Rak kolczystokomórkowy może zagrażać życiu człowieka, ponieważ daje odległe przerzuty przez krew i chłonkę albo bezpośrednio nacieka tkanki sąsiadujące, najczęściej wzdłuż nerwów.
Głównym czynnikiem ryzyka wystąpienia raka krtani jest palenie tytoniu. Zwiększa ono ryzyko zachorowania 30-krotnie. Niezwykle rzadko choroba spotykana jest u osób niepalących. Do rozwoju nowotworu przyczynia się również częste spożycie wysokoprocentowego alkoholu. Oba czynniki (alkohol i tytoń) działające jednocześnie powodują wzrost ryzyka 330-krotnie.
Rak nerki należy do grupy nowotworów złośliwych, których rozwój jest silnie związany z paleniem tytoniu. Ponadto rak nerki znacznie częściej rozwija się u osób otyłych oraz chorujących na nadciśnienie tętnicze.
Rak odbytu to nowotwór złośliwy, który może lokalizować się na brzegu odbytu, czyli na skórze wokół odbytu lub w kanale odbytu, czyli pomiędzy ujściem odbytu a górną krawędzią zwieracza zewnętrznego odbytu. Rak odbytu powoduje bardzo podobne objawy jak choroba hemoroidalna – krwawienie z odbytu, świąd i pieczenie. W leczeniu stosuje się operacje i radiochemioterapię
Rak pęcherzyka żółciowego w większości przypadków wykrywany jest przypadkowo w badaniu histopatologicznym pęcherzyka usuniętego z powodu kamicy. Niestety przeważająca większość rozpoznawanych guzów pęcherzyka żółciowego jest nieoperacyjna.
Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym rozpoznawanym u kobiet. Zdecydowana większość przypadków choroby rozwija niestety się u kobiet, u których nie stwierdza się żadnych czynników ryzyka.
Rak płaskonabłonkowy skóry to złośliwy nowotwór skóry pochodzenia nabłonkowego, który zazwyczaj rośnie powoli, ale ma zdolność do tworzenia przerzutów odległych w innych narządach.
Rak płaskonabłonkowy spojówki to nowotwór złośliwy wywodzący się z nabłonka spojówki. Wyróżnia się dwie postacie raka: przedinwazyjną oraz inwazyjną. Rak płaskonabłonkowy może naciekać sąsiednie struktury oka oraz dawać przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych i przerzuty odległe. Przyczyny rozwoju raka płaskonabłonkowego nie są do końca poznane, jednak wyniki badań wskazują na dużą rolę promieniowania ultrafioletowego (UVA, UVB) oraz zakażeń podtypem 16 lub 18 wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV).
Rak płuc jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym na świecie. W początkowej fazie nie powoduje objawów i może być wykryty przypadkowo (np. podczas badań okresowych). Kiedy zaczyna dawać objawy, jest już zazwyczaj zaawansowany, a leczenie jest trudne. Obejmuje ono leczenie operacyjne, chemioterapię, radioterapię, leczenie ukierunkowane molekularnie i immunoterapię. Silnym czynnikiem ryzyka zachorowania jest palenie papierosów.
Rak podstawnokomórkowy skóry to złośliwy nowotwór wywodzący się z komórek warstwy podstawnej naskórka. Do jego rozwoju predysponuje: jasna karnacja skóry, niebieskie oczy, rude lub blond włosy, starszy lub średni wiek oraz pochodzenie z Wysp Brytyjskich, Irlandii lub Skandynawii. Jednym z najważniejszych czynników ryzyka rozwoju raka podstawnokomórkowego jest długotrwałe narażenie na działanie promieniowania UV (zwłaszcza promieniowania słonecznego) w pierwszych dwóch dekadach życia.
Rak podstawnokomórkowy rośnie przede wszystkim na odkrytych częściach ciała (głowa, szyja), ale może się rozwinąć na dowolnym obszarze ciała.
Rak prącia to nowotwór złośliwy rozwijający się w obrębie prącia. Przeszło 95% wszystkich zachorowań ma postać raka płaskonabłonkowego.
Rak prostaty (inaczej gruczołu krokowego) to nowotwór złośliwy rozwijający się w gruczole krokowym, który stanowi 20% wszystkich nowotworów złośliwych u mężczyzn w Polsce. Zwykle występuje u mężczyzn w starszym wieku i długo nie daje objawów. W leczeniu stosuje się operację, radioterapię i hormonoterapię.
Rak przełyku przez długi czas przebiega bezobjawowo. Dolegliwości pojawiają się, kiedy dojdzie do zwężenia przełyku, które powoduje utrudnione połykanie pokarmów – najpierw stałych, a następnie płynnych.
Ryzyko zachorowania na jedną z postaci raka skóry w ciągu całego życia przekracza 20%. Oba podtypy raka skóry najczęściej występują w skórze przewlekle narażonej na ekspozycję na promienie słoneczne.
Rak z komórek Merkla jest nowotworem skóry o bardzo złośliwym przebiegu. Często dochodzi do nawrotu miejscowego i przerzutów do węzłów chłonnych.
Rak sromu to stosunkowo rzadko występujący nowotwór złośliwy zewnętrznych narządów rodnych kobiety, czyli warg sromowych i łechtaczki. Najczęstszym pierwszym objawem jest zwykle guzek lub owrzodzenie, niestety często lekceważone.
Rak szyjki macicy jest w skali świata czwartym pod względem częstości występowania nowotworem u kobiet. Rocznie zapada na niego około 570 tysięcy kobiet, z których około 60% umiera. Wczesny rak zazwyczaj nie daje żadnych objawów, dlatego tak bardzo ważne jest regularne, co najmniej co 3 lata, wykonywanie badania cytologicznego. Szczepienie przeciwko HPV zmniejsza ryzyko infekcji wirusem o ponad 75%.
Rak tarczycy występuje rzadko, stanowi około 1 % wszystkich nowotworów złośliwych. Częstość jego występowania jest zróżnicowana geograficznie. Polska należy do krajów w których zapadalność na raka tarczycy jest stosunkowo niska.
Rak trzustki jest agresywnym nowotworem, cechującym się szybkim wzrostem miejscowym i rozprzestrzenianiem do węzłów chłonnych i wątroby. Zwykle jest rozpoznawany na zaawansowanym etapie, ponieważ na początku nie powoduje niepokojących objawów. Czynnikiem ryzyka zachorowania jest między innymi palenie tytoniu
Do pojawienia się guza w wątrobie może dojść w wyniku przerzutów innych nowotworów do wątroby lub nowotwór rozwija się z tkanek znajdujących się w wątrobie – najczęściej jest to rak wątrobowokomórkowy. Zmiany nowotworowe w wątrobie mogą długo nie dawać żadnych objawów. Leczenie i rokowanie w raku wątroby zależy od stopnia zaawansowania choroby
Rak z komórek Merkla najczęściej zlokalizowany jest na obszarach skóry narażonych na ekspozycję słońca. W 50% przypadków dotyczy regionu głowy i szyi oraz w 40% występuje na kończynach. Zwykle objawia się on jako czerwony guzek o gładkiej powierzchni z licznymi teleangiektazjami.
Rak żołądka to choroba, która na początku zwykle przebiega bezobjawowo. Może także powodować niecharakterystyczne objawy, takie jak dyskomfort w górnej części brzucha, odbijanie, wzdęcia. Im wcześniej rak żołądka zostanie wykryty, tym większe są szanse na wyleczenie. Rokowanie zależy od wielu czynników – wielkości i rozległości guza, a także obecności ewentualnych przerzutów.
Rana to przerwanie ciągłości skóry lub skóry i tkanek pod nią położonych. Rana powstaje zazwyczaj na skutek urazu mechanicznego, ale urazem, czyli raną może być też np. oparzenie. Uraz może być mechaniczny, termiczny lub chemiczny. W zależności od mechanizmu powstania rany wyróżniamy, m.in. rany tłuczone, szarpane, cięte, kąsane.
Rdzeniowy zanik mięśni (spinal muscular atrophy – SMA) jest jedną z częstszych i cięższych chorób uwarunkowanych genetycznie. Do niedawna był chorobą nieuleczalną, ale w ciągu ostatnich lat nastąpił przełom w leczeniu SMA i są leki, które mogą zatrzymać postęp choroby, a podane zanim objawy się rozwiną – zapobiec ich wystąpieniu. Od kwietnia 2021 roku w Polsce jest wdrażany program badań przesiewowych noworodków
Reaktywne zapalenie stawów (zespół Reitera) to zapalenie kilku stawów, głównie kończyn dolnych i przyczepów ścięgnistych, poprzedzone zakażeniem, najczęściej przewodu pokarmowego lub narządów moczowo-płciowych. Głównym objawem jest ból i obrzęk pojedynczego stawu lub kilku stawów.
Retinopatia cukrzycowa oznacza patologiczne zmiany w siatkówce. Główną przyczyną niekorzystnych zmian zachodzących w oczach u osób chorujących na cukrzycę jest brak wyrównania metabolicznego cukrzycy
Retinopatia wcześniaków to choroba niedojrzałej siatkówki. Występuje u dzieci urodzonych przed planowanym terminem porodu, u których naczynia siatkówki nie są jeszcze w pełni rozwinięte.
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), nieprawidłowo określane czasem jako „reumatologiczne zapalenie stawów” to najczęstsza zapalna choroba stawów, rozpoczynająca się najczęściej w młodym i średnim wieku. Nieleczona może prowadzić do uszkodzenia stawów i innych powikłań, jednak aktualne metody leczenia u większości chorych pozwalają na utrzymanie sprawności i normalne funkcjonowanie.
Mięsak komórek prążkowanych jest nowotworem złośliwym tkanek miękkich, wywodzącym się z niezróżnicowanych embrionalnych komórek mezenchymalnych. Przyczyny rozwoju guza nie są znane, uważa się, że czynniki genetyczne wpływają na rozwój niektórych jego postaci.
Riketsjozy to choroby wywołane przez riketsje, namnażające się wewnątrzkomórkowo bakterie. Rezerwuarem riketsji są ssaki, na których pasożytują określone wektory - stawonogi (kleszcze, wszy, pchły, roztocza). Po zakażeniu dochodzi do rozsiewu bakterii drogą krwi. Riketsje powodują zapalenia naczyń, głównie małych tętnic i naczyń włośniczkowych. Indukuje to proces krzepnięcia krwi w naczyniach i prowadzi do ich niedrożności. Dotyczy to przede wszystkim naczyń skóry, mięśnia sercowego, mięśni szkieletowych, ośrodkowego układu nerwowego i nerek.
Rogowce dłoni i stóp jest to duża grupa chorób skóry uwarunkowanych zaburzeniami procesu rogowacenia naskórka o podłożu genetycznym. Manifestują się masywnym pogrubieniem naskórka (jego warstwy rogowej). Charakterystyczne dla tego stanu jest żółte zabarwienie skóry.
Rogowiak ma postać kopulastego guza, który swoją barwą nie odróżnia się od ubarwienia otaczającej go skóry lub przybiera nieco perłowy kolor. W części środkowej zauważyć można kraterowate wgłębienie, które wypełnione jest masami rogowymi.
Przyczyną ropnia mózgu jest zakażenie bakteryjne ośrodkowego układu nerwowego, szerzące się drogą krwiopochodną lub przez ciągłość z ropnego zapalenia zatok, ucha środkowego, wyrostka sutkowatego lub zęba.
Ropnie najczęściej powstają w wyniku infekcji, która szerzy się albo od strony krypt i gruczołów odbytowych bądź tkanek położonych w miednicy małej w okolicy okołoodbytniczej (tzw. ropnie wysokie) albo od strony skóry.
W dzisiejszych czasach, kiedy znacznie wzrosła rozpoznawalność anginy i prawidłowo leczy się ją antybiotykami, częstość występowania ropni okołomigdałkowych znacznie się zmniejszyła, ale mimo to są one częstą przyczyną konsultacji laryngologicznych na SOR.
Ropień płuca występuje rzadko. Najczęściej pojawia się jako powikłanie bakteryjnego zapalenia płuc i powoduje podobne objawy jak zapalenie płuc.
Ropniak podtwardówkowy może wywoływać takie objawy, jak gorączka, ból głowy, splątanie, senność, a niekiedy nawet śpiączka, niedowład połowiczy lub porażenie połowicze, drgawki, nudności lub wymioty, niewyraźne widzenie, niewyraźna mowa.
Roponercze to ciężkie zakażenie układu moczowego z obecnością ropnej treści w miedniczce nerkowej.
Rozedmą nazywamy nieodwracalne zniszczenia w zakresie części płuc odpowiedzialnej za wymianę gazową, czyli oskrzelików oddechowych i woreczków pęcherzykowych.
Rozlane zapalenie oskrzelików jest bardzo rzadką, postępującą chorobą, w której dochodzi do zapalenia oskrzelików - czyli drobnych dróg oddechowych położonych pomiędzy oskrzelami a pęcherzykami płucnymi - i zatok przynosowych.
Powięź to silna błona łącznotkankowa pokrywająca mięśnie. Powięzie znajdują się w obrębie kończyn (tam mogą tworzyć przegrody między grupami mięśni), ale także w obrębie szyi, klatki piersiowej i jamy brzusznej. Wszędzie odgrywają bardzo ważną rolę w funkcjonowaniu narządów.
Rozlany skurcz i bolesne skurcze przełyku są rzadkimi chorobami. Objawiają się bólem w klatce piersiowej (występujący często podczas pierwszych kęsów spożywanego posiłku) oraz dysfagią (zaburzeniami połykania).
Rozpływ skrzący to liczne żółtawobiałe, złote lub kolorowe kryształy cholesterolu zawieszone w żelu ciała szklistego oraz, rzadziej, w komorze przedniej. Powstają one wtórnie do długotrwale utrzymującego się krwotoku wewnątrzgałkowego po wielokrotnym, ciężkim urazie lub zabiegu chirurgicznym. Rozpływowi skrzącemu zwykle towarzyszy tylne odłączenie ciała szklistego.
Błona śluzowa macicy, zwana inaczej endometrium, jest strukturą zmieniającą się dynamicznie w trakcie cyklu oraz życia kobiety. Jej grubość regulowana jest aktywnością żeńskich hormonów płciowych. Zaburzenie równowagi hormonalnej polegające na zwiększeniu stężenia estrogenów przy braku lub małym stężeniu progestagenów, powodujące nadmierny, nieregularny wzrost gruczołów endometrium nazywa się rozrostem endometrium.
Rozstrzenie oskrzeli to przetrwałe lub postępujące, nieodwracalne rozszerzenie drzewa oskrzelowego.
Rozwarstwienie najczęściej pojawia się na skutek miejscowego uszkodzenia lub przerwania ściany aorty po wewnętrznej stronie. Najczęściej zdarza się to w obrębie klatki piersiowej, rzadziej na odcinku brzusznym aorty. Taki stan jest przyczyną niedokrwienia narządów zaopatrywanych przez tętnicę.
Rozwarstwienie siatkówki to choroba polegająca na rozszczepieniu jej warstw. Jednocześnie dochodzi do przerwania połączeń między komórkami nerwowymi w siatkówce. Najczęściej występująca jej postać u dzieci (tzw. wrodzone lub młodzieńcze rozwarstwienie) jest dziedziczona w sposób sprzężony z chromosomem X.
Róża jest chorobą skóry i tkanki podskórnej wywołaną przez paciorkowce. Bakterie wnikają do organizmu przez uszkodzoną skórę lub błonę śluzową i powodują zapalenie, najczęściej na kończynach dolnych lub twarzy. Skóra jest żywoczerwona, błyszcząca, obrzęknięta, wyraźnie odgraniczona od skóry zdrowej, bolesna. Leczenie polega na przyjmowaniu antybiotyków.
Zachorowania na różycę wśród ludzi są najczęściej spowodowane zawodowym narażeniem na kontakt z zakażonym zwierzęciem lub produktami pochodzenia zwierzęcego. Do zakażenia dochodzi poprzez wnikanie bakterii przez uszkodzoną skórę.
U ludzi różyca to rzadka choroba, którą obserwuje się głównie wśród osób pracujących z chorymi zwierzętami lub stykających się z zakażonym materiałem pochodzenia zwierzęcego (zakażone mięso, ryby, drób).
Najczęściej na różyczkę chorują dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, ale chorować mogą także osoby dorosłe.
Różyczka występuje tylko u ludzi - źródłem zakażenia jest człowiek chory na różyczkę. Zarażamy się drogą wziewną - przez kontakt z wydzielinami nosogardła osoby zakażonej. Różyczka jest względnie mało zaraźliwa - po kontakcie z chorym zachoruje 10-30% osób podatnych na zachorowanie, przy czym nawet do 50% zakażonych może przebyć różyczkę zupełnie bezobjawowo.
Różyczka jest chorobą wirusową o miernej zakaźności, rozwijającą się tylko u ludzi. Jej przebieg jest zwykle łagodny, a poważne powikłania stwierdza się rzadko. Jednak zachorowanie na różyczkę u kobiet w ciąży, zwłaszcza w pierwszych 16 tygodniach, może być przyczyną poronienia, zgonu płodu lub porodu przedwczesnego oraz licznych wad wrodzonych.
Rumień guzowaty to guzowate zmiany zapalne w tkance podskórnej, które pojawiają się najczęściej na przedniej powierzchni goleni.
Rumień obrączkowaty odśrodkowy to choroba skóry, której przyczyna w większości przypadków pozostaje nieznana. Do rozwoju wykwitów mogą przyczyniać się czynniki infekcyjne, nowotworowe, autoimmunologiczne, pokarmowe oraz niekiedy przyjmowane leki.
Rumień zakaźny to wysypkowa choroba zakaźna wieku dziecięcego spowodowana zakażeniem parwowirusem B19. Zakażenie przenosi się z człowieka na człowieka drogą kropelkową, bardzo rzadko z zakażonymi preparatami krwi i osocza.
Rwa kulszowa to ból promieniujący od lędźwiowo-krzyżowego odcinka kręgosłupa i pośladka, przez tylną powierzchnię uda i podudzie aż do stopy. Ból może pojawić się nagle (np. po urazie lub przeciążeniu kręgosłupa) lub narastać stopniowo. Zazwyczaj ma duże nasilenie ograniczające codzienną aktywność. Zwykle nawet niewielkie ruchy kręgosłupa, chodzenie, kaszel czy nawet kichanie powodują nasilenie objawów bólowych. Ponadto mogą pojawić się zaburzenia czucia, mrowienie, drętwienie tej samej okolicy co ból. Leczenie zależy od przyczyny rwy kulszowej, zwykle polega na unikaniu aktywności powodujących ból, przyjmowaniu leków przeciwbólowych i fizjoterapii.
Rybia łuska to uogólnione nadmierne rogowacenie z tworzeniem się hiperkeratotycznych nawarstwień i dachówkowato ułożonych łusek.
Rzekomobłoniaste zapalenie jelit jest najczęstszą biegunką bakteryjną nabywaną w środowisku szpitalnym. Choroba jest następstwem zaburzeń fizjologicznej flory jelita grubego, do której dochodzi prawie wyłącznie z powodu stosowania antybiotyków.
Rzeżączka to choroba przenoszoną drogą płciową. Objawy rzeżączki u kobiet i mężczyzn są różne. U mężczyzn rzeżączka powoduje głównie rzeżączkowe zapalenie cewki moczowej, a u kobiet – rzeżączkowe zapalenie szyjki macicy. Leczenie rzeżączki polega na przyjmowaniu antybiotyków. Bardzo ważne jest wyleczenie choroby, ponieważ nieleczona rzeżączka może prowadzić do powikłań, które mogą skutkować poważnymi konsekwencjami, w tym niepłodnością.
Rzęsistkowica jest najczęściej występującą chorobą przenoszoną drogą płciową. Jest częściej diagnozowana u kobiet, niż u mężczyzn. W Polsce szacuje się, że rzęsistkiem pochwowym jest zarażonych 30-70% kobiet i 10-20% mężczyzn w zależności od populacji, warunków bytowych, sanitarno-higienicznych i socjoekonomicznych.
Samoistna fibroelastoza opłucnowo-śródmiąższowa należy do bardzo rzadkich chorób z grupy samoistnych śródmiąższowych zapaleń płuc. Charakteryzuje się zwłóknieniami opłucnej i miąższu płucnego bezpośrednio pod opłucną. W miejscach tych gromadzi się substancja zwana kolagenem i tzw. włókna elastyczne.
Zespół objawia się bólem, dużym napięciem i uczuciem dyskomfortu w okolicy odbytu, krzyża i kości ogonowej, niekiedy uczuciem rozpierania. Czasem ból obejmuje także pośladki oraz uda.
Podejrzewaną przyczyną powstania tej choroby są zaburzenia wypróżnienia – usilne, nieskuteczne parcia powodują fałdowanie ściany odbytnicy, stopniowe pogrubienie i przebudowę ściany w miejscu największego ucisku. Miejscowe niedokrwienie spowodowane uciskiem może w końcu doprowadzić do powstania owrzodzenia.
Sarkocystoza to choroba wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Sarcocystis, które są głównie patogenami zwierząt, jednak sporadycznie, w wyniku spożycia cyst pasożyta zawartych w mięsie wołowym lub wieprzowym poddanym niewystarczającej obróbce cieplnej, dochodzi do zarażenia człowieka.
Sarkoidoza jest chorobą, która polega na tworzeniu małych zapalnych guzków w różnych narządach ciała. Przyczyna sarkoidozy nie jest znana. Zapalne guzki, nazywane ziarniniakami, są miejscem aktywnego procesu chorobowego. Ziarniniaki budowane są przez gromadzące się nieprawidłowo pobudzone komórki układu odporności, tzw. limfocyty, makrofagi.
Zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej jest zagrażającą życiu chorobą wirusową wywołaną zakażeniem koronawirusem określanym jako wirus SARS. Pierwotnym rezerwuarem wirusa SARS były zwierzęta. Do tej pory nie zidentyfikowano jednoznacznie gatunku zwierzęcia, z którego doszło do transmisji patogenu na populację ludzką.
Po malarii i robaczycach jelitowych, schistosomoza jest trzecią w kolejności chorobą pasożytniczą siejącą spustoszenie na świecie i pozostającą jedną z głównych przyczyn zgonów w krajach rozwijających się Afryki, Ameryki Południowej, Karaibów, Bliskiego Wschodu i Azji. Choruje na nią ponad 207 milionów ludzi na świecie, z czego 85% w Afryce.
Schizofrenia to choroba ludzi młodych – ponad połowa zachorowań rozpoczyna się przed 30. rokiem życia. Przyczyny choroby są złożone i nie w pełni znane.
Najpoważniejszym zaburzeniem psychotycznym (czyli przebiegającym z objawami psychozy) jest schizofrenia – przewlekła choroba o bardzo „bogatym” i zróżnicowanym obrazie, która dotyka głównie młodych dorosłych. Jednak schizofrenia może rozpoczynać się również w okresie dojrzewania, a nawet u dzieci.
Sepsa bezpośrednio zagraża życiu chorego, ponieważ w jej przebiegu dochodzi do niewydolności wielu ważnych dla życia narządów, takich jak nerki, wątroba, serce i płuca.
Siatkówczak jest najczęściej występującym nowotworem wewnątrzgałkowym u dzieci. Jest to nowotwór złośliwy, który nieleczony prowadzi do przerzutów i śmierci dziecka. Współczesne metody leczenia pozwalają w ponad 90% przypadków uratować życie chorego dziecka i często zachować przynajmniej w jednym oku użyteczny stopień widzenia.
Skórzak rogówki to wrodzony szarawy guzek łagodny o różnych rozmiarach, który pokrywa rąbek rogówki, najczęściej w części dolnoskroniowej. Występuje rzadko. Może być przyczyną niezborności (astygmatyzm) i niedowidzenia oka.
Skręcenie stawu skokowego, nazywane potocznie skręceniem kostki, jest urazem polegającym na rozciągnięciu, a niekiedy częściowemu przerwaniu torebki stawowej. W przeciwieństwie do zwichnięcia kostki, w przypadku skręcenia kostki nie dochodzi do przemieszczenia powierzchni stawowych względem siebie.
Skręt jądra ostry stan, w którym dochodzi do skręcenia jądra wraz z powrózkiem nasiennym wzdłuż osi długiej. Skutkuje to zamknięciem naczyń krwionośnych zaopatrujących jądro i w przypadku braku interwencji chirurgicznej – martwicą jądra. Dlatego każdy ból jądra (szczególnie nagły, silny ból jądra, promieniujący do podbrzusza czy pachwiny) powinien zawsze skłaniać pacjenta do konsultacji lekarskiej, optymalnie w ramach izby przyjęć szpitala.
Amyloidoza (skrobiawica) jest ciężką ogólnoustrojową chorobą, której przyczyną jest gromadzenie się w wielu narządach amyloidu – nieprawidłowego białka produkowanego przez organizm chorego. Amyloid odkłada się między wszystkimi komórkami ciała w postaci nieprawidłowych mikroskopijnych włókienek, co prowadzi do uszkodzenia ważnych narządów, takich jak serce, nerki, wątroba, jelita oraz nerwy.
Skrzydlik jest zmianą degeneracyjną spojówki, która polega na wrastaniu tkanki włóknisto-naczyniowej w rogówkę. Nazwę tej zmianie nadano ze względu na jej podobieństwo do skrzydła owada.
Skrzywienie prącia to deformacja prącia polegająca na odchyleniu jego przebiegu od linii prostej. Skrzywienie wrodzone występuje u 1–10% mężczyzn.
Sparganoza jest chorobą pasożytniczą spowodowaną zarażeniem tasiemcem z rodzaju Spirometra (Diphyllobothrium) erinaceieuropaei i gatunkami pokrewnymi. Jest dość rzadko rozpoznawana. Za obszary jej endemicznego występowania uważa się kraje Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej oraz Amerykę Południową.
Spodziectwo (hypospadiasis) jest jedną z najczęściej występujących wad rozwojowych układu moczowo-płciowego u chłopców. Charakteryzuje się tym, że ujście zewnętrzne cewki moczowej znajduje się w nieprawidłowym położeniu na brzusznej powierzchni prącia. Od urodzenia bywa zwężone.
Choroba została po raz pierwszy rozpoznana prawie 2000 lat temu. Aulus Cornelius Celsus opisał w swym dziele De Medicina kobietę, u której występujące w czasie ciąży drgawki ustąpiły po porodzie. Chorobę nazwano rzucawką.
Stany przedrakowe wiążą się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju procesu nowotworowego. Stanem przedrakowym nazywa się ogniskowe zmiany morfologiczne, mogące ewoluować w raka inwazyjnego.
Stan przednowotworowy (przedrakowy) to zmiana skórna, na której podłożu statystycznie częściej, niż w przypadku innych chorób, może rozwinąć się nowotwór skóry. Stany przednowotworowe dzielą się na właściwe stany przednowotworowe oraz stany potencjalnie sprzyjające rozwojowi nowotworów.
Stłuszczenie wątroby to stan, w którym w komórkach wątroby gromadzą się krople tłuszczu. Stłuszczenie wątroby może być spowodowane działaniem toksycznej substancji – często alkoholu (jest to wówczas alkoholowe stłuszczenie wątroby) lub nie ma jednej konkretnej przyczyny – mówimy wtedy o niealkoholowej stłuszczeniowej chorobie wątroby.
Stopa cukrzycowa należy do przewlekłych powikłań cukrzycy. Występuje zarówno u chorych na cukrzycę typu 1, jak i typu 2. Jest to owrzodzenie (płytkie albo głębokie przerwanie ciągłości skóry) zlokalizowane zwykle na części podeszwowej lub grzbietowej stopy.
Węgorczyca (strongyloidoza) to choroba pasożytnicza przewodu pokarmowego, płuc i skóry wywoływana przez nicienia – węgorka jelitowego. Zarażenie węgorkiem jelitowym jest szeroko rozpowszechnione na obszarach strefy międzyzwrotnikowej i subtropikalnej, w krajach o klimacie gorącym i wilgotnym. Zarażenie następuje w wyniku wniknięcia inwazyjnych larw poprzez nieuszkodzoną skórę lub błonę śluzową człowieka na drodze bezpośredniego kontaktu ze skażoną glebą (np. chodzenie boso, siadanie na ziemi). W leczeniu stosuje się leki przeciwpasożytnicze.
Stulejka to bliznowate zwężenie ujścia napletka uniemożliwiające jego odprowadzenie poza rowek zażołędny prącia. Stulejka jest problemem często mylonym z fizjologicznie wąskim ujściem napletka, który jest stanem fizjologicznym. W leczeniu stulejki stosuje się zarówno metody zachowawcze (maści na stulejkę) jak i zabiegowe (plastyka napletka lub obrzezanie). Wykonywane niekiedy przez rodziców siłowe ściąganie napletka nie ma uzasadnienia medycznego, jest bolesne dla dziecka i może prowadzić do tworzenia się blizny dodatkowo zwężającej ujście napletka.
Stwardnienie guzowate charakteryzuje się obecnością zmian skórnych oraz guzów o charakterze nienowotworowym. Są to zmiany rozwojowe, które występują w układzie nerwowym, narządzie wzroku, sercu, płucach, nerkach, wątrobie.
W razie zaobserwowania objawów mogących wskazywać na stwardnienie rozsiane należy zgłosić się do lekarza POZ, który w razie potrzeby skieruje pacjenta do dalszej diagnostyki neurologicznej. Należy pamiętać, że objawy stwardnienia rozsianego są niecharakterystyczne i mogą występować w wielu różnych chorobach i stanach.
Jednym z charakterystycznych objawów choroby są tak zwane fascykulacje, czyli zrywania mięśni - drgania, falowanie mięśni lub uczucie chodzenia robaków pod skórą.
Szczelina błony naczyniowej oka to ubytek tęczówki powiązany ze szczeliną (ubytkiem) ciała rzęskowego, naczyniówki, częściowo siatkówki i często również nerwu wzrokowego. Ta wrodzona wada gałki ocznej powstaje w 5.–6. tygodniu życia płodowego.
Najbardziej typowy obraz tego schorzenia to piekący ból okolicy odbytu nasilający się przy wypróżnieniach, możliwe jest niewielkie krwawienie (ślad krwi na papierze toaletowym). Szczelina może być „ostra” – o objawach o dużym nasileniu, trwających krótko lub przewlekła, gdy objawy trwają długo. W przypadkach szczeliny przewlekłej może dojść do wykształcenia fałdu na brzegu odbytu.
Szczelina tarczy nerwu wzrokowego to wada wrodzona, której przyczyną jest brak zamknięcia szczeliny pierwotnego pęcherzyka ocznego w czasie życia płodowego. Wykrywa się ją u 0,25% na 12 000 przebadanych pacjentów.
Jest to wrodzony ubytek tęczówki, który jest pełnościenny (tj. obejmuje całą grubość tęczówki). Brak fragmentu tęczówki może być całkowity, jeśli sięga do jej podstawy, lub częściowy, gdy obejmuje tylko część przyźreniczną. Powstaje w 5. tygodniu życia płodowego.
Szkarlatyna (płonica) to choroba bakteryjna, spowodowana przez zakażenie paciorkowcami. Chorują głównie dzieci, u dorosłych choroba zdarza się sporadycznie. Najczęściej do zakażenia dochodzi w przedszkolach i szkołach.
Szkorbut to choroba spowodowana niedoborem witaminy C (kwasu askorbinowego). Do objawów szkorbutu należą między innymi: krwawienia z dziąseł, zmiany skórne – siniaki, wybroczyny, upośledzone gojenie ran, bóle mięśniowo-stawowe, osłabienie, depresja. Leczenie polega na suplementacji witaminy C
Szpiczak plazmocytowy (szpiczak mnogi) jest chorobą nowotworową układu krwiotwórczego. Szpiczak przebiega wieloetapowo, a najczęściej jej pierwszym objawem są bóle kostne (najczęściej w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, miednicy i żebrach) wynikające z niszczenia kości przez nowotwór, a także osłabienie i utrata masy ciała. W leczeniu stosuje się chemioterapię, nowe leki ukierunkowane molekularnie i przeszczepienie szpiku kostnego.
Symptomy zgrzytania i zagryzania zębów - jak często występują i jakie są sposoby leczenia?
Przyczyną ostrego śródmiąższowego zapalenia nerek najczęściej (w ok. 70% przypadków) są leki, głównie antybiotyki i niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Świerzb jest chorobą wywołaną przez świerzbowca ludzkiego. Powoduje powstanie zmian skórnych, którym towarzyszy uporczywy świąd, nasilający się zwłaszcza w nocy, po rozgrzaniu ciała w łóżku. Źródłem zakażenia jest chory człowiek. Choroba szerzy się przede wszystkim w skupiskach ludzkich (np. w żłobkach, przedszkolach, internatach, domach dziecka, domach opieki społecznej, szpitalach).
Świerzbiączka guzkowa jest niespecyficzną reakcją na drapanie, mogącą wystąpić we wszystkich jednostkach chorobowych, powodujących świąd. Może rozwinąć się również na podłożu samouszkodzeń skóry, gdzie zazwyczaj nie występuje świąd.
Świnka jest ogólnoustrojową chorobą wywołaną zakażeniem wirusem świnki (paramyksowirus) przebiegającą z zajęciem narządów gruczołowych (najczęściej ślinianek, niekiedy trzustki, rzadziej układu nerwowego).
Świnka jest chorobą występującą tylko u ludzi. Do zakażenia dochodzi drogą wziewną, przez kontakt ze śliną i wydzielinami dróg oddechowych rozpraszanymi przez chorych na świnkę podczas kaszlu i kichania. Niektóre osoby mogą być bezobjawowo zakażone wirusem świnki lub przechodzić chorobę bardzo łagodnie, ale stanowią źródło zakażenia dla innych.
Tarcza zastoinowa jest to obrzęk tarczy nerwu wzrokowego spowodowany podwyższonym ciśnieniem wewnątrzczaszkowym. Gdy ciśnienie płynu mózgowo-rdzeniowego rośnie, przenosi się ono z obszaru mózgu na okolicę pozagałkową, co prowadzi do ucisku włókien nerwu wzrokowego i biegnących w nim naczyń krwionośnych.
Tęgoryjczyca to choroba pasożytnicza jelita cienkiego człowieka wywołana przez nicienie przede wszystkim – Ancylostoma duodenale i Necator americanus. Tęgoryjce bytują w glebie i do zarażenia dochodzi po spożyciu pokarmu zanieczyszczonego skażoną ziemią lub przez skórę, np. przy chodzeniu boso. Zarażenie tęgoryjcami występuje najczęściej w krajach o klimacie tropikalnym i subtropikalnym.
Tętniak aorty to lokalne poszerzenie aorty o ponad 50% normy. Częstość występowania tętniaków aorty rośnie wraz z wiekiem. Tętniaki mają tendencję do powiększania się i pękania. Pęknięcie tętniaka aorty jest stanem zagrożenia życia i wymaga natychmiastowej interwencji chirurgicznej.
Tętniak powstaje wówczas, gdy jedna z warstw budujących tętnicę ulegnie w jednym miejscu osłabieniu. Płynąca pod ciśnieniem krew wypycha na zewnątrz osłabiony fragment tętnicy, tworząc uwypuklenie, które z czasem powiększa się i może pęknąć.
Tężec jest ciężką chorobą układu nerwowego cechującą się skurczami mięśni. Chorobę wywołuje zakażenie rany beztlenową bakterią – laseczką tężca.
Tężyczka to objaw, charakteryzujący się niekontrolowanymi, często bolesnymi skurczami lub drżeniami mięśni oraz nieprzyjemnymi mrowieniami.
Tłuszczakomięsak jest nowotworem złośliwym, wywodzącym się z komórek budujących tkankę tłuszczową. Rokowanie tłuszczakomięsaka zależne jest od podtypu nowotworu, umiejscowienia oraz stopnia zaawansowania w czasie rozpoznania choroby.
Toczeń polekowy jest chorobą wywołaną przez niektóre leki. Objawy przypominają objawy tocznia rumieniowatego układowego. Choroba ma charakter autoimmunologiczny, co oznacza, że układ odpornościowy atakuje własne komórki i tkanki organizmu.
Toczeń rumieniowaty układowy to jedna z układowych chorób tkanki łącznej (tzw. kolagenoz), których przyczyną jest skierowanie układu odpornościowego przeciwko własnemu organizmowi (proces ten nazywamy autoimmunizacją).
Przyczyną toczniowego zapalenia nerek są przeciwciała skierowane przeciwko własnym tkankom, które wiążą się z innymi substancjami wskutek czego powstają kompleksy immunologiczne, które z kolei gromadzą się w kłębuszkach nerkowych, wywołując zapalenie nerek.
Toksokaroza jest chorobą pasożytniczą wywoływaną przez larwy glisty psiej (Toxocara canis) lub glisty kociej (Toxocara cati). Człowiek zaraża się poprzez przypadkowe spożycie jaj glisty (które są wydalane z odchodami przez psy i koty), spożywając posiłek brudnymi rękoma po kontakcie z ziemią lub jedząc nieumyte warzywa czy owoce. Bezobjawowe zarażenie Toxocara nie wymaga leczenia
Toksokaroza oczna to choroba zapalna siatkówki i naczyniówki wywołana przez pasożyta układu pokarmowego psów Toxocara canis. Do zarażenia dochodzi przez połknięcie jaj pasożyta, które z odchodami zwierząt trafiają do piasku i ziemi.
Toksoplazmoza jest chorobą pasożytniczą, wywoływaną przez pierwotniaka Toxoplasma gondii. Objawy toksoplazmozy zależą od drogi zarażenia (toksoplazmoza nabyta, toksoplazmoza wrodzona) i od stanu układu odpornościowego osoby zarażonej. Szczególnie niebezpieczna jest toksoplazmoza w czasie ciąży, ponieważ istnieje ryzyko przeniesienia zarażenia na płód, co może wiązać się bardzo poważnymi konsekwencjami (nawet poronieniem)
Toksoplazmoza jest odzwierzęcą chorobą pasożytniczą wywołaną przez pierwotniaka Toxoplasma gondii. Pasożyta rozsiewają koty, wydalając z kałem pierwotniaki, które mogą przetrwać w glebie przez kilkanaście miesięcy.
Toksoplazmoza jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób pasożytniczych u człowieka, wywołaną pierwotniakiem Toxoplasma gondii.
Torbiel osierdzia to torbiel znajdująca się w worku osierdziowym, otaczającym serce. Najczęstszą przyczyną jej powstania jest proces zapalny toczący się w obrębie worka osierdziowego lub rozwój pasożyta.
Torbiel skórzasta oczodołu to łagodny guz wrodzony, który pochodzi z niedojrzałych komórek skóry. Jej powstanie wiąże się z nieprawidłowym podziałem warstw komórek zarodka w okresie embriogenezy lub wadliwym różnicowaniem komórek.
Krzyżowo-guziczna torbiel włosowa to choroba zapalna, której objawem jest pęcherz, powstający w wyniku powiększenia i zakażenia mieszków włosowych w okolicy krzyżowo-guzicznej, czyli na dole pleców, nad szparą pośladkową.
Torbiele jajnika są grupą różnorodnych zmian znajdujących się w jajnikach – żeńskich wewnętrznych narządach rozrodczych. Najczęściej zmiany te nie są groźne dla życia i zdrowia kobiety, mimo tego często po ich zdiagnozowaniu budzą niepokój pacjentek przychodzących do ginekologa. Torbiel jajnika jest workowatą, zwykle kulistą przestrzenią otoczona ścianą, wypełniona płynną treścią.
Torbiele proste nerek to przestrzenie w obrębie miąższu nerki wypełnione płynem, które swoim wyglądem przypominają pęcherzyki.
Torbiele trzustki są zbiornikami płynu, które znajdują się w trzustce. Około połowy przypadków torbieli trzustki to tzw. torbiele rzekome (pozapalne), które stanowią zazwyczaj następstwo ostrego zapalenia trzustki. Torbiele nowotworowe mogą być zmianami łagodnymi z ryzykiem zezłośliwienia lub bez takiego ryzyka, a także nowotworami złośliwymi.
Trąd jest chorobą zakaźną spowodowaną przez bakterie, prątki trądu (Mycobacterium leprae). Bakterie powodujące trąd namnażają się niezwykle wolno, dlatego objawy choroby mogą pojawić się nawet po 2-10 latach od zakażenia i dotyczą głównie skóry, nerwów i błon śluzowych.
Trądzik młodzieńczy to choroba skóry, która występuje powszechnie u osób w wieku nastoletnim. Objawami trądziku młodzieńczego są zmiany skórne zlokalizowane przede wszystkim na twarzy i szyi, w górnej części pleców i na ramionach. W leczeniu trądziku młodzieńczego stosuje się dermokosmetyki, leki stosowane miejscowo (kremy, maści) oraz leki stosowane doustnie. Obecnie dysponujemy lekami, które umożliwiają skuteczne leczenie trądziku młodzieńczego.
U około 20% noworodków na policzkach występują zmiany o typie drobnych zaskórników. W trądziku niemowlęcym oprócz zaskórników pojawiają się wykwity grudkowo-krostkowe, czasami guzki podskórne.
Trądzik odwrócony to przewlekła zapalna choroba skóry. Jej objawem jest pojawianie się w miejscach takich jak pachy, pachwiny, fałdy skórne bolesnych guzków wypełnionych ropą. Guzki łączą się ze sobą, tworzą się przetoki, a ropna treść może wypływać na zewnątrz, czemu zwykle towarzyszy nieprzyjemny zapach. W leczeniu stosuje się leki miejscowe i ogólne (antybiotyki), a także zabiegi chirurgiczne
Trądzik jest powszechną chorobą skóry, w przebiegu której dochodzi do pojawienia się zmian skórnych – zaskórników, grudek, krost. Najczęściej trądzik pojawia się u młodzieży, ale może też wystąpić u niemowląt, dzieci oraz dorosłych. Trądzik najczęściej lokalizuje się na twarzy, szyi, górnej części pleców, ramionach, klatce piersiowej. W leczeniu stosuje się odpowiednią pielęgnację i higienę skóry, leki stosowane miejscowo (np. retinoidy, kwas azelainowy, nadtlenek benzoilu oraz antybiotyki), a także antybiotyki i inne leki przyjmowane doustnie.
Trądzik różowaty to przewlekła choroba skóry, która pojawia się zwykle między 30. a 50. rokiem życia. Początkowym objawem jest napadowe czerwienienie twarzy, a następnie rumień na skórze występuje przewlekle, zwłaszcza w środkowej części twarzy (nos i przylegające do nosa części policzków), mogą występować też teleangiektazje („pajączki” naczyniowe), a także przerost tkanek, głównie w obrębie nosa.
Trichotillomania to zaburzenie psychiczne polegające na uporczywym i niekontrolowanym przymusie wyrywania sobie włosów.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
Gastrolog (gastroenterolog) - czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
